Australia “e sigurt” në marrëveshjen amerikane për nëndetëset bërthamore pavarësisht shqyrtimit

Australia tha të enjten se është “shumë e sigurt” në të ardhmen e një marrëveshjeje amerikane për të pajisur marinën e saj me një flotë nëndetësesh me energji bërthamore, pasi administrata Trump e vuri paktin në shqyrtim.

Marrëveshja AUKUS e vitit 2021 bashkon Australinë, Mbretërinë e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara në një përpjekje shumëdekadëshe për të balancuar fuqinë ushtarake në rritje të Kinës.

Ajo synon të armatosë Australinë me një flotë nëndetësesh me energji bërthamore të përparuara nga Shtetet e Bashkuara dhe parashikon bashkëpunim në zhvillimin e një sërë teknologjish lufte.

Administrata e Presidentit të SHBA-së Donald Trump ka njoftuar Australinë dhe Mbretërinë e Bashkuar se po shqyrton AUKUS, konfirmoi të enjten një zëdhënës i Departamentit Australian të Mbrojtjes.

Ministri i Mbrojtjes Richard Marles tha se ishte “shumë i sigurt” se Australia do të merrte ende nëndetëset amerikane.

“Mendoj se rishikimi që është njoftuar nuk është një surprizë,” i tha ai transmetuesit publik ABC.

“Ne kemi qenë në dijeni të kësaj për njëfarë kohe. Ne e mirëpresim. Është diçka që është krejtësisht e natyrshme për një administratë të re.”

Australia planifikon të blejë të paktën tre nëndetëse të Klasit Virginia nga Shtetet e Bashkuara brenda 15 viteve, duke prodhuar përfundimisht nëndetëset e veta.

 

‘Koha për t’u zgjuar’

Marina Amerikane ka 24 anije të klasit Virginia, të cilat mund të mbajnë raketa lundrimi, por kantieret amerikane të ndërtimit të anijeve po përpiqen të përmbushin objektivat e prodhimit të vendosura në dy anije të reja çdo vit.

Në Shtetet e Bashkuara, kritikët vënë në pikëpyetje pse Uashingtoni do t’i shiste nëndetëse me energji bërthamore Australisë pa pasur më parë ushtrinë e vet.

Marles tha se rritja e prodhimit amerikan të nëndetëseve të Klasit Virginia ishte një sfidë.

“Kjo është arsyeja pse ne po punojmë shumë ngushtë me Shtetet e Bashkuara për ta parë këtë të ndodhë. Por kjo po përmirësohet,” tha ai.

Fokusi i Australisë është në “përmbajten e këtij plani dhe në realizimin e tij”, tha Marles.

Ai kritikoi qeverinë e mëparshme konservatore të Australisë për “ndërrimin dhe shkurtimin” e zgjedhjes së saj për nëndetëse.

Në prag të njoftimit të pjesëmarrjes së saj në AUKUS në vitin 2021, qeveria e asaj kohe hoqi dorë papritur nga planet për të blerë nëndetëse me naftë në një marrëveshje fitimprurëse me Francën, duke e zemëruar Parisin.

Vetëm programi i nëndetëseve AUKUS mund t’i kushtojë vendit deri në 235 miliardë dollarë gjatë 30 viteve të ardhshme, sipas parashikimeve të qeverisë australiane, një çmim që ka kontribuar në kritikat ndaj strategjisë.

Australia duhet të kryejë shqyrtimin e vet të AUKUS, tha ish-kryeministri konservator Malcolm Turnbull, duke vënë në dukje se Britania dhe tani Shtetet e Bashkuara kishin vendosur të rishqyrtonin paktin.

“Australia, e cila ka më shumë në lojë, nuk ka shqyrtim. Parlamenti ynë deri më sot ka qenë më pak kurioz dhe më pak i informuar. Koha për t’u zgjuar?” postoi ai në X.

 

‘Perandoria e Atlantikut në Zbehje’

Ish-kryeministri i Partisë Laburiste Paul Keating, një kritik i zjarrtë i AUKUS, tha se shqyrtimi i SHBA-së mund ta “shpëtojë Australinë nga vetja”.

Australia duhet të krijojë strategjinë e saj të sigurisë “në vend që të zvarritet në bishtin e një perandorie Atlantike në venitje”, tha Keating.

“Rishikimi e bën të qartë se Amerika i mban interesat e saj kombëtare në plan të parë. Por pyetja shoqëruese është: Pse Australia nuk ka arritur të bëjë të njëjtën gjë?”

Çdo rishikim i AUKUS nga SHBA-ja mbart një rrezik, veçanërisht pasi është një iniciativë e epokës së Bidenit, tha Euan Graham, analist i lartë në Institutin Australian të Politikave Strategjike.

Por është “në thelb një marrëveshje e mirë për SHBA-në”, tha ai, me Australinë që tashmë po investon para për të rritur prodhimin amerikan të nëndetëseve si pjesë e marrëveshjes.

“Thjesht nuk mendoj se është realiste që Australia, e mbështetur deri tani, të ketë ndonjë perspektivë për t’u tërhequr nga AUKUS”, tha Graham për AFP-në.

“Nuk mendoj se ka një Plan B që do të përmbushte kërkesat dhe mendoj se do ta shkatërronte reputacionin e Australisë në thelb në një mënyrë që nuk do të ishte e rikuperueshme.”

 

Fraksion.com