AktualitetBota+Op-EdTë fundit

Rënia demografike

Nga George Friedman 

Publikimet kryesore të lajmeve në mbarë botën janë të mbushura kohët e fundit me artikuj që vënë në dukje se si rënia e nivelit të lindjeve ka arritur një masë kritike. Gjatë viteve të fundit, jetëgjatësia është rritur – veçanërisht në vendet e përparuara industriale – jo aq sa për të mbuluar mungesën e njerëzve të rinj. Dhe megjithëse ka një numër më të madh të të moshuarve pothuajse kudo, shifrat nuk llogariten në mënyrë specifike për ata të paaftë, dhe kështu që bëhen joproduktivë nga mosha e vjetër. Kujdesi për të moshuarit do të thithë një pjesë të konsiderueshme të kohës dhe energjisë së popullatës së re, nëse nuk ndodh një ndryshim rrënjësor në mjekësi.

Unë jetoj në Shtetet e Bashkuara, e cila ka problemet e veta të porositura në këtë drejtim dhe kam shkruar për këtë çështje në disa nga librat e mi. Por ky është një fenomen vërtet global. Në shumë vende, do të ketë më pak njerëz për të rritur dhe prodhuar ushqim, për të ushqyer të pafuqishmit, për të dhënë mësim në shkollë dhe për të bërë përpjekje të tjera unike njerëzore. Ndërsa këto kërkesa mbeten të qëndrueshme dhe nevojat e tjera rriten, do të jetë më e vështirë të ruhet ekuilibri social – rezultati i të cilit janë pa ndryshim trazira sociale dhe ekonomike.

Nëse nivelet e lindjeve nuk rriten mjaftueshëm dhe nëse jetëgjatësia vazhdon siç është, atëherë e vetmja mundësi tjetër për të shmangur më të keqen është zëvendësimi i njerëzve me makina. Kjo, natyrisht, është problematike në vetvete. Edhe duke supozuar se inteligjenca artificiale do të jetë në gjendje të bëjë të gjitha pretendimet e avokatëve të saj (gjë që nuk ka gjasa), menaxhimi i AI do të thithë grupin e punës së arsimuar dhe llojet e punëve të listuara më sipër që kërkojnë një prekje njerëzore do t’i lihen makinerive. Unë dyshoj se kjo do të krijojë disa fërkime, për të thënë të paktën.

Ndoshta e vetmja zgjidhje tjetër do të ishte migrimi masiv. Por kjo do të funksiononte vetëm për Shtetet e Bashkuara dhe vendet e tjera të përparuara (dhe ndoshta vetëm atëherë). Kujtojmë se SHBA-ja u ndërtua mbi emigrantët dhe në çdo fazë të zhvillimit, kur vendi nuk kishte punëtorë, ajo inkurajoi imigracionin për të mbushur boshllëqet. Natyrisht, ky është një opsion politikisht i ngarkuar. Dhe për shkak se vendet e tjera do të zbatonin politika të ngjashme, kjo do të krijonte një aspekt të ri dhe interesant të konkurrencës gjeopolitike. Në Evropë, ka një tension të jashtëzakonshëm mbi emigracionin, të cilin Brukseli e ka menaxhuar me shumë më pak sukses se edhe Shtetet e Bashkuara.

Kur isha i ri, shqetësimi më i madh ishte mbipopullimi, i cili, siç thuhej, do të çonte në mungesa kritike të ushqimit dhe burimeve të tjera. Problemi u zgjidh, por në mënyrë indirekte, me rritjen e kapacitetit prodhues dhe tregtisë ndërkombëtare. Po kështu, ekziston mundësia që kjo fatkeqësi e re demografike të mos materializohet. Megjithatë, në rrënjë të saj qëndron ngurrimi i brezit të ri për t’u riprodhuar. Është e qartë se nëse nuk ka një ndryshim të rëndësishëm në shifra, do të ketë mungesë globale të fuqisë punëtore dhe konkurrencë për emigrantët ose për zgjidhje teknike në dekadën e ardhshme ose dy. Matematika është ajo që është. Nëse nuk ka përparime radikale mjekësore në zonat që unë as nuk i kam menduar, dhe nëse qeveritë nuk mund të tërheqin njerëzit për të zëvendësuar ata që janë ende gjallë, por të paaftë për të punuar, bota do të ndajë këtë problem demografik./GPF

 

Fraksion.com