Trump thotë se është ‘shumë i zemëruar’ me Putinin për Ukrainën, ngre mundësinë e bombardimit të Iranit

Presidenti amerikan Donald Trump tha të dielën se ishte “shumë i zemëruar, i inatosur” me liderin rus Vladimir Putin, raportoi NBC, duke shënuar një ndryshim të mprehtë të tonit teksa Uashingtoni kërkon t’i japë fund luftës në Ukrainë.
Kristen Welker e NBC-së tha se Trump e kishte telefonuar për të shprehur zemërimin e tij lidhur me pyetjen e Putinit për të ardhmen e presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky si lider – diçka që vetë Trump e ka bërë.

Welker, në emisionin e saj në NBC “Meet The Press” të dielën, citoi drejtpërdrejt nga një bisedë telefonike herët në mëngjes me presidentin.

Trump tha se “nëse Rusia dhe unë nuk jemi në gjendje të bëjmë një marrëveshje për ndalimin e gjakderdhjes në Ukrainë, dhe nëse mendoj se ishte faji i Rusisë”, atëherë ai do të vendoste “tarifa dytësore për të gjithë naftën që del nga Rusia”.

Trump ka bërë presion për një fund të shpejtë të luftës më shumë se trevjeçare që nga marrja e detyrës, por administrata e tij nuk ka arritur të arrijë një përparim, pavarësisht bisedimeve me të dyja palët.

Putin hodhi poshtë një plan të përbashkët SHBA-Ukrainë për një armëpushim 30-ditor dhe të premten sugjeroi që Zelensky të hiqej nga detyra si pjesë e procesit të paqes.

Ukraina ka akuzuar Rusinë për zvarritje të bisedimeve pa synimin për të ndalur ofensivën e saj, me një sulm të ri gjatë fundjavës në qytetin kufitar verilindor të Kharkiv.

Trump i tha NBC se Putini e di se ai është i zemëruar, por tha se ai ka “një marrëdhënie shumë të mirë me të” dhe “zemërimi zhduket shpejt … nëse ai bën gjënë e duhur”.

Përforcimi i Rusisë

Ngrohja e lidhjeve midis Uashingtonit dhe Moskës që nga kthimi i Trump në detyrë dhe kërcënimet e tij për të ndaluar mbështetjen e Kievit e kanë forcuar Rusinë në fushën e betejës, ndërsa ajo ndjek pushtimin e saj të rrënuar.

Putin, në pushtet për 25 vjet dhe i zgjedhur në mënyrë të përsëritur në vota pa konkurrencë, shpesh ka vënë në pikëpyetje “legjitimitetin” e Zelensky si president, pasi mandati fillestar pesë-vjeçar i liderit ukrainas përfundoi në maj 2024.

Sipas ligjit ukrainas, zgjedhjet pezullohen gjatë kohërave të konfliktit të madh ushtarak dhe kundërshtarët vendas të Zelensky kanë thënë të gjithë se nuk duhet të mbahen fletëvotime deri pas konfliktit.

Vetë Trump ka pasur marrëdhënie të vështira me Zelensky, duke e quajtur atë një “diktator” dhe duke u përplasur me të drejtpërdrejt në kamera në Shtëpinë e Bardhë muajin e kaluar.

“Për një kohë të gjatë, propozimi i Amerikës për një armëpushim të pakushtëzuar ka qenë në tryezë pa një përgjigje adekuate nga Rusia”, tha Zelensky në fjalimin e tij të mbrëmjes të shtunën.

“Tashmë mund të ketë një armëpushim nëse do të kishte presion të vërtetë ndaj Rusisë”, shtoi ai, duke falënderuar ato vende “që e kuptojnë këtë” dhe kanë rritur presionin e sanksioneve ndaj Kremlinit.

Moska dhe Kievi ranë dakord për konceptin e një armëpushimi të Detit të Zi pas bisedimeve me zyrtarët amerikanë në fillim të kësaj jave, por Rusia tha se marrëveshja nuk do të hynte në fuqi derisa aleatët e Ukrainës të heqin sanksionet e caktuara.

Duke shpjeguar kërcënimin e tarifave dytësore, Trump i tha NBC “kjo do të ishte që nëse blini naftë nga Rusia, nuk mund të bëni biznes në Shtetet e Bashkuara”.

“Do të ketë një tarifë 25 për qind për të gjithë naftën, një tarifë 25 deri në 50 pikë për të gjithë naftën”, shtoi ai, pa dhënë detaje të tjera.

“Gjëra të këqija, të këqija do t’i ndodhin Iranit”

Trump gjithashtu thuhet se kërcënoi se Irani do të bombardohej nëse vazhdon të zhvillojë armë bërthamore.

“Nëse ata nuk bëjnë një marrëveshje, do të ketë bombardime,” tha ai në të njëjtën intervistë, duke shtuar se ai gjithashtu mund të ndëshkojë Iranin me ato që ai i quajti “tarifa dytësore”.

Gjuha e Trump përfaqësonte një mprehje të komentit të tij disa ditë më parë se nëse Teherani refuzonte të negocionte një marrëveshje të re bërthamore, “gjëra të këqija, të këqija do t’i ndodhin Iranit”.

Nuk ishte e qartë nëse Trump po kërcënonte të bombardonte duke përdorur vetëm aeroplanët amerikanë apo ndoshta në një operacion të koordinuar me Izraelin.

Ministri i Jashtëm izraelit Gideon Saar i tha Politico-s në fund të muajit të kaluar se “për të ndaluar një program bërthamor iranian përpara se ai të armatosej, një opsion i besueshëm ushtarak duhet të jetë në tryezë”.

Analistët kanë thënë se Irani mund të jetë vetëm disa javë larg prodhimit të një arme bërthamore të disponueshme – megjithëse Teherani mohon se po ndërton armë të tilla. Sido që të jetë, një sulm i tillë mbart rrezikun e përhapjes në një konflikt më të gjerë.

Trump në vitin 2018 i tërhoqi Shtetet e Bashkuara nga një marrëveshje për të hequr sanksionet ndaj Iranit në këmbim të frenimit të programit të tij bërthamor.

Edhe pse ai ka thënë se është i hapur për bisedime mbi një marrëveshje të re që mund të zvogëlojë rrezikun e përshkallëzimit ushtarak, ai ka shtyrë përpara me programin e tij të “presionit maksimal” të sanksioneve shtesë dhe kërcënimit të veprimit ushtarak./AFP

 

Fraksion.com