Kina, Rusia dhe Strategjia indirekte
Nga George Friedman
Evropa ishte fusha kryesore e betejës së Luftës së Ftohtë. NATO miratoi një strategji mbrojtëse sepse nuk shihte asnjë vlerë në pushtimin e Evropës Lindore dhe Rusisë Perëndimore. Sovjetikët, megjithatë, kishin një interes në sigurimin e gadishullit Evropian për të siguruar kufirin e tij perëndimor dhe për të përfituar nga teknologjia dhe aftësitë detare të Evropës Perëndimore. Moska kurrë nuk mund të fillonte një sulm. Satelitët e saj perëndimorë ishin të paparashikueshëm. Linja e gjatë logjistike e nevojshme për të mbështetur një ofensivë të blinduar ishte e pasigurt dhe e prekshme nga sulmi ajror. Përveç kësaj, sovjetikët nuk e dinin se çfarë saktësisht do të shkaktonte një përgjigje bërthamore amerikane. Rrezikimi i një shkëmbimi bërthamor nuk ia vlente ndonjë avantazh i mundshëm që mund të fitohej nga një ofensivë në shkallë të plotë. Kështu që për mbi 40 vjet, në Evropë kishte një ngërç.
Sovjetikët pësuan kosto që nuk mund të mbaheshin pasi kufizonin zhvillimin ekonomik. As ata nuk mund të modifikonin qëndrimin e tyre ushtarak pa pasoja të konsiderueshme politike në vend ose në Evropën Lindore. Kështu ata lëvizën për të plotësuar pozicionin e tyre në Evropë me një strategji indirekte. Thelbi i kësaj strategjie ishte krijimi i kërcënimeve me kosto të ulët ndaj fuqisë amerikane, të cilave Shtetet e Bashkuara u duhej t’u përgjigjeshin dhe që i detyroi Sh.B.A të shpërndanin forcat dhe të ftonin goditje politike.
Korea ishte thelbi i sulmit indirekt. Kostoja për Sovjetikët ishte e ulët, pasojat politike dhe psikologjike të larta. Nuk kishte për qëllim thyerjen e fuqisë amerikane, por dobësimin dhe shpërndarjen e saj.
Sovjetikët krijuan shumë probleme indirekte për Shtetet e Bashkuara në Afrikë, Amerikën Latine dhe, mbi të gjitha, Vietnamin. Fjala e mbikëqyrjes në SH.B.A. ishte besueshmëria dhe kjo ishte forca që i detyroi SH.B.A.-të në Vietnam: Dhënia e Vietnamit të Jugut do të dobësonte besueshmërinë e Shteteve të Bashkuara në Evropë, teatri kryesor i operacioneve. Kështu që Sovjetikët, së bashku me Kinën, i siguruan materiale Vietnamezëve të Veriut në një përpjekje për të dobësuar Sh.B.A.
Amerikanët u përballën me kryengritje ose regjime të mbështetura nga Sovjetikët në të gjithë botën. Ata gjithashtu u përballën me grupe terroriste të mbështetura nga Sovjetikët në Evropë dhe gjetkë. Inteligjenca amerikane u detyrua në një qëndrim global sesa të mbante një fokus lazer në Sovjetikët. Veprimet e SHBA në këto vende rezultuan në dështime poshtëruese dhe suksese katastrofike, ku kostoja politike tejkaloi jashtëzakonisht shumë kërcënimin. Sovjetikët mbetën në një pozicion statik në zonën kryesore të luftimeve ndërsa ndërmerrnin rreziqe minimale për të tërhequr Shtetet e Bashkuara nga pozicioni në betejën kryesore. Në fund të fundit ata dështuan ta shndërrojnë indirektin në një strategji fituese, por ato i parandaluan SH.B.A.-të të përqendronin forcat e tyre krejtësisht mbi to.
Kinezët dhe Rusët janë të dy në këtë pozicion sot. Flota detare kineze e ka shpinën pas murit në bregun lindor të Kinës dhe një varg kombesh disa qindra milje larg. Duhet të shpërthejë, por ka pak hapësirë për manovrim, pavarësisht nga hardueri që ka ndërtuar. Kinezët mund të kenë sukses ose jo, por rezultati është shumë i rëndësishëm që një komb të rrezikojë humbjen.
