“Plani për armëpushimin në Ukrainë”, Rubio: Tashmë ka pasur kontakte në nivele të ndryshme me Rusinë
Sekretari i Shtetit Marco Rubio tha se do të ketë kontakte me rusët të mërkurën dhe “tashmë ka pasur kontakte në nivele të ndryshme me homologë, anëtarë të ndryshëm të administratës dhe kjo do të vazhdojë”.
Rubio tha se do të kishte “pika të shumta kontakti” me rusët, por nuk hyri menjëherë në detaje të mëtejshme në lidhje me të. Ai gjithashtu nuk dha konfirmim ose ndonjë detaj në lidhje me udhëtimin e pritshëm të të dërguarit të posaçëm Steve Witkoff në Rusi.
“Për sa i përket reagimit rus ndaj tij, kjo është me të vërtetë çështja këtu,” u tha Rubio gazetarëve gjatë një ndalese karburanti në Irlandë në rrugën e tij për në Kanada për takimin e ministrave të jashtëm të G7.
Diplomati i lartë amerikan sugjeroi se Moska “ndoshta po e përpunon” lajmin e propozimit të armëpushimit të përkohshëm “njëlloj si pjesa tjetër e botës”.
Moska ka refuzuar të komentojë nëse propozimi i armëpushimit i rënë dakord nga Shtetet e Bashkuara dhe Ukraina të martën është i pranueshëm për Rusinë, me zëdhënësin e Kremlinit, Dmitry Peskov, duke thënë se Moska pret që së pari të informohet nga zyrtarët amerikanë të përfshirë në bisedime.
Rubio përsëriti të mërkurën se SHBA do t’ia sjellë propozimin Rusisë “direkt”.
“Ne do të themi se Ukraina është e përgatitur të ndalojë të gjitha aktivitetet në fushëbetejë dhe të fillojë procesin e menjëhershëm të negociatave për përfundimin e qëndrueshëm të luftës dhe do të shohim se cila do të jetë përgjigja”, tha ai.
“Nëse përgjigja e tyre është po, atëherë ne e dimë se kemi bërë përparim të vërtetë dhe ka një shans real për paqe”, tha Rubio. “Nëse përgjigja e tyre është jo, do të ishte shumë për të ardhur keq dhe më pas do t’i bëjë të qarta qëllimet e tyre.”
Plani i Trump për armëpushimin në Ukrainë: Çfarë dimë deri më tani
Pas më shumë se tre vjet lufte, Ukraina ka rënë dakord me një propozim të SHBA-së për një armëpushim të menjëhershëm. Armëpushimi 30-ditor do të hyjë në fuqi nëse Rusia nënshkruan të njëjtat kushte, sipas një deklarate të përbashkët nga qeveritë ukrainase dhe amerikane.
Skica e marrëveshjes pasoi tetë orë bisedime në Jeddah, Arabinë Saudite, midis ekipeve duke përfshirë Sekretarin e Shtetit të SHBA-së Marco Rubio dhe nga pala ukrainase, shefin e shtabit të Presidentit Volodymyr Zelenskyy, Andriy Yermak.
Duke shkruar në X, Zelenskyy shpjegoi se plani do të përfshinte “një armëpushim të plotë të përkohshëm 30-ditor, jo vetëm ndalimin e sulmeve me raketa, drone dhe bomba, jo vetëm në Detin e Zi, por edhe përgjatë gjithë vijës së frontit. Ukraina është e gatshme ta pranojë këtë propozim – ne e shohim atë si një hap pozitiv dhe jemi të gatshëm ta ndërmarrim atë. Tani, i takon Shteteve të Bashkuara të bindin Rusinë të bëjë të njëjtën gjë”.
Presidenti i SHBA Donald Trump tha se do të flasë me liderin rus Vladimir Putin për pranimin e planit të armëpushimit. “Duhen dy për tango,” tha ai.
Ja çfarë dimë deri tani:
1. Luftimet mund të ndalen menjëherë – nëse Rusia bie dakord
Ekipi i Trump thotë se ata tani do ta çojnë planin për një armëpushim 30-ditor në Moskë. “Topi është tani në fushën e tyre”, tha Rubio. Rusia ka qenë e kënaqur nga qëndrimi i deritanishëm i Trump dhe armëpushimi nuk i imponon asnjë parakusht Kremlinit, me sa dihet, përveç një pauze në luftime.
Sipas planit të armëpushimit, pauza në luftime do të lejonte hapa humanitar, duke përfshirë shkëmbimin e robërve të luftës, lirimin e civilëve të ndaluar “dhe kthimin e fëmijëve ukrainas të transferuar me forcë”, thuhet në deklaratën e përbashkët.
