Vendi i Trump në ciklet politike të SHBA

Nga George Friedman 

Siç shkrova në librin tim më të fundit, “Stuhia para qetësisë”, ne priremi të përdorim presidencat si standarde për të na ndihmuar të gjejmë vendin ku jemi në kohë, por do të ishte gabim të mendosh se presidentët dhe politikat janë agjentët e vërtetë të ndryshimit. Në të vërtetë, koha është arbitri përfundimtar i ndryshimit dhe ajo që përcakton çdo epokë janë forcat që i imponohen presidentëve.

Presidentët zgjidhen duke u përshtatur me presionet që ekzistojnë tashmë dhe ata qeverisin si përgjigje ndaj këtyre presioneve. Meqenëse Shtetet e Bashkuara janë një demokraci, kjo nuk duhet të jetë befasuese. Por edhe në demokraci, ekziston një besim se presidentët janë aktorë të lirë dhe, si të tillë, hartojnë historinë. Por nuk është kështu. Modeli normal në historinë politike të SHBA-së është se presidentët “joefektivë” zgjidhen në fund të një cikli 50-vjeçar dhe se presidencat e tyre ekzistojnë në kaos social dhe ekonomik. Këta presidentë zakonisht, pa fajin e tyre, humbasin aftësinë për të qeverisur. Dhe në zgjedhjet e ardhshme, zgjidhet një president që mund të ndryshojë vendin ku jemi dhe ta vendosë vendin në një drejtim të ri.

Andrew Jackson – presidenti i dytë i tillë pas Xhorxh Uashingtonit – e përcaktoi presidencën e tij rreth lëvizjes së madhe të kolonëve (dhe financave të lidhura) që tashmë po merrte formë. Franklin Roosevelt e formoi presidencën e tij rreth Depresionit të Madh, duke ripërcaktuar se si funksiononte ekonomia dhe duke përgatitur vendin për luftë. Ronald Reagan u përball me rrethanat ekonomike katastrofike të kapitalit dhe kërkesës së pamjaftueshme dhe dështimet ushtarake që përfshinin Lindjen e Mesme. Përpara një tranzicioni ciklik, duhet të ketë një president që kryeson një vend në krizë. Pasardhësi i tij kryeson rindërtimin e vendit.

Për të kuptuar se cilat do të jenë presionet e Presidentit të zgjedhur Donald Trump, mbani mend fillimisht se asnjë president nuk është i lirë të bëjë çfarëdo që mendon më mirë. Sipas mendimit tim, Trump nuk i fitoi zgjedhjet për ekonominë siç mendohet përgjithësisht. Kundërshtimi i tij për t’u fokusuar në çështjet e luftës kulturore e lidhi atë me publikun dhe aty ku mund të kishte fituar një fitore të ngushtë në ekonomi, ai fitoi një fitore të përgjithshme mbi këto çështje kulturore. Që sondazhet nuk e njohën këtë është e çuditshme; para zgjedhjeve sondazhet e monitoronin vazhdimisht këtë. Çështjet kryesore për të cilat ai kandidoi, atëherë, mund të mos e kufizojnë atë. Çështje të tjera kishin të bënin me çlirimin e ekonomisë nga kufizimet, rishqyrtimin e çështjeve dhe aleancave ushtarake të SHBA-së dhe përfundimisht kërkimin për të çliruar SHBA-në nga doktrinat e administratës së mëparshme.

Ndikimi i parë i Trump do të jetë në përpjekjen për të ripërcaktuar normat kulturore. Ai gjithashtu do të përpiqet të ndryshojë skemat tatimore për korporatat. Dhe ndoshta më e rëndësishmja, ai do të përpiqet të ndryshojë marrëdhëniet ekonomike, politike dhe ushtarake me aleatët. Ai do të vendosë rregulla ekonomike të sapopërcaktuara për tregtinë ndërkombëtare, rritje të kujdesit për interesat e SHBA-së dhe rishqyrtimin e angazhimeve të huaja me aleatët. Kjo nuk do të thotë se ai do të jetë një nacionalist i ngurtë, por se do të kërkojë ndryshim në ato që ai mendon si marrëdhënie të pabalancuara dhe rreziqe për Shtetet e Bashkuara. Kur shikojmë forcat që formësojnë politikat e tij, të gjitha këto gjëra janë të realizueshme, por ai në mënyrë të pashmangshme do të ndeshet me rezistencë të papritur ndërsa kostot vijnë në shtëpi. Do të shohim modele të reja ekonomike dhe ushtarake dhe një politikë të re të jashtme. Kjo mund të duket banale, por në fakt është një ndryshim rrënjësor, që adreson detyrimet e SHBA-së në mbarë botën. E thënë thjesht, ai u zgjodh për të ripërcaktuar dinamikën e brendshme të vendit, për të ndryshuar ekonominë e tij dhe për të ripërcaktuar detyrimet ushtarake.

Një president në tranzicion si Reagan, Roosevelt ose Jackson tenton të sjellë ndërrime që shpesh përçmohen nga institucioni derisa të jenë të suksesshëm. Nuk ka nevojë të ketë mbështetur zgjedhjen e Trump për të parë se si do të funksionojë./GPF

Fraksion.com