Hungaria dhe Rusia

Nga George Friedman

Qeveria ruse ka informuar Hungarinë se diplomatët e saj që hyjnë në Rusi do të duhet të paguajnë një tarifë në vend që të kalojnë në Rusi pa paguar për viza. Meqenëse vendosja e një tarife të vogël për diplomatët që hyjnë në vende është mjaft e zakonshme, masa e Rusisë duket e parëndësishme. Megjithatë, Rusia tha gjithashtu se tarifa do të vendoset derisa hungarezët të korrigjojnë disa shkelje të një marrëveshjeje, e cila me sa duket është marrëveshja që rregullon marrëdhëniet diplomatike.

Ajo që e bën këtë të rëndësishme është se Hungaria, mjaft e vetme midis kombeve evropiane, ka zhvilluar një marrëdhënie jashtëzakonisht miqësore me Rusinë. Kujtojmë se kryeministri hungarez Viktor Orban vizitoi Moskën pak para pushtimit rus të Ukrainës. Orban u pa duke biseduar me presidentin rus Vladimir Putin për luftën dhe duke bërë një marrëveshje për një sasi të madhe të gazit natyror rus që do të dërgohej në Hungari. Më e rëndësishmja, Hungaria refuzoi t’i bashkohej koalicionit që bashkohej për t’i rezistuar Rusisë. Javën e kaluar, Orban tha se lufta midis Rusisë dhe Ukrainës nuk është një çështje shqetësuese për Hungarinë. Prandaj, Hungaria ishte vendi në Evropë më pak i përkushtuar për të mbështetur Ukrainën dhe që gëzonte më shumë marrëdhëniet e saj me Rusinë.

Kjo është ajo që e ngre një keqkuptim burokratik në dukje të parëndësishme në diçka të rëndësishme. Rusia nuk ka marrëdhënie pozitive me anëtarët e BE-së, përveç Hungarisë, dhe është e çuditshme që Moska do të lejonte të hidhej ndonjë dyshim mbi këtë marrëdhënie. Nuk është rëndësia e ndryshimit të politikave; nuk ka asnjë. Është vendimi i Rusisë për të vendosur këtë tarifë ndaj një kombi mik, dhe më pas për ta bërë publike atë, në një kohë kur presidenti Vladimir Putin duhet të gjejë një mënyrë për të ndryshuar këndvështrimin e Evropës për luftën.

Çelësi për të kuptuar këtë është të kuptuarit e marrëdhënieve hungarezo-ruse. Hungaria ka tensionuar marrëdhëniet me shumë nga fqinjët e saj, për të mos përmendur Bashkimin Evropian dhe NATO-n. BE-ja ka kërkuar të gjobisë Hungarinë për shkelje të rregullave evropiane në lidhje me organizimin e gjyqësorit, lirinë e shtypit, emigracionin dhe gjëra të tjera. BE-ja ka mbajtur disa fonde si ndëshkim dhe ka kërcënuar se do të pezullojë të tjerat. Nga ana tjetër, Budapesti ka penguar procesin e anëtarësimit të Finlandës dhe Suedisë në NATO. Ndoshta më interesante, Orban vizitoi Shtetet e Bashkuara për të marrë pjesë në takimet e republikanëve konservatorë, shumë prej tyre të përkushtuar ndaj ish-presidentit Donald Trump. Ai ka qenë një gjemb në këmbë për establishmentin politik perëndimor.

Arsyet e tij për ta bërë këtë janë pjesërisht ideologjike – ai pranon parimet e konservatorëve amerikanë dhe evropianë dhe, duke i pranuar ato, beson se Perëndimi është i korruptuar dhe i dobët. Kur pa se lufta me Rusinë po vinte, ai supozoi se Perëndimi ose do të dështonte të mbronte Ukrainën ose do të shembet përballë fuqisë ruse. Ashtu si të tjerët, ai priste që ndihma perëndimore të kufizohej, Ukraina të pushtohej me shpejtësi nga Rusia dhe të krijohej një strukturë e re politike dhe institucionale në Evropë. Kjo në mënyrë të arsyeshme çoi në afrimin me Rusinë dhe ndarjen e tij nga fuqitë perëndimore. Fakti që supozimet e tij ishin të gabuara e ka detyruar atë në një pozitë të vështirë. Nëse Ukraina bie, Rusia do të pushtojë kufirin lindor të NATO-s – një kufi i përbashkët nga Polonia, Hungaria dhe Rumania. Lëvizja tjetër ruse, përballë humbjes së NATO-s, ka të ngjarë të kalojë përmes Hungarisë, terreni i së cilës mundëson kalim relativisht të lehtë. Prandaj NATO-s do t’i duhet të dërgojë ushtarë në Hungari për të bllokuar Rusinë. Hungaria është një lojtar margjinal në luftën e Ukrainës, por nëse Rusia kapërcen Ukrainën, lëviz në Evropën Qendrore dhe vendos një ekuilibër të ri fuqie, Hungaria do të jetë një fushë beteje kryesore – në këtë rast marrëdhënia e Orbanit me Putinin do të thotë pak. Për sa kohë që lufta në Ukrainë vazhdon, Hungaria është e sigurt. Kjo ndryshon nëse Rusia ose Perëndimi shënojnë një fitore vendimtare. Nga këndvështrimi i Budapestit, situata mund të dalë jashtë kontrollit.

Përmirësimi i vetvetes me Perëndimin, pra, do të kishte kuptim për Hungarinë. Ajo e di se nuk mund ta kontrollojë Rusinë dhe se do t’i duhet të jetë së paku miqësore me Perëndimin nëse ose kur fiton në Ukrainë. Kjo është arsyeja pse vendimi i Rusisë për të vendosur gjoba është i çuditshëm. Tani për tani, Rusia ka nevojë për Hungarinë dhe Hungarisë i duhet hapësirë për të manovruar. Është e paqartë nëse kjo është kuptimplotë, apo nëse kjo pak më shumë se një shuplakë në kyçin e dorës së një kombi që Rusia vlerëson është pjesë e një ndryshimi më të gjerë në fushën e betejës dhe kështu në skenën globale.

P.S. Pas përfundimit të këtij artikulli, ne morëm një përditësim se Orban tani po bën thirrje për një armëpushim të menjëhershëm dhe negociata midis Ukrainës dhe Rusisë, dhe po përgatitet të shkojë në Kiev për të takuar Presidentin Volodymyr Zelenskyy dhe të veprojë si një lloj ndërmjetësi./GPF

Fraksion.com