Përplasja e Koresë së Jugut mbi ligjin ushtarak; Deklarata tronditëse e presidentit befasoi shumë njerëz.
Nga Antonia Colibasanu
Presidenti i Koresë së Jugut ndërmori hapin e jashtëzakonshëm më 3 dhjetor për shpalljen e gjendjes ushtarake. Në njoftimin e masës, presidenti Yoon Suk Yeol akuzoi Partinë Demokratike të opozitës për “aktivitete antishtetërore” dhe përpjekje për të bllokuar funksionimin e qeverisë. Brenda pak orësh, 190 nga 300 ligjvënës u mblodhën dhe votuan njëzëri për të kërkuar që Yoon të revokojë deklaratën e ligjit ushtarak – një urdhër që presidenti duhet ta respektojë, sipas Kushtetutës së Koresë së Jugut. Disa orë më vonë, Yoon hoqi dorë nga ajo që do të ishte një provë për institucionet demokratike të Seulit, rendin gjeopolitik rajonal dhe fuqinë e aleancave të Koresë së Jugut.
Udhëheqësit e Koresë së Jugut kanë thirrur ligjin ushtarak disa herë në historinë e kombit, zakonisht gjatë periudhave të trazuara dhe shpesh përkojnë me grushtet e shtetit, por hera e fundit ishte në vitin 1979. Në rastin e fundit, reagimi i pasues pro-demokracisë përfundimisht çoi në përfundimin e plotë të vendit miratimi i demokracisë në 1987.
Lloji i ligjit ushtarak të thirrur nga Yoon (emergjenca dhe jo siguria) synohet për kohët kur një krizë e madhe si lufta ose rebelimi e pengon shtetin të përmbushë përgjegjësitë e tij. Ai në thelb pezullon autoritetin civil dhe i jep fuqi të gjera ushtrisë. Urdhri i Yoon, përveç shpërndarjes së parlamentit dhe ndalimit të demonstratave publike, kërkonte gjithashtu që praktikantët dhe banorët mjekësorë, shumica e të cilëve kanë qenë në grevë që nga shkurti, të kthehen në punë brenda 48 orëve.
Koreja e Jugut nuk është në luftë apo përballë një rebelimi, kështu që urdhri i Yoon erdhi si një tronditje. Në vend të kësaj, Yoon me sa duket kishte për qëllim që deklarata të thyente ngërçin politik që ka mbërthyer qeverinë e Koresë së Jugut. Administrata e Yoon ka qenë në mosmarrëveshje me parlamentin, ku Partia Demokratike e opozitës mban shumicën, për disa pjesë kritike të legjislacionit, më së shumti për projektligjin e buxhetit të vitit 2025. Ngërçi e ka lënë qeverinë të paaftë për të trajtuar çështjet urgjente që përfshijnë ekonominë dhe ndërprerjet në shërbimet publike. Përkeqësimi i krizës ishin përpjekjet e Partisë Demokratike për të fajësuar prokurorët që zgjodhën në tetor të mos akuzonin gruan e Yoon mbi akuzat për mashtrim investimesh dhe pranim dhuratash të papërshtatshme. Përveç bllokimit politik, grevat e mjekëve të rinj dhe punonjësve të tjerë të kujdesit shëndetësor kanë penguar ofrimin e shërbimeve thelbësore mjekësore dhe kanë kontribuar në ndjenjën e krizës. E gjithë kjo, sipas Yoon, ishte një përpjekje e forcave “anti-shtetërore” dhe simpatizantëve të Koresë së Veriut për të prishur rendin kushtetues.
Edhe pse shpallja e gjendjes ushtarake nuk e përmendi atë, zhvillimet në Korenë e Veriut ndoshta ndikuan në vendim. Në muajt e fundit, Pheniani ka intensifikuar aktivitetet e tij ushtarake, duke përfshirë kryerjen e testeve të shumta raketore, dhe ka bërë kërcënime të përsëritura kundër Seulit dhe aleatëve të tij. Duke i inkuadruar kundërshtarët e saj vendas si simpatizues të regjimit komunist të Koresë së Veriut, administrata Yoon u përpoq të provonte se ligji ushtarak ishte një masë e nevojshme për të mbrojtur sigurinë e vendit kundër kërcënimeve të brendshme dhe të jashtme.
Megjithatë, në vend që të stabilizonte situatën, thirrja e ligjit ushtarak mund të shkaktonte më shumë paqëndrueshmëri. Ligjvënësit u mblodhën shpejt dhe votuan kundër deklaratës. Partitë opozitare dhe grupet e shoqërisë civile e përshkruan ligjin ushtarak si një kërcënim për liritë demokratike të vendit, të cilat u siguruan vetëm në fund të viteve 1980 pas dekadash sundimi autoritar. Për më tepër, një qeveri e paralizuar e Koresë së Jugut do të ishte e pajisur keq për të mbrojtur kombin kundër agresionit të Koresë së Veriut dhe mund ta kishte inkurajuar Phenianin që të shfrytëzonte situatën në dobi të saj. Në një skenar të rastit më të keq, ai mund të kishte rezultuar në një konfrontim ushtarak, por edhe zhvillimet pa luftë mund të komplikonin përpjekjet për të menaxhuar provokimet e Koresë së Veriut përmes diplomacisë dhe të prishnin ekuilibrin e fuqisë në Azinë Lindore. Së fundi, një periudhë e zgjatur e ligjit ushtarak ka të ngjarë të ketë tensionuar aleancën SHBA-Koree Jugore, një gur themeli i stabilitetit rajonal, si dhe marrëdhëniet e Koresë së Jugut me Japoninë. Me rreth 28,500 trupa të stacionuara në Korenë e Jugut, SHBA-të kanë një interes të madh në stabilitetin dhe integritetin demokratik të vendit./GPF
Fraksion.com
