India fuqi në Azinë Juglindore/ Rënia e Kinës i ka dhënë Nju Delhit një mundësi.

Nga Victoria Herczegh 

Javën e kaluar, ministrat e jashtëm të Indisë dhe Shoqata e Kombeve të Azisë Juglindore u takuan në Vientiane për të diskutuar mënyrat për të përmirësuar marrëdhëniet politike, të sigurisë dhe ekonomike dhe për të adresuar çështjet rajonale, duke përfshirë vendosmërinë e Kinës dhe krizën në Mianmar. Në fjalimin e tij, kryediplomati i Indisë tha se ASEAN ishte gurthemeli i vizionit të Indisë për një rajon të hapur, të qëndrueshëm dhe të begatë Indo-Paqësor.

Ishte, deri diku, në përputhje me precedentin. Marrëdhëniet Indi-ASEAN kanë qenë të qëndrueshme që nga viti 1995. Por gjërat filluan të ndryshojnë gjatë shpërthimit ekonomik të Kinës në fillim të viteve 2010. Rritja e saj e paprecedentë ishte tërheqëse për anëtarët ambicioz në zhvillim të ASEAN-it (Indonezia dhe Tajlanda), ndërsa vendet më të varfra (Kamboxhia dhe Mianmari) e panë tregtinë me superfuqinë në rritje si një ilaç për problemet e tyre ekonomike dhe financiare. Megjithëse ishte më e lehtë të bësh biznes me Kinën sesa me Indinë, ku reformat efikase ekonomike u prezantuan shumë më vonë, Pekini gjithashtu filloi të punonte kundër Indisë duke hyrë në rrjete dhe partneritete të vogla rajonale, duke u integruar në sa më shumë skema ekonomike që mundej. Kina e kaloi Indinë për t’u bërë partneri kryesor i tregtisë dhe sigurisë për ASEAN – një pozicion që dukej i sigurt dhe i frytshëm për të dyja palët.

Pastaj erdhi rritja e shpejtë ekonomike e vetë Indisë. Megjithëse rritja e saj ishte më e ngadaltë se ajo e Kinës, India tani shihet në mbarë botën si një konkurrente e qëndrueshme ndaj Kinës, e aftë për të mposhtur gjigantin e Azisë Lindore dhe për të udhëhequr rritjen ekonomike deri në fund të dekadës. Në të vërtetë, Kina nuk është aq e besueshme sa dikur, rënia e saj ekonomike e shënuar nga premtimet e pambajtura për investime dhe dhjetëra projekte infrastrukturore të papërfunduara ose të ngecura në të gjithë Azinë Juglindore. Prania e sigurt ushtarake e Pekinit dhe pretendimet e diskutueshme territoriale në Detin e Kinës Jugore kanë tensionuar gjithashtu lidhjet me bllokun. Kështu, India ka shfrytëzuar mundësinë për të përmirësuar pozicionin e saj me ASEAN, duke mbrojtur hapur “centralitetin e ASEAN” si mënyra më e mirë për të promovuar stabilitetin dhe rritjen në rajon.

Në fillim, hapat e Indisë i bënë vendet anëtare të ASEAN-it disi të kujdesshëm. Në fund të fundit, përfshirja në rritje e Kinës në punët e saj, sado e dobishme në fillim, përfundoi duke e bërë bllokun të prekshëm në aspektin e sigurisë dhe të ekonomisë. Ringjallja e Dialogut Katërpalësh të Sigurisë që përbëhet nga Shtetet e Bashkuara, India, Japonia dhe Australia, si dhe formimi i AUKUS (një partneritet sigurie midis Australisë, MB dhe SHBA), vetëm sa ka rritur frikën e ASEAN-it për të mbetur pas në mes konkurrencë e re dhe në ndryshim e fuqive të mëdha. Por që atëherë është bërë e qartë se India, SHBA, Japonia dhe Australia mbështesin qendrën e ASEAN-it në strategjitë e tyre përkatëse Indo-Paqësorit dhe blloku e kupton se mund të mbajë ndikimin e tij rajonal dhe të korrë përfitimet e konkurrencës.

Sot, ASEAN është një nga partnerët më të rëndësishëm tregtarë të Indisë. Tregtia dypalëshe nën Marrëveshjen e Tregtisë së Mallrave ASEAN-Indi arriti në 122.67 miliardë dollarë vitin e kaluar. Marrëveshja, e nënshkruar në vitin 2009 pas gjashtë vjet negociatash, kishte për qëllim të lehtësonte qarkullimin e lirë të mallrave dhe integrimin më të thellë ekonomik. Pjesa më e madhe e tregtisë së Indisë sipas marrëveshjes drejtohet në centrale prodhuese si Tajlanda, Singapori dhe Malajzia.

Për më tepër, pozicioni i Indisë për lirinë e lundrimit dhe besnikërinë e saj ndaj ligjit ndërkombëtar, duke përfshirë Konventën e Kombeve të Bashkuara për të Drejtën e Detit, përputhet me interesat rajonale të ASEAN-it. Në prill, India dorëzoi raketa BrahMos në Filipine – grupi i parë i një marrëveshjeje prej 375 milionë dollarësh me Manilën. Marrëveshja është marrëveshja më e vlefshme e eksportit të mbrojtjes së Indisë deri më sot, duke ndihmuar Nju Delhin ta shohë rajonin si një treg të qëndrueshëm eksporti të pjekur për marrëveshje të ngjashme.

Nga ana tjetër, ajo i tregon ASEAN-it se India ka atë që duhet për të mbështetur nevojat e saj të mbrojtjes rajonale. Zgjerimi i marrëveshjeve të bashkëpunimit në mbrojtje dhe ofrimi i asistencës dhe trajnimit teknik për vendet e ASEAN-it mund të ndihmojë në rritjen e aftësive mbrojtëse të këtyre kombeve, duke rritur kështu sigurinë brenda rajonit dhe duke shtuar reputacionin e Indisë si një partner ushtarak i besueshëm dhe me ndikim. (Në maj 2023, India mbajti stërvitjet e para të përbashkëta ushtarake me ASEAN, në të cilat Filipinet, Brunei, Malajzia, Indonezia, Singapori, Tajlanda dhe Vietnami siguruan anije).

Ka pengesa potenciale për bashkëpunim dhe prosperitet më të madh, sigurisht. Si institucion, ASEAN merr vendime bazuar në konsensus, i cili ndonjëherë është i pakapshëm, herë të tjera i pamundur, veçanërisht në lidhje me Detin e Kinës Jugore. Kjo mund të inkurajojë Nju Delhin që t’u qaset vendeve anëtare të ASEAN-it për të promovuar bashkëpunimin rast pas rasti. Përsa i përket çështjeve të mbrojtjes dhe sigurisë, anëtarë të tillë si Kamboxhia dhe Malajzia ka të ngjarë të vazhdojnë të favorizojnë Kinën gjithsesi. Por në tregti dhe investime, India mund të marrë një qasje më të gjerë. Pavarësisht rënies së Kinës, ajo ende ka një ndikim të konsiderueshëm mbi ASEAN dhe deri më tani, India ka kontaktuar kryesisht me anëtarët më të pasur të bllokut. Injorimi i të tjerëve vetëm mund t’i bëjë më të vështira për t’u arritur qëllimet e tij ambicioze.?GPF

Fraksion.com