Shtetet anëtare të OBSH-së bien dakord për një marrëveshje historike për përgjigjet e ardhshme të pandemisë

Vendet e bashkuara nën Organizatën Botërore të Shëndetësisë ranë dakord të mërkurën për një marrëveshje historike se si t’i përgjigjen pandemive të ardhshme dhe të shmangin përsëritjen e gabimeve të bëra gjatë krizës Covid-19. Marrëveshja vjen pavarësisht shkurtimeve të ndihmës së huaj të SHBA-së dhe tarifave të mundshme mbi farmaceutikët që shkaktojnë pasiguri mbi bisedimet.
Vitet e negociatave kulmuan herët të mërkurën me vendet që ranë dakord për tekstin e një marrëveshjeje historike se si të trajtohen pandemitë e ardhshme, që synon të shmangë përsëritjen e gabimeve të bëra gjatë krizës Covid-19.

Pas më shumë se tre vjet bisedimesh dhe një sesioni të fundit maratonë, delegatët e lodhur në selinë e Organizatës Botërore të Shëndetësisë nënshkruan marrëveshjen rreth orës 2 të mëngjesit (0000 GMT) të mërkurën.

“Sonte shënon një moment historik të rëndësishëm në udhëtimin tonë të përbashkët drejt një bote më të sigurt”, tha shefi i OBSH-së Tedros Adhanom Ghebreyesus.

“Kombet e botës bënë histori në Gjenevë sot.”

Pesë vjet pasi Covid-19 vrau miliona njerëz dhe shkatërroi ekonomitë, një ndjenjë në rritje e urgjencës varej mbi bisedimet, me kërcënime të reja shëndetësore që fshiheshin, duke filluar nga gripi i shpendëve H5N1 deri te fruthi, mpox dhe Ebola.

Shtrirja përfundimtare e negociatave u zhvillua gjithashtu me shkurtimet e shpenzimeve të ndihmës së huaj të SHBA dhe tarifat e kërcënuara për farmaceutikët, duke hedhur hije mbi bisedimet.

 

‘Është miratuar’

Deri në minutën e fundit, mosmarrëveshja kishte mbetur për disa çështje të mprehta.

Negociatorët u penguan për nenin 11 të marrëveshjes, i cili ka të bëjë me transferimin e teknologjisë për produktet shëndetësore pandemike drejt vendeve në zhvillim.

Gjatë pandemisë Covid-19, shtetet më të varfra akuzuan vendet e pasura për grumbullimin e vaksinave dhe testeve.

Vendet me industri të mëdha farmaceutike e kanë kundërshtuar ashpër idenë e transferimeve të detyrueshme të teknologjisë, duke këmbëngulur se ato duhet të jenë vullnetare.

Por dukej se pengesa mund të kapërcehej duke shtuar se çdo transferim duhej të “marrëveshje reciprokisht”.
Thelbi i marrëveshjes është një sistem i propozuar për qasjen dhe ndarjen e përfitimeve të patogjenit (PABS), që synon të lejojë ndarjen e shpejtë të të dhënave të patogjenëve me kompanitë farmaceutike, duke u mundësuar atyre që të fillojnë shpejt të punojnë në produktet e luftimit të pandemisë.

Në fund, marrëveshja prej 32 faqesh u theksua tërësisht me ngjyrë të gjelbër, duke treguar se ishte miratuar plotësisht nga vendet anëtare të OBSH-së.

“Është miratuar,” njoftoi bashkë-kryetarja e negociatave Anne-Claire Amprou, me duartrokitje të zhurmshme.

“Në hartimin e kësaj marrëveshjeje historike, vendet e botës kanë demonstruar angazhimin e tyre të përbashkët për të parandaluar dhe mbrojtur të gjithë, kudo, nga kërcënimet e ardhshme pandemike.

Teksti i finalizuar tani do të paraqitet për nënshkrim në asamblenë vjetore të OBSH-së muajin e ardhshëm.

 

‘Më shumë barazi’

Ndërsa bisedimet intensive në korridore dhe dhoma të mbyllura po i afroheshin fundit të martën vonë, Tedros iu bashkua negociatave, duke u thënë gazetarëve se mendonte se drafti aktual ishte “i balancuar” dhe se një marrëveshje do të sillte “më shumë barazi”.

Ndërsa marrja e masave për të koordinuar parandalimin e pandemisë, gatishmëria dhe reagimi mund të jenë të kushtueshme, “kostoja e mosveprimit është shumë më e madhe”, këmbënguli ai.

“Virusi është armiku më i keq. (Ai) mund të jetë më i keq se një luftë.”

Shtetet e Bashkuara, të cilat e kanë futur në krizë sistemin shëndetësor global duke ulur shpenzimet e ndihmës së huaj, nuk ishin të pranishme.

Presidenti amerikan Donald Trump urdhëroi një tërheqje nga agjencia shëndetësore e Kombeve të Bashkuara dhe nga bisedimet për marrëveshjen e pandemisë pasi mori detyrën në janar.

Megjithatë, mungesa e SHBA-së dhe kërcënimi i Trump për të vendosur tarifa të larta mbi produktet farmaceutike, ende qëndronte mbi bisedimet, duke i bërë prodhuesit dhe qeveritë më të shqetësuar.

Por në fund, vendet arritën konsensus.

Shumë e panë miratimin e tekstit si një fitore për bashkëpunimin global.

“Në një kohë kur multilateralizmi është nën kërcënim, vendet anëtare të OBSH-së janë bashkuar për të thënë se ne do ta mposhtim kërcënimin e ardhshëm pandemik në të vetmen mënyrë të mundshme: duke punuar së bashku,” tha ish-kryeministrja e Zelandës së Re Helen Clark, bashkëkryetare e Panelit të Pavarur për Përgatitjen dhe Reagimin ndaj Pandemisë.

Ndërsa fjalimet e urimit vazhduan drejt agimit, përfaqësuesi i Eswatinit theksoi se “përderisa ne festojmë këtë moment, nuk duhet të pushojmë në dafinat tona”.

“Puna e vërtetë fillon tani.”

 

Fraksion.com