Meksika do të përfitojë nga fokusi i çipit të Uashingtonit

Nga Allison Fedirka 

 

SHBA-ja dëshiron të ndërtojë një zinxhir furnizimi me gjysmëpërçues në Amerikën e Veriut.

Shtetet e Bashkuara kanë prioritet krijimin e një zinxhiri rajonal të prodhimit të gjysmëpërçuesve për t’i dhënë vetes alternativa ndaj firmave aziatike, veçanërisht atyre që kanë lidhje me Kinën. Edhe për vendin që shpiku gjysmëpërçuesin, kjo është një detyrë masive. Prodhimi i çipave të fundit është tepër i shtrenjtë dhe i ndërlikuar, dhe vetëm disa kompani në mbarë botën janë dominuese. Nëse SHBA-ja do të ketë sukses në përpjekjet e saj të çipave, do të duhet të përfshijë Meksikën.

Gara e Çipave

Sot, gjysmëpërçuesit përdoren në çdo gjë, nga mallrat e konsumit (kompjuterët, celularët, automobilat, etj.) te pajisjet ushtarake dhe satelitët e komunikimit. Por, pavarësisht nga prania e gjithanshme e çipave në teknologjinë moderne, pajisjet e prodhimit për më shumë se tre të katërtat e furnizimit global të çipave vijnë nga vetëm pesë kompani. Tre nga këto firma (Applied Materials, Lam Research Corp. dhe ULA Corp.) janë në Shtetet e Bashkuara dhe dy të tjerat janë në aleatët e SHBA: ASML e Holandës dhe Tokyo Electron e Japonisë. ASML mban një monopol mbi makineritë e nevojshme për të bërë gjysmëpërçuesit më të avancuar.

SHBA-të janë të vendosura për të mbrojtur dhe zgjeruar këtë avantazh ndaj Kinës. Në vitin 2022, Uashingtoni miratoi Aktin e CHIPS dhe Shkencës, i cili ndau 52.7 miliardë dollarë për kërkimin, zhvillimin dhe prodhimin e mikroçipave. Ai gjithashtu miratoi Aktin e Reduktimit të Inflacionit, i cili mbështet prodhimin e automjeteve elektrike dhe çipave përkatës në Amerikën e Veriut. Në nivel ndërkombëtar, SHBA-ja në fund të janarit e bindi Japoninë dhe Holandën të punonin me të në kufizimin e shitjeve të teknologjisë gjysmëpërçuese në Kinë. Kjo bazohet në një marrëveshje të vitit 2019 që ndaloi ASML të eksportonte makineritë e saj më të avancuara në Kinë. Marrëveshja e fundit i zgjeron këto kufizime, megjithëse detajet nuk janë bërë të ditura. SHBA ka të ngjarë të përpiqet të vendosë një ekuilibër midis presionit ndaj Kinës dhe mos nxitjes së Pekinit për të përshpejtuar zhvillimin e aftësive të brendshme.

Me kalimin e kohës, Uashingtoni dëshiron të zvogëlojë varësinë e tij nga firmat e huaja, veçanërisht ato të lidhura me Kinën, si dhe kompani si ASML. Sipas Shoqatës së Industrisë së Gjysëmpërçuesve, nga viti 1990 deri në vitin 2021, pjesa e SHBA-së në kapacitetin global të prodhimit të gjysmëpërçuesve ra në 12 për qind nga 37 për qind. Shumica e saj tani është në Azi. SHBA-të tani po përpiqen të inkurajojnë prodhuesit e çipave të lëvizin në Amerikën e Veriut. Lojtarët kryesorë si GlobalFoundries, Intel, Samsung Foundry, TSMC dhe Texas Instruments po ndërtojnë objekte të reja të prodhimit të gjysmëpërçuesve në Shtetet e Bashkuara, veçanërisht Nju Jork, Teksas, Arizona dhe Nju Meksiko. Uashingtoni është i fokusuar kryesisht në sektorin e automobilave, ku SHBA-ja është shumë e integruar me Kanadanë dhe Meksikën. Ky sektor luan një rol të madh në nxitjen e ekonomive të SHBA-së dhe Meksikës. Të tre vendet ranë dakord të zhvillojnë një nismë të përbashkët për prodhimin e çipave, duke përfshirë koordinimin e zinxhirëve të furnizimit dhe investimeve. Ata gjithashtu duan të punojnë së bashku për të hartuar mineralet kritike.

Përparësitë e Meksikës

Rreth 40 për qind e fabrikave gjysmëpërçuese të SHBA-së janë në shtetet përgjatë kufirit të saj jugor, një mundësi e rëndësishme për Meksikën. Po kështu, shumë nga qendrat prodhuese të Meksikës, veçanërisht për prodhime të nivelit të lartë dhe automobila, janë në shtetet kufitare veriore. Ministri i Jashtëm i Meksikës vlerëson se një e katërta ose më shumë e importeve nga Azia mund të zëvendësohen nga prodhimi i Amerikës së Veriut, i nxitur nga marrëveshja e tregtisë së lirë SHBA-Meksikë-Kanada.

