Vendi që NATO dhe Perëndimi po humbasin ndaj Rusisë

Në të gjithë Gjeorgjinë, flamujt blu me yje të artë të Bashkimit Evropian fluturojnë mbi gjithçka, nga godinat qeveritare deri te stacionet e vogla të policisë lokale. Madje janë po aq të përhapur sa flamuri kombëtar kuq e bardhë me kryqin e Shën Gjergjit.

Por pavarësisht simbolizmit të qëndrueshëm properëndimor dhe mbështetjes dërrmuese popullore për t’iu bashkuar BE-së dhe NATO-s, është Rusia e Presidentit Vladimir Putin ajo që është në rritje, ndërsa marrëdhënia e qeverisë gjeorgjiane me Shtetet e Bashkuara dhe fuqitë e tjera perëndimore shkon drejt greminës.

Ndërsa vendet perëndimore kanë trumbetuar mënyrën se si lufta e Rusisë në Ukrainë ka forcuar solidaritetin dhe ka sjellë Finlandën dhe Suedinë në kampin e NATO-s, Gjeorgjia dikur anëtare aspirante duket se po shkon në drejtimin tjetër.

Popullsia prej 3.7 milionë banorësh e Gjeorgjisë është vetëm një e treta e shtetit të Xhorxhias në SHBA dhe Kaukazi nuk është në krye të shqetësimeve të SHBA-së në një kohë luftërash në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme. Por rajoni është strategjikisht i rëndësishëm. Shtrihet në kufirin jugor të Rusisë dhe në veri të Iranit, si dhe është një rrugë tranziti për tubacionet e energjisë. Nëse Perëndimi është në gjendje ta mbajë Gjeorgjinë brenda zonës së vet të ndikimit, po vëzhgohet nga afër nga vendet që peshojnë opsionet e tyre në një botë në të cilën SHBA ka humbur dominimin që kishte në fund të Luftës së Ftohtë.

Kundërshtarët properëndimorë të qeverisë së Gjeorgjisë përshkruajnë atë që ata besojnë se është një luftë hibride për kontroll nga Rusia dhe kanë frikë se zgjedhjet në tetor mund të jenë shansi i fundit për të ndryshuar ndryshimin.

“Ne kemi qenë tashmë pjesë e Bashkimit Sovjetik dhe e dimë se çfarë do të thotë”, tha politikani i opozitës Giorgi Vashadze për Newsweek, ndërsa shton “ne po i quajmë këto zgjedhje gjeopolitike për Gjeorgjinë”.

As Ministria e Jashtme e Gjeorgjisë dhe as zyra e kryeministrit Irakli Kobakhidze nuk iu përgjigjën kërkesave të Newsweek për koment.

Vendet perëndimore kanë protestuar ndaj asaj që ata e quajnë kthesën gjithnjë e më autoritare të partisë qeverisëse, me një ligj të miratuar së fundmi, të stilit rus për “influencën e huaj”, që synon aktivistët dhe mediat, si dhe kërcënimet e tij ndaj kundërshtarëve. “Ëndrra Gjeorgjiane” thotë se ligji i ri synon të ndalojë ndërhyrjen e huaj.

Por dekadat e angazhimit me institucionet perëndimore gjithashtu nuk e kanë ofruar anëtarësimin në BE për të sjellë transformim ekonomik. As nuk kanë sjellë anëtarësimin në NATO për të ofruar garanci sigurie të mbështetura nga SHBA kundër Rusisë.

Ndërkohë, lufta e Rusisë në Ukrainë ka ngjallur dyshime se Perëndimi nuk mund të mbështetet në raste urgjente, edhe nëse premton ndihmë për një vend që nuk gjeti një ndihmë të tillë kur Rusia pushtoi në 2008, si një pararendës i pushtimeve të Putinit në Ukrainë. Rusia ka trupa në rajonet separatiste që përbëjnë gati një të pestën e zonës së Gjeorgjisë.

“Perëndimi po humbet konkurrencën strategjike”, tha Kornely Kakachia, drejtor i Institutit Gjeorgjian të Politikës.

“Humbja e Gjeorgjisë në orbitën e Rusisë do të ishte një pengesë e rëndësishme për Shtetet e Bashkuara, NATO-n dhe Perëndimin, me implikime gjeopolitike si strategjike ashtu edhe simbolike”, tha Laura Linderman, një anëtare e lartë në Qendrën Eurasia të Këshillit Atlantik.