2. A do të pajtohet Putin?
Përgjigja fillestare e Moskës nuk ishte saktësisht entuziaste. Duke folur për shërbimin shtetëror të lajmeve të Rusisë TASS, zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme Maria Zakharova tha: “Ne nuk përjashtojmë kontaktet me përfaqësuesit e SHBA gjatë ditëve të ardhshme”.
Zyrtarët perëndimorë kanë qenë prej kohësh skeptikë nëse Putini është vërtet i interesuar për paqen afatgjatë, edhe nëse ai pranon një armëpushim 30-ditor. Rusia ka fituar terren në fushën e betejës, me ndihmën e vendeve të tjera, duke përfshirë Korenë e Veriut, Kinën dhe Iranin.
Putini ka paraqitur gjithashtu kërkesa për një marrëveshje të qëndrueshme që duket se është e pamundur të pranojë nga Ukraina, duke përfshirë ndalimin e paqeruajtësve evropianë dhe njohjen ndërkombëtare për territoret e pushtuara nga Rusia. A do të bëjë ai kompromis për këto kushte vetëm sepse Trump e dëshiron atë?
3. SHBA po ndan sërish inteligjencën me Ukrainën
Pasi ndërmorën hapin radikal për të ndërprerë furnizimin me pajisje ushtarake dhe inteligjencë në Kiev, SHBA-të tani kanë rënë dakord të rifillojnë ndarjen e informacionit të tyre sekret. Gjithashtu do të rifillojë “ndihmën për sigurinë”.
4. Kjo nuk është një marrëveshje paqeje
Kushtet e propozimit janë për një armëpushim të përkohshëm që mund të zgjatet nëse të dyja palët bien dakord. Pasi të ndërpriten luftimet, negociatat do të fillojnë menjëherë për kushtet e një paqeje të përhershme. Si SHBA ashtu edhe Ukraina kanë premtuar të emërojnë ekipet e tyre negociuese sa më shpejt të jetë e mundur.
5. Kjo nuk është një marrëveshje mineralesh
Trump e ka bërë të qartë se ai dëshiron qasje në rezervat e Ukrainës të mineraleve kritike si litium, urani dhe titan. Zelenskyy pritej të nënshkruante një lloj marrëveshjeje për të drejtat e zhvillimit të mineraleve për kompanitë amerikane kur ai vizitoi Shtëpinë e Bardhë dy javë më parë, por kjo u shpërbë gjatë një mosmarrëveshjeje të ashpër publike me Trump dhe zëvendëspresidentin e tij JD Vance.
Pas njoftimit të planit të armëpushimit të martën, Trump u tha gazetarëve se do ta ftonte Zelenskyy të kthehej në Shtëpinë e Bardhë.
6. Ukraina ende nuk ka hequr dorë nga asnjë territor
Përpara bisedimeve, Rubio paralajmëroi Kievin se do t’i duhej të bënte lëshime, duke përfshirë territorin. Por gjatë tetë orëve të diskutimeve në Jeddah të martën, tema e cedimit të territorit as që u ngrit, sipas një zyrtari ukrainas. Megjithatë, çështja është e sigurt që do të diskutohet nëse fillojnë negociatat thelbësore për një zgjidhje të përhershme.
7. Trump nuk ka pranuar të japë garanci sigurie
Presidenti i SHBA-së e ka bërë të qartë se nuk është i prirur të garantojë “shumë” për sigurinë e ardhshme të Ukrainës, duke e parë këtë si një punë për Evropën, jo për Amerikën. Asgjë në deklaratën e përbashkët të së martës nuk sugjeron se kjo ka ndryshuar.
8. Evropa duhet ‘të përfshihet’
Deklarata thoshte se ukrainasit dëshironin që “partnerët evropianë” të përfshiheshin në procesin e paqes. Megjithatë, nuk ishte e qartë se pala amerikane ra dakord për atë pikë. Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe kryeministri britanik Keir Starmer ishin të dy të shpejtë për të përshëndetur përparimin drejt paqes në bisedime.
9. Çfarë ka më pas?
Starmer do të thërrasë një takim të liderëve evropianë dhe të tjerë të shtunën. Ai ka punuar me presidentin francez Emmanuel Macron për të mbledhur një “koalicion të vullnetarëve” – vende që janë të përgatitura të dërgojnë trupa si paqeruajtës ose të ofrojnë mbështetje tjetër për një mision ndërkombëtar për të mbështetur një armëpushim të përhershëm.
Fraksion.com