Opinion: Një shenjë se Putini po humbet terren

Kur presidenti rus Vladimir Putin u ul javën e kaluar me një  përzjerje të disa korrespondentëve zyrtarë të luftës dhe blogerëve, ai në mënyrë implicite po pranonte tre gjëra: se Kremlini po e ka të vështirë të zhvillojë luftën e tij në Ukrainë, se komentatorët jozyrtarë janë në mënyrën e tyre po aq të fuqishëm sa makineri shtetërore e medias dhe se narrativa zyrtare e sigurt nuk po arrin të tërheqë shumë.

Natyrisht, të gjithë liderët politikë duhet të përshtaten me një hapësirë mediatike gjithnjë e më të fragmentuar – duke postuar në Twitter më shpesh sesa duke publikuar njoftime për shtyp, dhe duke tërhequr ndikuesit në internet me aq këmbëngulje sa redaktorët e gazetave.

Megjithatë, në Rusi ekziston një çështje e veçantë: rusët prej kohësh janë mësuar të gënjehen nga shteti i tyre. Ata kanë zhvilluar një cinizëm të rrënjosur dhe zakonisht kërkojnë zëra alternativë.

Gjatë luftës sovjetike 1979-89 në Afganistan, për shembull, qarkullonin informacione jo zyrtare. Një nënë e një ushtari rus më tregoi se si i kishin thënë nga autoritetet në atë kohë se djali i saj kishte vdekur në një aksident stërvitor. Përfundimisht, gjyshja e njërit prej shokëve të skuadrës së tij e mori fjalën se ai ishte vrarë kur kamioni i tij goditi një minë në autostradën e pabesë Salang.

Tani, megjithatë, rusët që duan lajme për luftën – dhe shumë, me të drejtë, më mirë do të qëndronin injorantë aq sa është dëshpërues, aq edhe sepse nuk do të përballeshin me zgjedhje të vështira morale – i drejtohen internetit. Edhe para luftës, pothuajse gjysma i merrnin lajmet e tyre nga mediat sociale, me përqindjen që është rritur që nga pushtimi. Ndërkohë shikueshmëria e lajmeve televizive ka rënë.

Kontigjenti informal, online i të ashtuquajturve “voenkory” ose “korrespondentët ushtarakë” – megjithëse shumë janë më shumë komentues sesa reporterë – janë shfaqur si domethënës dhe dallues në formësimin e kuptimeve të luftës.

Ish-gazetari Semyon Pegov, për shembull, pas kanalit Telegram WarGonzo, ka mbi 1.3 milionë abonentë. Blogeri ukrainas pro-Kremlinit, Yury Podolyaka, i cili u transferua në Krime pas aneksimit rus, ka 2.7 milionë ndjekës. Të dy ishin në takimin e Putinit.
Në të vërtetë, nuk janë vetëm rusët ata që i drejtohen voenkory-t për njëfarë kuptimi të situatës. Mediat dhe organizatat perëndimore të lajmeve shpesh përdorin ato për informacion ose, në të vërtetë, raportojnë mbi opinionet e tyre si lajm më vete.

Kështu ata janë bërë të fuqishëm jo vetëm në formësimin e narrativës së brendshme, por edhe në luftën më të gjerë të informacionit të Kremlinit. Madje edhe Putini e ka kuptuar se për të sprapsur mesazhin e tij, ai nuk mund të qëndrojë më në median zyrtare.

Prandaj, ulja e tij me koreografi të kujdesshme me një grup të zgjedhur vetë nga korrespondentët zyrtarë të luftës dhe voenkory në internet. Mungonin dukshëm partizanët e Yevgeny Prigozhin, figura gjithnjë e më e hapur pas grupit mercenar Wagner, ose të ashtuquajturit ‘turbopatriotë’ si Igor ‘Strelkov’ Girkin – nacionalistë që mbështetën pushtimin, por janë bërë kritikë të zhurmshëm ndaj mënyrës së ngathët dhe amatore. ata besojnë se është luftuar.

Në vend të kësaj, këta ishin ‘blogerë lufte’ që vareshin ende nga vullneti i mirë i autoriteteve për të hyrë në vijën e parë të frontit ose duke shpresuar për të vendosur profilin e tyre joformal në pozicione zyrtare. Ata mund të llogariteshin për t’iu përmbajtur skenarit dhe për të mos vënë në siklet presidentin, por gjithsesi rezultoi një bisedë e vështirë.

Përpjekjet e 70-vjeçarit Putin për t’u dashuruar me voenkorin e ri jo vetëm që dështuan, por e bënë shumë të duket se ai kishte nevojë për to dhe jo anasjelltas.

Ajo gjithashtu la të kuptohet për një pasiguri. Nganjëherë, Putini dukej i pavetëdijshëm për detajet e luftës që ai përpiqet aq famëkeq të mikromenaxhojë, dhe nganjëherë i prirur të distancohet prej saj.

Çfarëdo që mund të shkonte keq ishte, natyrisht, gjithmonë përgjegjësi e dikujt tjetër. Inkursione në rajonin e Belgorodit? Duhet të nxirren mësime nga ata që janë përgjegjës për sigurinë kufitare. A po bëhet mjaft për të promovuar gjak të ri në ushtri? Ai sigurisht i ka thënë ministrit që ta përshpejtojë këtë, por ka një burokraci komplekse për t’u kapërcyer. Dikush mund të falet për të supozuar se ai po rreshtonte kokat e turkut në rast se gjërat shkojnë keq.

Këto ditë, një Putin i paangazhuar rrallë mban konferenca shtypi apo edhe intervista. Megjithatë, spektakli i blogerëve relativisht të rinj të luftës me kapele bejsbolli dhe bluza që kanë më shumë akses tek ai sesa gazetarët e pishinës së shtypit të Kremlinit nuk ka kaluar pa paralajmërim. Një “voenkor” aspirues më tha se “kjo është një shenjë se ne po bëhemi media”.

Është gjithashtu një shenjë dobësie nga ana e Putinit dhe e shtetit. Ata po dështojnë të formësojnë narrativën, të paaftë për të frymëzuar shumicën e popullsisë me pretendimin e tyre se lufta është një sfidë ekzistenciale për vetë mbijetesën e Rusisë.

Kremlini nuk mund të kontrollojë as voenkory, vetëm shpreson t’i bashkojë ata.

Ndërsa lufta po vazhdon me pak shpresë reale për fitoren ruse (dhe frikë të dallueshme nga disfata), Putini nuk është (ende) nën kërcënim – por qartësisht e ka humbur lidhjen e tij me popullin e tij./CNN

 

Fraksion.com