Rusët po përpiqen të rimarrin kufijtë që kishin pak a shumë të mbajtur që nga shekujt 18 dhe 19. Kërcënimi i territoreve të reja është një gjë. Përpjekja për të rikuperuar territorin e humbur është një tjetër, veçanërisht kur territori është i gjerë, pasi është nga Ukraina në Azinë Qendrore. Ajo që humbi në një vit do të marrë breza që të rikuperohen. Eshtë më e prekshme sesa duket. Ajo ka humbur aq shumë sa që rifitimi i Evropës Lindore është një ëndërr dhe duhet t’i rezistojë përpjekjeve amerikane për ta mbajtur atë në vijën e saj aktuale.
Kur një forcë kryesore nuk mund të zbatohet me besim, nevojitet një strategji indirekte. Eshtë folur për një aleancë kineze-ruse. Eshtë e vështirë të imagjinohet se si të dy vendet mund të koordinojnë ushtritë e tyre dhe një aleancë ekonomike nuk ka asnjë kuptim duke pasur parasysh dobësinë ekonomike ruse dhe fuqinë e Kinës. Por një aleancë është shumë e mundshme: një aleancë e fshehtë që synon të devijojë dhe shpërndajë armikun kryesor të të dyve, Shtetet e Bashkuara, dhe në këtë mënyrë të zvogëlojë presionin e Uashingtonit ndaj tyre.
Kina dhe Rusia kurrë nuk kanë qenë veçanërisht të afërta dhe në fakt ishin armiq në vitet 1960. Sidoqoftë, ata bashkëpunuan në luftërat në Kore dhe Vietnam, këto të fundit dëmtuan Shtetet e Bashkuara. Bashkëpunimi nuk ishte vendimtar në të ardhmen afatgjatë të asnjërit vend, por ai liroi disa presione perëndimore dhe krijoi disa mundësi. Ata kanë pasur një përvojë në luftë indirekte kundër Shteteve të Bashkuara.
Me këtë lloj përvoje në luftë indirekte, ka shumë fusha në të cilat njëra ose të dy mund të veprojnë. Kinezët kanë një strategji ekonomike të krijuar për të lidhur marrësit e investimeve në marrëdhëniet politike me Kinën. E meta e natyrshme e kësaj strategjie ishte ajo që Shtetet e Bashkuara hasën pas Luftës së Dytë Botërore, kur regjimet e sponsorizuara nga Sovjetikët thjesht shtetëzuan pasuritë e SHBA. Interesat e Sh.B.A kishin shumë pasuri dhe ishin investuar shumë në Kubë, për shembull. Por pronësia është një copë letër që mund të shfuqizohet shpejt me ardhjen e trupave. Kështu Kina mund të “zotërojë” Kanalin e Panamasë, por e bën atë pa kundërshtimin e Uashingtonit. Nëse kundërshton ndonjëherë, një batalion marinsash mund të ndryshojë gjithçka.
Ajo që kinezët dhe rusët duhet të bëjnë është të krijojnë kryengritje politiko-ushtarake dhe qeveri të përhapura në të gjithë botën me shpresën se SH.B.A., duke mbajtur një aleancë kundër Kinës dhe Rusisë, mund të detyrohet të përgjigjet. Sa më afër Shteteve të Bashkuara, aq më e madhe është nevoja për t’u përgjigjur. Prandaj, Amerika Latine ishte tokë pjellore për sovjetikët. Nëse SHBA parandalon, ajo fillon të grumbullojë kosto ushtarake dhe politike. Nëse jo, rreziku është kosto masive politike.
Një strategji indirektive është një strategji e oportunizmit. Ekipet e inteligjencës futen në vende që tashmë janë armiqësore me SH.B.A. Çelësi është krijimi i kaq shumë kërcënime të perceptuara dhe të panjohura që inteligjenca amerikane është e detyruar t’i kundërvihet, por kundërshtimi i të gjithave është pothuajse i pamundur edhe nëse do të ishte i shijshëm politikisht.
Kinezët dhe Rusët përballen me të njëjtin problem në parim. Opsionet konvencionale ushtarake kundër Shteteve të Bashkuara mund të funksionojnë, por ekziston një mundësi reale që nuk do të funksionojnë, dhe asnjëri nuk mund të përballojë pasojat e brendshme të dështimit. Ata nuk mund të gjejnë zgjidhje të kënaqshme me amerikanët dhe për këtë arsye kanë mbetur me një pozicion strategjik që mund të përfitojnë nga SH.B.A. Ky skenar duhet të shmanget, kështu që një strategji indirekte është e qartë. Strategjia ekonomike kineze është e mirë në një periudhë afatshkurtër, por është shumë e ndjeshme ndaj ndryshimeve në qeveri. Krijimi i shteteve antiamerikane është kritik. Një strategji indirektive është më e matur dhe Rusia dhe Kina janë kombe të matura. Ata duhet të jenë./GPF
Fraksion.com