Rusia mbyll kufirin e saj jugor

Nga George Friedman

Fokusi i Rusisë aktualisht është në frontin e saj perëndimor, në Ukrainë dhe vendet fqinje. Megjithatë, ekziston një front tjetër që ka të bëjë me Rusinë: kufiri i saj jugor, i cili kalon përgjatë dhe përmes maleve të Kaukazit. Në jug të maleve shtrihen Armenia, Azerbajxhani dhe Gjeorgjia.

Malet mbrojnë një zonë strategjike të Rusisë. Zona në veriperëndim të maleve të çon në Detin Azov dhe në kufirin ukrainas pranë Donbasit, i cili është kontestuar shumë gjatë viteve. Në verilindje është lumi Vollga dhe qyteti historik i Stalingradit, i quajtur tani Volgograd. Toka në veri të maleve është e sheshtë, dhe nga Astrakhani në Krime është rreth 550 milje (885 kilometra). Një sulm ndaj Rusisë nga jugu do të kishte një efekt të vendosur në aftësinë e Rusisë për të ekzekutuar luftën në Ukrainë dhe, në planin afatgjatë, mund të shkëputë lumenj kritikë si Vollga dhe Don. Prandaj, mbrojtja e Kaukazit nga depërtimi i çdo force armiqësore është jetike.

Për Rusinë, është e domosdoshme që ajo të depërtojë në Kaukazin e Veriut. Është pothuajse po aq e rëndësishme sa Ukraina. Nga mesi i viteve 1990 deri në vitet 2000, Rusia dhe Çeçenia zhvilluan një luftë intensive, e cila ishte një element në ngritjen e Vladimir Putin. Fitorja e Rusisë ndihmoi në formësimin e të menduarit të Putinit për tokat kufitare. Rusia gjithashtu luftoi me Gjeorgjinë, e cila kishte marrë mbështetjen ushtarake të SHBA.

Kohët e fundit, Azerbajxhani dërgoi forca për të pushtuar një zonë midis tij dhe Armenisë. Armenia është relativisht e varfër, ndërsa Azerbajxhani është i pasur me naftë. Të dy vendet kanë qenë armiqësore ndaj njëri-tjetrit që nga pavarësia, me tensione të fokusuara në Nagorno-Karabakh, një rajon i vogël me një popullsi etnike armene, por zyrtarisht pjesë e Azerbajxhanit. Interesat strategjike janë të paqarta, por çështja politike është intensive.

Historikisht, Rusia e ka mbështetur Armeninë, edhe kur përpiqet të ndërmjetësojë. Kjo ka ndryshuar. Amerikanët hynë në rajon – fillimisht duke mbështetur Gjeorgjinë, dhe më pas duke mbajtur një marrëdhënie të kujdesshme (nga të dyja palët) me Azerbajxhanin, por duke mbajtur gjithmonë distancë nga Armenia. Megjithatë, disa vite më parë u zgjodh një qeveri e re armene, e cila ishte e kujdesshme në lidhje me rusët. Në rrjedhën e luftës në Ukrainë, SHBA vendosi të hynte në marrëdhënie shumë më të ngushta me Armeninë, e cila mirëpriti amerikanët si kundërpeshë kundër Azerbajxhanit. Por me Rusinë që nuk ishte më një kërcënim dhe Shtetet e Bashkuara nuk kishin forcë të mjaftueshme ushtarake në rajon, Azerbajxhani pushtoi Nagorno-Karabakun.

Kjo nuk e ndryshon realitetin në terren, por tregon se po shfaqet një nivel tensioni dhe madje konflikti. Rusët kanë një forcë të konsiderueshme paqeruajtëse në rajon, e cila ka qenë e qetë, por mund të mendohet të veprojë kundër Armenisë ose, me përforcime, të ringjallë luftën gjeorgjiane. Armenia nuk ka zgjidhje tjetër veçse të negociojë një marrëveshje me rusët ose t’u drejtohet amerikanëve. Asnjëra nga zgjedhjet nuk do ta qetësonte.

Shtetet e Bashkuara duan të vazhdojnë të mbajnë disa aftësi në zonë për të kërcënuar të depërtojnë në Kaukakun e Veriut, gjë që do të ishte një manovër e rrezikshme dhe e pamundur. Rusët nuk po e hedhin poshtë gatishmërinë e amerikanëve për të bërë të rrezikshmen dhe të pamundurën. Një luftë po shpërthen në Ukrainë dhe SHBA-të mund të përdorin një tjetër kartë në negociatat me rusët. Në letër është një ide e shkëlqyer, por mjaft e çmendur në realitet. Pra, pyetja tani është nëse Gjeorgjia është e përgatitur të afrohet me Shtetet e Bashkuara në këmbim të ndihmës ushtarake dhe nëse Azerbajxhani është i gatshëm për të njëjtën arsye. Por meqenëse Azerbajxhani dhe Rusia duken të lidhura papritur, kjo nuk do të ndodhë. Rusia duket se ka siguruar Kaukazin dhe e ka kthyer të pamundurën në të paimagjinueshme. SHBA ka Armeninë, e cila nuk i jep shumë besueshmëri. Prandaj, Rusia ka mbyllur, tani për tani, kufirin e saj jugor./GPF

Fraksion.com