Çfarë dimë për ndalimin e fundit të udhëtimit në SHBA firmosur nga presidenti Trump

Presidenti Donald Trump ka nënshkruar një ndalim udhëtimi për në SHBA nga 12 vende duke përmendur rreziqet e sigurisë kombëtare, sipas Shtëpisë së Bardhë.

Gjithashtu, ka shtatë vende të tjera, shtetasit e të cilave do të përballen me kufizime të pjesshme udhëtimi.

Presidenti amerikan tha se lista mund të rishikohet nëse bëhen “përmirësime materiale” dhe mund të shtohen vende të tjera ndërsa “shfaqen kërcënime në të gjithë botën”.

Kjo është hera e dytë që ai ka urdhëruar një ndalim udhëtimi nga vende të caktuara.

Ai nënshkroi një urdhër të ngjashëm në vitin 2017, gjatë mandatit të tij të parë në detyrë.

Trump nënshkruan ndalimin e udhëtimit për në SHBA nga shtetasit nga 12 vende, përfshirë Afganistanin, Haitin dhe Iranin.
Cilat vende preken?

Trump ka nënshkruar një shpallje që ndalon udhëtimin në SHBA për shtetasit e 12 vendeve:

Afganistan
Myanmar
Çad
Kongo-Brazzavil
Guinea Ekuatoriale
Eritrea
Haiti
Iran
Libi
Somali
Sudan
Jemen
Janë edhe shtatë vende të tjera, shtetasit e të cilave përballen me kufizime të pjesshme udhëtimi:

Burundi
Kuba
Laosi
Sierra Leone
Togo
Turkmenistani
Venezuela

Ndalimi hyn në fuqi të hënën në orën 12:01 (05:01 BST), një masë që shmang kaosin që u shpalos në aeroportet në të gjithë vendin kur një masë e ngjashme hyri në fuqi praktikisht pa asnjë njoftim tetë vjet më parë. Nuk është dhënë një datë përfundimi; urdhri kërkon rishikim periodik.

Pse është shpallur një ndalim?

Shtëpia e Bardhë tha se këto “kufizime të logjikës së shëndoshë” do të “mbrojnë amerikanët nga aktorët e huaj të rrezikshëm”.

Në një video të postuar në faqen e tij të internetit Truth Social, Trump tha se sulmi i fundit terrorist i dyshuar në Boulder, Colorado “theksoi rreziqet ekstreme” që paraqesin shtetasit e huaj që nuk ishin “verifikuar siç duhet”.

Dymbëdhjetë persona u plagosën në Colorado të dielën kur një burrë sulmoi një grup që po mblidhej në mbështetje të pengjeve izraelite, duke hedhur dy pajisje ndezëse dhe duke përdorur një flakëhedhës të improvizuar.

Burri i akuzuar për kryerjen e sulmit është identifikuar si shtetas egjiptian, por Egjipti nuk është përfshirë në listën e vendeve të ndaluara.

Trump ka lidhje të ngushta me Presidentin egjiptian Abdel Fattah al-Sisi, i cili në të kaluarën është përshkruar nga presidenti amerikan si “diktatori i tij i preferuar”.

Çfarë përjashtimesh ka?

Ka një numër njerëzish nga vendet e prekura që mund të jenë ende në gjendje të hyjnë në SHBA për shkak të përjashtimeve të mëposhtme:

Atletët që udhëtojnë për ngjarje të mëdha sportive, si Kupa e Botës 2026 ose Lojërat Olimpike 2028
Mbajtësit e “vizave imigruese për pakicat etnike dhe fetare që përballen me persekutim në Iran”
Shtetasit afganë që mbajnë Viza Speciale Imigrantësh
Çdo “banor i përhershëm i ligjshëm” i SHBA-së
Shtetas të dyfishtë që kanë shtetësi në vendet që nuk përfshihen në ndalimin e udhëtimit
Përveç kësaj, Sekretari i Shtetit mund të japë përjashtime për individët në bazë “rast pas rasti”, nëse “individi do t’i shërbente një interesi kombëtar të Shteteve të Bashkuara”.

Cili ka qenë reagimi ndaj ndalimit?

Urdhri i fundit i Trump, i cili pritet të përballet me sfida ligjore, shkaktoi një reagim të shpejtë, brenda dhe jashtë vendit.

Somalia premtoi të bashkëpunojë me Shtetet e Bashkuara për të adresuar çdo çështje sigurie.

Në një deklaratë, ambasadori somalez në SHBA, Dahir Hassan Abdi, tha se vendi i tij “vlerëson marrëdhënien e tij të gjatë” me Amerikën.

Ministri i Brendshëm i Venezuelës, Diosdado Cabello, paralajmëroi se “të qenit në Shtetet e Bashkuara është një rrezik i madh për këdo, jo vetëm për venezuelianët”.

Demokratët e dënuan menjëherë këtë veprim.

“Ky ndalim, i zgjeruar nga ndalimi i Trump për myslimanët në mandatin e tij të parë, vetëm sa do të na izolojë më tej në skenën botërore”, thotë Pramila Jayapal, një kongresmene demokrate nga Uashingtoni, në një postim në rrjetet sociale.

Një tjetër demokrat, kongresmeni Don Beyer, thotë se Trump “tradhtoi” idealet e themeluesve të SHBA-së.

Grupet e të drejtave të njeriut gjithashtu e kanë kritikuar ndalimin.

Amnesty International USA e përshkroi atë si “diskriminues, racist dhe plotësisht mizor”, ndërsa Human Rights First me seli në SHBA, e quajti atë “një tjetër veprim anti-imigrant dhe ndëshkues të ndërmarrë” nga presidenti.

Çfarë ndodhi herën e fundit?

Trump urdhëroi ndalimin e tij fillestar të udhëtimit gjatë mandatit të tij të parë në Shtëpinë e Bardhë në vitin 2017.

Ai paraqiste disa nga të njëjtat vende si urdhri i tij i fundit, duke përfshirë Iranin, Libinë dhe Somalinë.

Kritikët e quajtën atë një “ndalim mysliman” pasi shtatë vendet e listuara fillimisht ishin me shumicë myslimane, dhe kjo u kundërshtua menjëherë në gjykatat në të gjithë SHBA-në.

Shtëpia e Bardhë e rishikoi politikën, duke shtuar përfundimisht dy vende me shumicë jomyslimane, Korenë e Veriut dhe Venezuelën.

Ajo u mbështet nga Gjykata Supreme në vitin 2018.

Presidenti Joe Biden, i cili pasoi Trump, e shfuqizoi ndalimin në vitin 2021, duke e quajtur atë “një njollë në ndërgjegjen tonë kombëtare”.

 

Fraksion.com