“Gjeorgjia është një shtet lidhës midis brendësisë euroaziatike dhe Evropës, duke e bërë atë të rëndësishme për përpjekjet perëndimore për diversifikimin e energjisë, veçanërisht si një rrugë tranziti për burimet energjetike të Kaspikut drejt Evropës. Do të ishte një fitore për zotin Putin dhe një siklet për NATO-n dhe Perëndimin”, tha ajo për Newsweek.

Marrëdhëniet midis qeverisë së “Ëndrrës Gjeorgjiane” dhe vendeve perëndimore janë përkeqësuar me shpejtësi muajt e fundit edhe pse ajo është ende teorikisht e përkushtuar për t’u bashkuar me BE dhe NATO.

Procesi i anëtarësimit të saj në BE u ndal nga Brukseli në korrik për shkak të ligjit të Gjeorgjisë për “influencën e huaj”, i cili u miratua në maj, pavarësisht javëve të protestave masive që u kundërshtuan me forcë nga policia e trazirave.

BE ngriu gjithashtu 32 milionë dollarë ndihmë ushtarake.

“Ky është vetëm një hap i parë”, tha në atë kohë Pawel Herczynski, ambasadori i BE-së në Tbilisi.

Në një shfaqje të pakënaqësisë së Uashingtonit, Pentagoni pezulloi stërvitjet vjetore ushtarake “Noble Partner” me Gjeorgjinë gjatë verës. Shtetet e Bashkuara njoftuan gjithashtu ndalimin e vizave për politikanët gjeorgjianë, të cilët thanë se ishin “përgjegjës ose bashkëpunëtorë në minimin e demokracisë”.

“Ne ishim kaq afër, kaq pranë të qënit në një rrugë të vërtetë integrimi për herë të parë në historinë tonë”, tha politikani i opozitës Alexandre Crevaux-Asatiani, duke shtuar “tani jemi plotësisht të ngrirë. Kemi krizën diplomatike me Bashkimin Evropian, një krizë diplomatike me Shtetet e Bashkuara”, tha ai.

Përballë kritikave perëndimore, qasja e sundimtarëve të Ëndrrës Gjeorgjiane është ngurtësuar.

Partia tha javën e kaluar se nëse fiton zgjedhjet në tetor, do të nxjerrë në gjyq Lëvizjen e Bashkuar Kombëtare në opozitë. Udhëheqësit e Ëndrrës Gjeorgjiane e kanë quajtur opozitën si mbështetëse të një “Partie të Luftës Globale” të organizuar nga jashtë, e cila dyshohet se kërkon të zgjasë luftën në Ukrainë, të hapë një front tjetër kundër Rusisë nga Gjeorgjia dhe të mbështesë ideologjitë “pseudo-liberale” si mbështetja për të drejtat e LGBTQ+.

Në thirrjen e saj drejtuar votuesve, Ëndrra Gjeorgjiane përmendi ceremoninë e diskutueshme të hapjes së Lojërave Olimpike në Paris si një shembull se pse Gjeorgjisë i duhej një ligj tjetër i ri për të mbrojtur vlerat familjare dhe të miturit.

“Zgjedhjet parlamentare të vitit 2024 janë një lloj referendumi në të cilin populli gjeorgjian duhet të vendosë më në fund nëse do të zgjedhë luftën apo paqen, degradimin moral apo vlerat tradicionale, varësinë skllavëruese nga forcat e jashtme ose një shtet të pavarur dhe sovran”, tha ai, duke argumentuar se vetëm rizgjedhja e saj mund të lejojë rivendosjen e marrëdhënieve me BE-në dhe Amerikën.

Kundërshtarët e Ëndrrës Gjeorgjiane thonë se besojnë se mund të fitojnë zgjedhje të drejta.

Ata tregojnë mbështetjen për anëtarësimin në BE, e cila ishte gati 80 përqind, sipas një sondazhi të opinionit nga Instituti jofitimprurës Demokratik Kombëtar në Tbilisi në fund të vitit të kaluar.

Ndërsa shumë gjeorgjianë mund të mos ndajnë politikat sociale më liberale të Evropës, ekziston një aspiratë e përhapur për lirinë e lëvizjes, tregtisë, vendeve të punës dhe investimeve që mund të sjellë anëtarësimi.

