Cili është skandali “Qatargate” që trondit Izraelin?

Izraeli është kapluar nga akuzat që lidhin ndihmësit e kryeministrit Benjamin Netanyahu me financimin nga Katari, i cili pret liderët e Hamasit dhe ndihmoi në lirimin e pengjeve nga Gaza.

I quajtur “Qatargate” nga mediat izraelite, raportet që ndezën hetimin pretendonin se disa nga njerëzit më të afërt me Netanyahun ishin rekrutuar për të promovuar imazhin e Katarit, një shtet armik, në Izrael.

Çfarë dimë ne?

Të paktën dy nga ndihmësit e Netanyahut dyshohet se kanë marrë pagesa nga qeveria e Katarit për të promovuar interesat e Dohas në Izrael.

Ndërsa hetimet janë duke vijuar, disa detaje në hetim mbeten të paqarta.

Pretendimet për lidhje midis anëtarëve të rrethit të ngushtë të Netanyahut dhe qeverisë së Katarit janë përhapur në shtypin izraelit që nga mesi i vitit 2024.

Çështja u rrit të hënën kur dy ndihmës, një aktual dhe një ish, u arrestuan dhe Netanyahu u thirr për t’u marrë në pyetje në një hetim që ai e cilësoi si një “gjueti politike shtrigash”.

Megjithëse lideri izraelit nuk është i dyshuar, ai po gjykohet veçmas për akuza për korrupsion dhe shkelje të besimit.

“Ata po mbajnë peng Yonatan Urich dhe Eli Feldstein,” tha Netanyahu në një video postim të zemëruar pasi u mor në pyetje.

Një gjykatë izraelite të martën zgjati paraburgimin e dy ndihmësve për tre ditë të tjera, deri të enjten.

Zyrtarët e Katarit nuk u përgjigjën menjëherë për koment kur u kontaktuan nga AFP.

 

Kush janë të dyshuarit?

Yonatan Urich, i cili ka punuar ngushtë me Netanyahun për pjesën më të madhe të dekadës së fundit, filloi si menaxher i mediave sociale për partinë Likud të kryeministrit.

Urich gjithashtu është bashkëpronar i një firme konsulence mediatike të quajtur Perception me Yisrael Einhorn, i cili gjithashtu ka punuar me Netanyahun.

Nuk është hera e parë që figura izraelite me ndikim akuzohen për marrjen e pagesave nga Katari.

Sipas raporteve të mediave izraelite, Perception thuhet se u punësua për të përmirësuar imazhin e Katarit përpara Kupës së Botës 2022, megjithëse Urich dhe firma i mohuan pretendimet në atë kohë.

Eli Feldstein është tashmë nën hetim për zbulimin e dokumenteve të klasifikuara tek gazetarët gjatë kohës së shkurtër që ai punoi jozyrtarisht si zëdhënës i çështjeve ushtarake të kryeministrit.

Sipas raportimeve, Netanyahu po kërkonte t’i ofronte Feldstein një rol më të përhershëm, por pasi dështoi të merrte lejen e nevojshme të sigurisë, ai mbeti një kontraktor i jashtëm.

Muajin e kaluar, një hetim nga Channel 12 i Izraelit pretendoi se ndërsa punonte për Netanyahun, Feldstein mori një rrogë nga Jay Footlik, një lobist i njohur amerikan për Katarin.

Raporte të mëtejshme të hënën thanë se Feldstein promovoi Katarin tek gazetarët izraelitë dhe organizoi udhëtime për ta në Doha.

Footlik zotëron një firmë konsulence, Third Circle Inc., e regjistruar sipas Aktit të Regjistrimit të Agjentëve të Huaj të SHBA (FARA) duke punuar për Katarin.

Një gjykatë izraelite të martën tha se dyshimet kishin të bënin me Rrethin e Tretë dhe fondet që synonin “projektimin e një imazhi pozitiv të Katarit” në lidhje me rolin e tij si ndërmjetës për një marrëveshje armëpushimi dhe lirimin e pengjeve në Gaza.

Emri i fundit që është lidhur me këtë aferë është biznesmeni izraelit Gil Birger, i cili këtë muaj i tha transmetuesit shtetëror izraelit se i ishte kërkuar nga Footlik që të paguante Feldstein përmes kompanisë së tij.

 

Çfarë rëndësie ka?

Jonathan Rynhold, kreu i studimeve politike në Universitetin Bar-Ilan, i tha AFP se afera “lidh të gjitha gjërat e këqija që lidhen me Netanyahun së bashku në një paketë”.

“Kjo e lidh Netanyahun drejtpërdrejt me politikën e qetësimit të Hamasit,” tha Rynhold, duke iu referuar Izraelit që lejoi Katarin të dërgonte miliona dollarë para në Gaza, që tani shumë besojnë se e forcoi Hamasin dhe i mundësoi të kryente sulmin e tij të 7 tetorit 2023.

Katari më parë i ka hedhur poshtë pretendimet si të rreme, duke thënë se ato janë nxitur nga politika e brendshme izraelite.

Megjithatë, afera ka grumbulluar më shumë presion mbi Netanyahun, i cili është përplasur me gjyqësorin rreth përpjekjes së tij për të shkarkuar Ronen Bar, kreun e agjencisë së sigurisë së brendshme Shin Bet.

Marrëdhëniet e Barit me qeverinë e Netanyahut u përkeqësuan pasi ai fajësoi ekzekutivin për fiasko të sigurisë të sulmit të Hamasit në tetor 2023, dhe më e rëndësishmja, pas një hetimi Shin Bet në Katargate.

 

Çfarë tjetër për Netanyahun?

Është e paqartë se si Netanyahu do t’i menaxhojë pasojat nga kjo çështje.

“Është shumë herët të thuhet se si do të zhvillohet,” tha profesor Gideon Rahat i Universitetit Hebraik.

“A do t’i duhet t’i sakrifikojë këta dy njerëz, nëse i sakrifikon ata, a do të hapin gojën?” tha Rahat.

Tani për tani, ai po lufton dhe “e bën atë sikur shërbimi sekret po e ndjek sepse ai dëshiron të dëbojë shefin e shërbimit sekret”, shtoi Rahat.

“Në një vend normal, nëse kryeministri do të kishte spiunë në zyrën e tij, do të jepte dorëheqjen, por ne nuk jemi në kohë normale.

 

Fraksion.com