Dita e fitores

Nga George Friedman

Jemi disa ditë larg përvjetorit të Ditës së Fitores, që shënon humbjen e Gjermanisë naziste nga Bashkimi Sovjetik. Parada vjetore në Moskë krenohet me fotografitë e liderëve dhe heronjve të famshëm sovjetikë dhe rusë që qëndrojnë në majë të Kremlinit, duke parë të gjitha armët e reja ushtarake që kalojnë pranë. Për inteligjencën amerikane, është si dita e Krishtlindjes, pasi analistët u dhurohen një thesari të pajisjeve të reja ushtarake për t’u analizuar dhe analizuar. Por për këdo që është mjaft i vjetër për të kujtuar Luftën e Dytë Botërore, është një kujtim i dëshpërimit. Një bashkëpunëtor rus më tha një herë se ata që vdiqën herët dhe shpejt ishin fituesit e vetëm të luftës. Ai kënaqej me faktin që Rusia, shanset e së cilës për mbijetesë u hodhën poshtë nga pjesa më e madhe e botës, u dorëzoi gjermanëve gjithçka që ata kishin bërë dhe më shumë.

Babai im, i lindur në Hungari, luftoi në Luftën e Dytë Botërore në mënyrën e tij. Hungaria bëri aleancë me Gjermaninë dhe dërgoi trupa për të luftuar Rusinë. Një punëtor i detyruar, babai im ishte në Voronezh në veri të Stalingradit, ku ishin vendosur hungarezët dhe aleatët e tjerë. Nga këndvështrimi i tij, rusët dhe gjermanët ishin të njëjtë në atë që duhej të shmangeshin me çdo kusht.

Lufta filloi me një traktat midis Gjermanisë dhe Rusisë. Së bashku ata ranë dakord të pushtonin Poloninë, gjë që e bënë të qetë, me Rusinë duke marrë pjesën lindore. Për Gjermaninë, traktati me Rusinë rriti shumë shanset për të mposhtur Poloninë. Gjermania ishte e pasigurt për këtë; do të ishte fushata e tyre e parë e madhe dhe Berlini nuk e dinte se sa mirë do të luftonte Polonia apo ushtria e tij. Një sulm gjerman nga perëndimi dhe një sulm rus nga lindja e thjeshtuan çështjen. Në çdo rast, Gjermania e pa Poloninë si hapin e parë në një fushatë shumë më ambicioze. Ajo donte Evropën, dhe Evropa përfshinte Rusinë. Berlini synonte të kthente kundër Rusisë në Poloni dhe të shkonte drejt Moskës për të nënshtruar një vend me burime të mëdha. Lufta që pasoi zgjati deri në vitin 1945. E vërteta është se nuk do ta dimë kurrë se sa të vdekur, vetëm se përfaqësuesit e një brezi qëndruan para Kremlinit kur u mbajt parada e parë.

Sigurisht, rusët e konsiderojnë luftën si një turp brutale, por ata gjithashtu e konsiderojnë atë si të shenjtë. Të vdekurit mund të mos jenë shenjtorë, por, në sytë e rusëve, ata janë të denjë për emrin. Egërsia e regjimit të Stalinit nuk është sekret, megjithatë shumë në Rusi ende e konsiderojnë luftën si një moment prove dhe triumfi, një kohë që dëshmoi vlerën e saj në një skenë globale. Rusët e konsideronin vendin e tyre si një superfuqi për një brez – jo vetëm sepse kishte armë bërthamore, por sepse kishte Ushtrinë e Kuqe, e cila mundi Hitlerin dhe pushtoi pjesën më të madhe të Evropës. Polakët, çekët, hungarezët, rumunët dhe gjysma e të gjithë gjermanëve u përkulën në gjunjë drejt Rusisë. Nuk ishte pushtim me pushtim, sipas rusëve, por pasojë e vetëmbrojtjes.

Shumë rusë e panë rënien e Bashkimit Sovjetik si një mundësi për t’u bërë perëndimor. Për të tjerët ishte një siklet. Rusia nuk ishte në sytë e tyre toka e heronjve të Luftës së Dytë Botërore, por një tokë dobësie. Ishte dëshmuar se kishte nevojë. Toka e gjeneralit Georgy Zhukov, komandantit të madh të Luftës së Dytë Botërore, ishte tani në duart e oligarkëve të zhveshur.

Ideja se rusët ia kishin bërë këtë vetes përmes korrupsionit dhe dobësisë ishte aq e padurueshme sa mund të ishte një fat i tillë për vendet e tjera. Ishte edhe më keq pasi Rusia kishte mundur Hitlerin dhe Napoleonin. Rusët shpëtuan Moskën për shkak të distancës së madhe që vendosën midis kryeqytetit të tyre dhe Evropës. Tani ajo distancë ishte zhdukur. Ata i shihnin Shtetet e Bashkuara si forcën dominuese në Ukrainë, e cila tani kufizohej me Rusinë. Për shumë rusë, kjo nuk ishte asgjë më pak se një katastrofë kombëtare.

Ka nga ata që fajësojnë ish-aleatin dhe superfuqinë e tyre në SHBA për rënien e Bashkimit Sovjetik. Për ta, ideja se heronjtë e Luftës së Dytë Botërore humbën vendin e tyre ishte më pak e këndshme sesa ideja se ishte shkatërruar nga Amerika – një armik që ata e shihnin si të denjë për krimin. Prania e SHBA-së në Poloni, një vend që dikur e kishin pushtuar dhe sunduar, për Rusinë nuk është thjesht një mashtrim mizor i historisë, por një komplot amerikan i shpalosur me kujdes.

Mendoj për traditat kulturore si këto ndërsa lufta në Ukrainë po zvarritet. Unë nuk do të parashtroj mbrojtjen e Shteteve të Bashkuara, por ju ftoj të merrni parasysh makthin nëpër të cilin kaloi Rusia që nga viti 1945 dhe për sa prej vendeve të betejës dhe luftës flitet ende me krenari dhe hidhërim nga rusët sot. Unë jam një amerikan dhe e di se ku ishte Fulda Gap, por duke u përballur me një komb që është në të vërtetë armik, është e dobishme të kuptosh makthet dhe t’i krahasosh ato me tonat.
Më shumë mbi këtë tekst burimorTeksti burimor kërkohet për informacione shtesë për përkthimin/DPF

Fraksion.com