Logjika e Strategjisë dhe Luftës Amerikane

Nga George Friedman

Javët e fundit jam fokusuar në evolucionin social dhe ekonomik të Shteteve të Bashkuara. Natyrisht, ne gjithashtu duhet të diskutojmë politikën strategjike të SHBA. Politika e brendshme priret të jetë më dinamike sesa politika strategjike, e cila rrjedh nga gjëra më këmbëngulëse si imperativët. Shtetet e Bashkuara janë të sigurta nga një sulm në tokë. As Kanadaja dhe as Meksika nuk kanë aftësinë për të zhvilluar apo interesuar për të zhvilluar një luftë tokësore kundër Shteteve të Bashkuara. Prandaj, kërcënimi themelor për sigurinë kombëtare amerikane duhet të vijë nga deti. Megjithatë, strategjia amerikane ka brenda saj një logjikë. I mungon logjika ciklike e politikës së brendshme, por është formësuar nga nevojat e imponuara nga vendi dhe armiqtë.

Hyrja e Amerikës në Luftën e Parë Botërore u shkaktua nga një sulm gjerman ndaj anijeve amerikane. Në Luftën e Dytë Botërore, motivi kryesor i Uashingtonit ishte i njëjtë. Nëse Gjermania ndërpret linjat e furnizimit midis SHBA dhe Britanisë, ajo mund të izolojë Britaninë dhe ta sulmojë atë sipas dëshirës. Duke siguruar Atlantikun dhe një bazë operacionesh në Britani, Gjermania mund të kërcënojë Bregun Lindor. Në Paqësor, sulmi japonez në Pearl Harbor, nëse do të luftohej me arsye, mund të kishte siguruar rrugë detare nga Hawaii në Bregun Perëndimor dhe ndoshta do t’i mundësonte Japonisë të impononte vullnetin e saj atje. Edhe Lufta e Ftohtë ishte kryesisht detare. Gjermania ishte me të vërtetë linja e kontaktit me Bashkimin Sovjetik, por linjat jetike të furnizimit shkonin nga SHBA-ja në Evropë dhe NATO mund të gjymtohej duke i ndërprerë ato furnizime. Për këtë qëllim, rusët vendosën nëndetëse dhe sisteme supersonike kundër anijeve.

Gjermanët (dy herë), sovjetikët dhe japonezët secili e panë mbrojtjen e kombeve të tyre si të rrënjosura në luftën detare kundër Shteteve të Bashkuara. Dështimi gjerman lejoi të zhvillohej Dita D, dështimi sovjetik e bëri të pamundur një ofensivë tokësore sovjetike në Evropë dhe dështimi japonez çoi në Hiroshima dhe pushtimin e Japonisë nga SHBA. Në secilin rast, aftësia e SHBA-së për të ruajtur linjat e furnizimit dhe për të bllokuar sulmet e armikut ishte çelësi për mbrojtjen e Shteteve të Bashkuara dhe ekonomisë së saj, dhe në secilin rast, strategjia amerikane u ndërtua mbi parandalimin. Në rast se siguria e SHBA-së nuk ishte plotësisht në rrezik në det, Uashingtoni krijoi barriera për të bllokuar fuqitë e armikut nga lëvizja e aseteve drejt porteve të Atlantikut ose të Paqësorit. U kuptua se kërcënimi i menjëhershëm mund të ishte i parëndësishëm në krahasim me kërcënimin afatgjatë. Prandaj, ishte thelbësore të angazhohej Gjermania sa më shpejt që të ishte e mundur – për të frenuar kërcënimin afatgjatë, ndërkohë që ai ende përfshinte luftimin e forcave tokësore dhe përpara se kërcënimi detar të materializohej plotësisht. Kjo ishte gjithashtu kritike në Paqësor kundër Japonisë. Duhet të theksohet se në Vietnam, ku SHBA-të nuk kishin strategji tokë-det, gjërat përfunduan keq.