“Problemi i vetëm për ne është mekanizmi masiv i dezinformimit që po funksionon në Gjeorgji. Ata kanë media, kanale televizive, chat. Ata po përdorin shumë internetin, duke investuar miliona për të shpëlarë trurin e njerëzve”, tha Vashadze, politikani i opozitës.

Edhe opozita mbetet e fragmentuar. Ekspertët tregojnë për avantazhe të tjera të Ëndrrës Gjeorgjiane, e cila ka burimet e oligarkut dhe themeluesit miliarder Bidzina Ivanishvili, një ish-kryeministër dhe njeriu më i pasur i vendit, pallati i të cilit prej qëndron lart mbi kryeqytetin.

“Është shumë e vështirë në këtë vend të fitosh zgjedhjet sepse pothuajse 300,000 punonjës publikë janë nën ndikimin e qeverisë, kështu që ata mund t’i keqpërdorin ata për burime administrative gjatë zgjedhjeve”, tha Kakachia.

Figurat e opozitës i kanë mirëpritur masat perëndimore, por vënë në dyshim se sa efektive do të jenë ato.

“Ne kemi arritur në një vend ku Rusia dhe Ëndrra Gjeorgjiane e shtynë propagandën e tyre aq thellë në shoqërinë gjeorgjiane sa tani sanksionet përballen nga elektorati i ëndrrës Gjeorgjiane si një lloj konfirmimi i guximit të Ëndrrës Gjeorgjiane”, tha Crevaux-Asatiani.

Ndërsa kundërshtarët e Ëndrrës Gjeorgjiane e karakterizojnë atë si pro-ruse, situata është më me nuanca.

Grafitet anti-ruse dhe pro-ukrainase në muret e Tbilisit dëshmojnë për armiqësinë e qëndrueshme ndaj Moskës. Rusia Perandorake aneksoi Gjeorgjinë në 1801 dhe pavarësia e saj e shkurtër pas revolucionit rus të vitit 1917 u shfuqizua brenda vitesh nga një pushtim sovjetik. Gjeorgjia rifitoi pavarësinë vetëm pasi Bashkimi Sovjetik u shemb në 1991.

Vendlindja e liderit të ndjerë sovjetik Josef Stalin, në qytetin gjeorgjian Gori, mbetet një atraksion për disa që e kujtojnë me dashuri epokën sovjetike, por muzeu atje ka gjithashtu një ekspozitë të vogël, por rrëfyese mbi pushtimin rus të Gjeorgjisë.

“Në të gjitha republikat post-sovjetike do të gjeni këtë pjesë të shoqërisë që ka këtë nostalgji për epokën sovjetike”, tha një udhërrëfyes që nuk donte të identifikohej me emër.

Pushtimi i Rusisë në vitin 2008 erdhi disa muaj pasi NATO kishte thënë se Gjeorgjia dhe Ukraina një ditë do të bëhen anëtarë.

Dhe Gjeorgjia nuk po shikon vetëm nga Rusia. Ndërsa mosmarrëveshja është thelluar me Perëndimin, marrëdhëniet janë afruar edhe me Pekinin.

Kontraktorët kinezë po ndërtojnë qartë infrastrukturën rreth Gjeorgjisë, si pjesë e Iniciativës së Pekinit “Belt and Road”.

Një konsorcium kinez do të ndërtojë një port masiv në bregun e Detit të Zi në Anaklia pasi investitorët amerikanë u tërhoqën më parë. Ka edhe shenja të farefisnisë politike. Një raport i fundit i Ministrisë së Jashtme kineze mbi ndërhyrjen politike të SHBA jashtë vendit e identifikoi Gjeorgjinë si një shembull. Politikanët e Ëndrrës Gjeorgjiane e mbështetën shpejt këtë pikëpamje.

Gjeorgjia është në rrugën për t’u bërë një shembull për vendet e tjera në periferi të Rusisë, të cilat janë properëndimore në disa mënyra dhe pro-ruse ose pro-kineze në të tjera, tha Donald N. Jensen, një këshilltar i lartë për Rusinë dhe Evropën në Instituti Amerikan të Paqes në Uashington, DC

“Gjeorgjia mund të përfundojë në një zonë gri të përuljes jo të plotë ndaj Rusisë, por një zonë në të cilën ajo ka këtë lloj politike të jashtme shumë-vektoriale, e cila e bën atë të shkojë në disa mënyra njëherësh”, tha ai.

 

Fraksion.com