SHBA do të “heqë menjëherë” pauzën për ndarjen e informacionit dhe ndihmën ushtarake për Ukrainën pas takimit në Jeddah

Shtetet e Bashkuara “do të heqin menjëherë pauzën në ndarjen e inteligjencës dhe do të rifillojnë ndihmën e sigurisë për Ukrainën”, thanë të martën SHBA dhe Ukraina në një deklaratë të përbashkët në lidhje me takimin e tyre në Jeddah, Arabi Saudite.
Kyiv gjithashtu “shpreh gatishmërinë për të pranuar propozimin e SHBA-së për të miratuar një armëpushim të menjëhershëm, të përkohshëm 30-ditor, i cili mund të zgjatet me marrëveshje të ndërsjellë të palëve dhe i cili është subjekt i pranimit dhe zbatimit të njëkohshëm nga Federata Ruse”, thuhet në deklaratë.

“Shtetet e Bashkuara do t’i komunikojnë Rusisë se reciprociteti rus është çelësi për arritjen e paqes,” tha ai.

Të dy palët ranë dakord gjithashtu të lidhin një marrëveshje për mineralet e rralla “sa më shpejt të jetë e mundur” për të zgjeruar ekonominë e Ukrainës dhe për të garantuar sigurinë afatgjatë të vendit.

Më herët, një zyrtar i lartë ukrainas tha se raundi i ri i bisedimeve me Shtetet e Bashkuara kishte filluar një konstruktiv, një lehtësim i madh për Kievin pas shpërthimit të jashtëzakonshëm publik midis Presidentit të SHBA Donald Trump dhe udhëheqësit të Ukrainës Volodymyr Zelensky më pak se dy javë më parë.

Shefi i shtabit të Zelensky, Andriy Yermak, i cili po përfaqëson Ukrainën në bisedimet në Jeddah të Arabisë Saudite, tha të martën se “takimi me ekipin amerikan filloi në mënyrë shumë konstruktive.

“Ne po punojmë për të sjellë një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme”, shtoi ai.

Delegacioni ukrainas, i cili nuk përfshinte Zelensky, po takohej me Sekretarin e Shtetit të SHBA, Marco Rubio dhe Këshilltarin e Sigurisë Kombëtare, Mike Waltz. Të dy Rubio dhe Waltz morën pjesë në bisedime të drejtpërdrejta me Rusinë muajin e kaluar.

Duke folur para takimit, Rubio tha se SHBA dëshironte të merrte më shumë detaje mbi pozicionin e Kievit dhe cilat lëshime të mundshme do të ishte e gatshme të bënte Ukraina, duke shtuar se SHBA ishte “në modalitetin e dëgjimit”.

Yermak refuzoi të martën të përvijojë se cilat kompromise, nëse ka, mund të ofrojë vendi i tij për të arritur në një marrëveshje paqeje. Ai tha se garancitë e sigurisë nga SHBA ishin “shumë të rëndësishme” në mënyrë që Rusia të mos mund të përsërisë agresionin e saj.
Çështja e garancive të sigurisë është një nga pikat kyçe të pengesave mes SHBA-së dhe Ukrainës. Kievi ka thënë prej kohësh se çdo armëpushim apo marrëveshje paqeje duhet të mbështetet nga garancitë perëndimore të sigurisë, sepse historia tregon se presidenti rus Vladimir Putin nuk i përmbahet marrëveshjeve që nuk i përfshijnë ato.

Shumë nga aleatët perëndimorë të Ukrainës kanë mbështetur Kievin në këtë pikë, por administrata Trump deri më tani ka refuzuar të bëjë ndonjë angazhim konkret.

Duke folur në Parlamentin Evropian të martën, presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen tha se ekzistonte “nevoja urgjente për të mbushur boshllëqet në furnizimet ushtarake të Ukrainës dhe për t’i dhënë Ukrainës garanci të forta sigurie”.

“Putini ka dëshmuar herë pas here se ai është një fqinj armiqësor. Atij nuk mund t’i besohet, ai vetëm mund të pengohet, “tha ajo.

Yermak dukej se pranoi se garancitë e sigurisë mund të mos ishin në rendin e ditës të martën, duke theksuar për gazetarët se gjetja e një mënyre për të nisur procesin e paqes ishte përparësia e takimit.

“Tani mendojmë se është e nevojshme të diskutohet më e rëndësishmja: si të fillohet ky proces,” u tha Yermak gazetarëve në hollin e hotelit Ritz-Carlton të Jeddah para takimit. “Dhe ne jemi shumë të hapur, shumë të hapur. Dhe ne duam të kemi një bisedë shumë konstruktive, të thellë, miq, partnerë me partnerët tanë amerikanë.”

Zyrtarët ukrainas dhe amerikanë u takuan në Jeddah vetëm disa orë pasi Rusia tha se ishte goditur nga një sulm “masiv” ukrainas me dron. Ministria e Mbrojtjes e Moskës tha se kishte rrëzuar 337 dronë që pretendonte se Ukraina kishte gjuajtur në Rusi, nga të cilët 91 kishin shënjestruar rajonin e Moskës. Zyrtarët lokalë thanë se tre persona u vranë dhe të paktën gjashtë u plagosën.

Nëse shifra konfirmohet, sulmet ajrore do të përfaqësonin një nga më të mëdhenjtë ndaj Rusisë që nga pushtimi i saj në Ukrainë, dhe një përpjekje e qartë për të treguar forcë nga ana e Kievit.

Rubio i kërkon Ukrainës lëshime
Takimi i së martës ishte hera e parë që zyrtarët ukrainas dhe amerikanë janë takuar që kur SHBA ndaloi të gjitha dërgesat e ndihmave ushtarake në Ukrainë pas takimit katastrofik midis Trump dhe Zelensky më pak se dy javë më parë.

Zelensky që atëherë e ka përshkruar takimin e zjarrtë si “për keqardhje” dhe tha se Ukraina ishte e gatshme të negocionte për përfundimin e konfliktit. Megjithatë, ai nuk i kërkoi falje Trumpit.

Duke folur përpara takimit të martën, Rubio nuk specifikoi se çfarë kompromisi po kërkonte nga Ukraina, por Trump ka sugjeruar vazhdimisht se Ukraina ka të ngjarë të duhet të heqë dorë nga një pjesë e territorit të saj. Ukraina deri më tani nuk ka treguar se do të ishte e gatshme ta bënte këtë.

Forcat ruse aktualisht pushtojnë gati 20% të territorit të Ukrainës, nga afërsisht 7% që kontrollonte Moska përpara se të fillonte pushtimin e saj të paprovokuar në shkallë të plotë në shkurt 2022. Rreth 6 milionë ukrainas jetojnë nën pushtimin rus.

Putin e ka bërë të qartë se ai dëshiron që Moska të fitojë kontrollin mbi të gjithë rajonet lindore të Ukrainës Donetsk, Luhansk, Kherson dhe Zaporizhzhia.

Sipas Institutit për Studimin e Luftës, një monitorues i konflikteve me bazë në SHBA, Rusia aktualisht zë rreth 99% të rajonit të Luhansk dhe 70% të rajonit të Donetsk, si dhe afërsisht 75% të rajoneve Kherson dhe Zaporizhzhia.

Fraksion.com