DW: Fitore e bindshme e SNS-së, parregullësi të shumta

Dita e zgjedhjeve në Serbi përfundoi të dielën (02.06.2024) me shpalljen e fitores në qytetin e tretë më të madh në Serbi, në Nish, si nga opoziita ashtu edhe nga Partia Përparimtare Serbe, e presidentit Aleksandar Vuçiq. Kjo do të thotë se në këtë qytet nuk do të dihet edhe ca kohë se kush do të marrë pushtetin lokal. Por situata është shumë e qartë në shumë qytete dhe bashki të tjera.

Në Nish, sipas rezultateve preliminare ka fituar lista me emrin e Aleksandër Vuçiqit 30 nga 61 mandate. Thuhet se një mandat, i cili mund të jetë edhe vendimtar, ka fituar Partia Ruse, që do të thotë se Vuçiqi prapë mund të mbajë pushtetin atje.

SNS ka shpallur fitoren në 85 nga 89 qeveritë e zgjedhura lokale – të gjitha, përveç tre komunave me shumicë hungareze në Vojvodinë, si dhe në Tutin me shumicë boshnjake. Nga ana tjetër, opozita humbi zgjedhjet në qytetin e Beogradit, por ka fituar në disa bashki të kryeqytetit, siç është bashkia Stari grad. Sipas rezultateve të deritanishme, opozita ka fituar edhe në disa bashki të vogla të kryeqytetit.

Qendra misterioze e thirrjeve

Dita e votimit, duket se ka kaluar më e qetë se ajo e dhjetorit të vitit të kaluar, ku ka pasur parregullësi masive, edhe pse edhe dje janë denoncuar një sërë incidentesh,  janë regjistruar parregullësi të shumta me kamerat e celularëve. Aktivistët e opozitës kanë vërejtur një lloj “selie” zgjedhore të SNS-së në SPENS të Novi Sadit ose në qendrën sportive Banjica në Beograd. Por në rrjetet sociale ka dhe shumë e shumë inçizime të tjera, të cilat akoma nuk mund të verifikohen në tërësi, nëse janë të sakta. Sipas këtyre regjistrimeve ka pasur edhe parregullësi të tjera të shumta si dhe blerje të votave.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, i cili edhe një herë ua dha emrin e tij të gjitha listave të partisë SNS,pohoi se ato janë “qendra telefonike” si të gjithë të tjerët dhe se aty nuk ka asgjë të paligjshme. Policia dhe prokuroria gjithashtu nuk panë asgjë të kundërshtueshme.

Sipas aktivistëve të opozitës, aty mbaheshin lista të dyfishta të votuesve, ndërsa aktivistët e SNS u larguan nga vendvotimet me kuti misterioze. Sipas opozitës, parregullsitë kryesore në zgjedhje ishin shkelja e fshehtësisë së votës, si dhe blerja e votave, e në disa vendvotime janë vërejtur vetura me targa të huaja, kryesisht nga Bosnjë-Hercegovina.

E gjithë kjo të kujton parregullsitë që u shënuan edhe në zgjedhjet e dhjetorit, që rezultoi me ndarjen e opozitës dhe bojkotimin e zgjedhjeve nga disa prej tyre.

Rezultati i dobtë i opozitës

Një pjesë e opozitës i ka bojkotuar këto zgjedhje. Ndërsa opozita që mori pjesë, gjen tani justifikime të ndryshme për rezultatin e dobët zgjedhor, veçanërisht në Beograd, ku lista e SNS fitoi një shumicë komode në asamblenë e qytetit. Ndërkohë që në zgjedhjet e kaluara që u anuluan, SNS nuk e kishte shumicën e duhur për qeverisje.

Lideri i Lëvizjes “Nise Ndryshimin”, Savo Manojloviq, tha se këto janë zgjedhjet më të parregullta deri më tani në Beograd. Ai bëri të ditur se i kishte udhëzuar kontrollorët e tij që të mos i nënshkruajnë procesverbalet në vendvotime, për shkak të parregullsive.

Manojloviq mendon se opozita duhet të refuzojë të gjitha mandatet e fituara në nivelin lokal dhe se duhet të vazhdojë luftën për demokraci me mjete jashtëparlamentare.

Radomir Lazoviq, nga “Fronti i Gjelbër-Majtas”, beson se “fushata e bojkotit megjithatë ndikoi në rezultatin përfundimtar të zgjedhjeve”.

“Luftuam kundër dy kundërshtarëve, partisë në pushtet dhe atyre që bojkotuan zgjedhjet”, theksoi Lazoviq. Opozita gjatë mbrëmjes së kaluar megjithatë dërgoi disa mesazhe inkurajuese për votuesit e saj dhe pretendoi se fitoi Nishin, komunën e Vraçarit në Beograd si dhe komunën Stari Grad në Beograd.

Por kur të shpallen rezultatet përfundimtare, do të shihet nëse ato ishin vetëm fjalë ngushëllimi, apo opozita vërtet arriti diku ndonjë rezultat serioz karshi SNS, e cila dominoi gati në të gjithë vendin.

“Do të vazhdojmë të kemi një periudhë të paqëndrueshmërisë së madhe politike”

Politologu Dushko Radosavljeviq i vlerëson rezultatet e zgjedhjeve lokale si një situatë të favorshme për të gjithë pjesëmarrësit në skenën politike. “Ata që bojkotuan zgjedhjet tani do të thonë ‘mirë ju thamë që nuk ia vlen të shkojmë në këto zgjedhje’. Ata që morën pjesë në zgjedhje mund të thonë ‘po të dilnit edhe ju në zgjedhje, rezultatet do të ishin krejtësisht të tjera’. Ndërsa Aleksandar Vuçiq mund të thotë se tani është vërtetuar se ata janë forca më e fuqishme politike në Serbi”, tha Radosavljeviq për DW.

Rezultati, duke pasur parasysh marifetet e regjimit, mund të ishte edhe më i keq, shton Radosavljeviq.

“Prandaj edhe pas këtyre zgjedhjeve do të vazhdojmë të kemi një periudhë të paqëndrueshmërisë së madhe politike në Serbi. Ne kemi një gjendje të jashtëzakonshme që kur SNS ka ardhur në pushtet, e kjo parti nuk fsheh dëshirën për të kaluar nga një regjim autoritar në një regjim totalitar. Tashmë është evidente se asnjë sistem në vend nuk funksionon siç duhet. Prandaj nuk jam aspak optimist”, thekson Radosavljeviq.