AktualitetOp-EdTë fundit

Kriza e Universitetit

Nga George Friedman 

 

Në librin tim “Stuhia para qetësisë”, kam shkruar se Shtetet e Bashkuara po shkojnë drejt krizave institucionale dhe socio-ekonomike. Kriza institucionale, për mendimin tim, do të kishte të bënte kryesisht me mënyrën se si funksionon qeveria federale, por do të implikonte edhe mënyrën se si funksionojnë universitetet. Kjo e fundit është kritike sepse universiteti është arena ku teknologët e ardhshëm, investitorët dhe anëtarët e Kongresit vendosin themelet e njohurive të tyre.

Për krizën e universiteteve unë shoh tre çështje. Njëra është financiare; kostoja e arsimit ka qenë e paqëndrueshme për individët dhe qeverinë. (Numri i madh i huave të falura e ka shtuar këtë problem.) E dyta është ideologjike; ideologjia ka zëvendësuar bursën në klasë dhe në ndërtesat e administratës. E treta është ajo që unë do ta quaja procedurale; procesi i pranimit ka pasur tendencë për të shqyrtuar grupet sociale dhe etnike që duken jo tërheqëse për vlerat idiosinkratike të universitetit.

Më e rëndësishmja për krizën për momentin është vala e protestave studentore pro-palestineze që mbulon vendin, një situatë që ka frymëzuar kundërprotesta dhe ka detyruar shkollat e shtrenjta të mos japin atë që studentët kishin paguar ose marrë hua: një arsim.

Shumë prej protestuesve janë fokusuar tek e drejta e fjalës së lirë. Por ekzistenca e fjalës së lirë kërkon një vend ku mund të diskutohen dhe të përdoren idetë. Thomas Jefferson e përmendi këtë pikë. Duhet të ketë një të përbashkët ku njerëzit mund të takohen dhe të mos pajtohen. Fjala e lirë sigurisht që mund të jetë çdo gjë, por thelbi i saj është se deklaratat mund të kundërshtohen. Dhe thelbi i kësaj është prania e një të përbashkët ku mund të maten idetë. Teknologjia e ka bërë të vjetëruar praktikën, por jo parimin. Më e rëndësishme është imperativi moral për të lejuar që të dëgjohen nota të kundërta. Fjalimi që bllokon argumentin, sipas mendimit tim, nuk është ajo që kishin në mendje themeluesit. Mendoj se ata mendonin për civilizimin dhe respektin reciprok të qytetarëve. Është një vizion i pamundur, por ai që minohet dhunshëm në universitet. Demonstruesit kërkuan të drejta që nuk përfshinin apo shtriheshin në debat. Kushtetuta nuk kërkon respekt të ndërsjellë, kështu që pritshmëria apo shpresa e themeluesve nuk është e rëndësishme.

Por ne po flasim për universitete ku liria e fjalës dhe civilizimi janë cilësi thelbësore. Universiteti nuk është një vend për të vërteta të pakundërshtueshme, por ku ligjërimi civil mund të zgjerojë gjerësinë dhe ndoshta të shkrijë shkëmbimin e pikëpamjeve. Në një universitet, fjalimi duhet të dëgjohet aq mirë sa të flitet, dhe folësi duhet të mbajë të hapur mundësinë që ata të kenë gabim.

Kjo është një ngjarje e pamundur. Por është një qëllim për të cilin duhet të përpiqemi. Universitetet nuk bënë asnjë përpjekje për të krijuar civilizimin që është thelbësor për ta. Në vend të kësaj, ata lejuan turmat që ulërinin të pretendonin se ulërima e tyre ishte fjalë e lirë. Në vende të tjera, mund të jetë. Në një universitet, standardi duhet të jetë më i lartë. nuk ishte. Ligji mund të njohë kërcënimet dhe fyerjet si të tilla, por një universitet duhet të kërkojë më shumë.

Disa i kanë krahasuar demonstratat me protestat kundër Luftës së Vietnamit. Unë isha në universitet atëherë dhe demonstratat nuk e ndalën luftën siç pretendojnë shumë mite. Lufta përfundoi për shkak të opinionit publik të rritur dhe të kuptuarit se lufta nuk mund të fitohej. Bëri TV por nuk bëri histori.

Tani ka shqetësime për universitetet. Kjo është e pashmangshme dhe nuk do të largohet. A ia vlen një arsim universitar koston tronditëse për familjet dhe qeveritë? A u mësojnë universitetet studentëve parimet themelore të ligjërimit civil së bashku me njohuritë e thella për t’i çuar ata në botë?/GPF

 

Fraksion.com