Në Ukrainë, ekziston një element i kësaj strategjie. Rusia, nëse do të mundte Ukrainën, do të ishte në kufirin e NATO-s dhe mund të sulmonte drejt perëndimit. SHBA-të po praktikojnë një strategji parandalimi me një kosto relativisht të ulët për sa i përket viktimave të SHBA-së për të parandaluar lëvizjen shumë të pamundur të Rusisë në brigjet e Atlantikut. Veprimi detar përdoret për të larguar forcat tokësore. Kjo ishte strategjia e përdorur kundër Bashkimit Sovjetik në Luftën e Ftohtë, dhe tani po përdoret kundër forcave ruse në Ukrainë. Në këtë përdorim të fuqisë detare, ekziston një indirekt i rëndësishëm i krijuar për të imponuar një element rreziku mbi forcat tokësore thellë në territorin e tyre. Është një strategji normalisht shumë delikate për t’u parë lehtësisht.

Prandaj, strategjia detare e SHBA-së në Ukrainë është krijuar kryesisht për të bllokuar rrugët ujore që mund të lehtësojnë lëvizjen ruse – domethënë Detin e Zi dhe Detin Baltik. Nuk është thelbi i strategjisë më të gjerë të SHBA-së.

Është në lidhje me Kinën që kjo strategji po testohet më seriozisht. Strategjia kryesore e SHBA-së duhet të jetë ruajtja e kontrollit të Paqësorit dhe ruajtja e linjave të furnizimit me aleatët për të parandaluar një hapje për Kinën. Thelbi i strategjisë është të ushtrojë presione të ndryshme ndaj Kinës, në mënyrë që ajo të detyrohet të balancojë dhe ribalancojë forcat e saj. Si shembull, kapja e Tajvanit nga Kina nuk është e mundur duke pasur parasysh kohën e nevojshme për një grup pune për të arritur në bregdetin e Tajvanit, gjatë së cilës do të ishte e hapur për sulm nga Shtetet e Bashkuara. Kjo kufizon kërcënimin përfundimtar kinez për brigjet e SHBA. Lufta detare (dhe këtu përfshij fuqinë ajrore detare, siç ka qenë normale që nga Lufta e Dytë Botërore) kombinon dy strategji, njëra që kufizon lëvizjen kineze në det dhe tjetra hap mundësinë e kërcënimit të atdheut kinez.

Kinezët kërcënojnë vazhdimisht Tajvanin, por deri më tani ata nuk kanë vepruar kurrë për shkak të ndërhyrjes së mundshme të Marinës së SHBA. Shtetet e Bashkuara kanë një forcë tokësore shumë më inferiore – kryesisht për t’u transportuar nga fuqia detare, e cila do të ishte një sfidë – për të paraqitur një kërcënim për një pushtim kinez. Është fuqia detare ajo që pengon veprimin kinez. Ekziston një logjikë midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës, një logjikë gjeografie, teknologjie dhe frike që është në mënyrën e saj konsistente dhe na lidh në një cikël të brendshëm që gjeneron lufta detare.

Adm. Alfred Thayer Mahan shkroi librin mbi këtë strategji më shumë se një shekull më parë. Është një strategji që është ende në fuqi, e mbushur me ndërveprim delikate me fuqinë tokësore. Kur veprimi ushtarak i SHBA-së ishte i pasuksesshëm, si në Vietnam, ai dështoi ose sepse terreni nuk ishte i ndjeshëm ndaj fuqisë detare ose sepse fuqia detare nuk u përdor. Megjithatë, siç jam përpjekur të tregoj, strategjia e luftimeve të SHBA-së, veçanërisht në nivelin strategjik, nuk ka ndryshuar kurrë. Kina është e kufizuar nga kjo fuqi, Rusia është e bllokuar nga përdorimi efektiv i ujërave në periferi të saj dhe fuqitë e tjera armiqësore kërkojnë të shmangin fuqinë detare të SHBA-së, ndërsa SHBA-të e përdorin atë si një forcë qendrore.

Ideja e një modeli të qëndrueshëm të brendshëm është më e vështirë për t’u kuptuar sesa ajo e një strategjie të qëndrueshme ushtarake. Por kjo e fundit ka një realitet të vazhdueshëm gjeografik dhe një zgjidhje këmbëngulëse të fuqisë detare në përputhje me teknologjinë dhe strategjinë. Edhe kur lidhja midis fuqisë detare dhe një lufte thellë në tokë duket se e bën atë strategji të pakuptimtë, ka presion të vazhdueshëm që armiku të dalë në det. Bashkimi Sovjetik u detyrua të hynte në Atlantikun e Veriut, siç ishte Gjermania, megjithë fokusin e tyre në operacionet tokësore. Është jetike për të kuptuar dimensionin detar të të gjitha luftërave amerikane./GPF

Fraksion.com