Afrimi i mundësive në Amerikën Latine

Qeveria meksikane ka filluar tashmë të hedhë bazat diplomatike për të mbështetur ambiciet e saj të çipit. Në fillim të vitit – përpara marrëveshjes SHBA-Japoni-Holandë – ministri i Jashtëm i Japonisë ishte në Meksikë duke diskutuar mbi tregtinë dhe gjysmëpërçuesit. Më vonë në janar, një delegacion holandez së bashku me zyrtarë amerikanë vizituan shtetin veriperëndimor meksikan të Baja California për bisedime mbi mundësitë e investimeve, me fokus në agro-industrinë, automjetet elektrike, gjysmëpërçuesit, zinxhirët e furnizimit dhe energjinë.

Bisedimet po zhvillohen gjithashtu midis qeverisë meksikane dhe komunitetit të biznesit. Firmat si Intel, Skyworks Solutions, Texas Instruments dhe Infineon Technologies tashmë operojnë në Meksikë dhe punojnë në R&D dhe prodhimin e çipave. Bisedat me prodhuesit e çipave tajvanezë si TSMC janë në vazhdim. Foxconn, prodhuesi më i madh në botë i pajisjeve elektronike me kontratë, tashmë ka krijuar një seli në Meksikë për të qenë më afër klientëve (kryesisht në sektorin e automjeteve elektronike) në Amerikën e Veriut. Meksika po punon gjithashtu me Bankën Ndër-Amerikane të Zhvillimit për të identifikuar mundësitë e gjysmëpërçuesve dhe me Kolegjin Kombëtar të Edukimit Teknik Profesional për të prodhuar punëtorë më të aftë për të shërbyer në prodhimin e çipave. Së fundi, industria meksikane dhe institucionet e arsimit të lartë kanë bashkëpunuar me Universitetin Shtetëror të Arizonës për të nxitur prodhimin e gjysmëpërçuesve në Amerikën e Veriut përmes trajnimit dhe rritjes së kapacitetit të prodhimit në shtetet kufitare veriperëndimore.

Flukset hyrëse të IHD-ve në Meksikë

Disa në Meksikë shpresojnë se lëvizja gjysmëpërçuese e Uashingtonit do të ndihmojë në zhvillimin e rajonit jugor të vendit. Kjo do ta ndihmonte qeverinë të zgjidhte një nga sfidat e saj më të mëdha, por nisma nuk është zgjidhje e shpejtë. Aktualisht, industria e çipave në Meksikë është e kufizuar në role me aftësi më të ulëta si montimi, testimi dhe paketimi – pikënisje ideale për zhvillimin e punës më të aftë dhe formale në jugun e pazhvilluar të Meksikës. Për më tepër, prodhimi i çipave përdor sasi të mëdha uji, i cili është më i bollshëm në Meksikën jugore. Por megjithëse jugu është afër Isthmusit të ngushtë të Tehuantepecit, duke u dhënë eksportuesve akses të shpejtë në Atlantik dhe Paqësor, infrastruktura e tij e transportit (dhe energjisë) është e dobët. Komplekset ekzistuese industriale meksikane, veçanërisht për automobilat, janë më në veri, në Guadalajara, Nuevo Leon, Baja California, Aguascalientes dhe Chihuahua. Prodhimi i gjysmëpërçuesve ndoshta do të qëndrojë afër këtyre grupimeve për të shfrytëzuar infrastrukturën ekzistuese dhe distanca më të shkurtra me Shtetet e Bashkuara.

Rregullat dhe Rivalët

Ndërsa Meksika është në letër një vend premtues për prodhuesit e çipave, ka disa sfida që duhet të adresojë për të luajtur një rol të madh në zinxhirin e prodhimit të gjysmëpërçuesve në SHBA. Së pari, SHBA dhe Meksika janë në mosmarrëveshje për menaxhimin e sektorit të energjisë elektrike nga qeveria. Një furnizim i qëndrueshëm dhe i sigurt me energji elektrike është kritik për prodhimin e çipave, por investimet e ardhshme në rrjetin elektrik meksikan janë në rrezik për shkak të këtyre mosmarrëveshjeve, gjë që shton rrezikun për prodhuesit. Në mënyrë të ngjashme, kompanitë amerikane kanë diskutuar me ligjet e punës të Meksikës. Kjo pikë e përsëritur mosmarrëveshje në përgjithësi ndodh në nivel kompanie ose fabrike dhe nuk mund të përjashtohet. Firmat e huaja gjithashtu duan që Meksika të ndryshojë rregulloret dhe stimujt e saj për ta bërë veten një mjedis më të mirë biznesi për prodhimin e gjysmëpërçuesve.

Megjithatë, kërcënimi kryesor për bashkëpunimin SHBA-Meksikan është rritja e investimeve kineze në Meksikë. SHBA-të do të presin që Meksika të kufizojë firmat kineze që të hyjnë në segmentet meksikane të zinxhirit të furnizimit me çipa të Amerikës së Veriut. Kjo është një arsye kryesore që Uashingtoni dëshiron një koordinim më të ngushtë me Mexico City për mallrat strategjike. Kjo është gjithashtu arsyeja pse SHBA-ja po fillon me çipa më pak të sofistikuar të përdorur në gjëra të tilla si makina dhe jo produkte të nivelit të lartë që lidhen me mbrojtjen. SHBA mund të shfrytëzojë marrëdhëniet e saj me Japoninë dhe Korenë e Jugut – të cilat tashmë kanë zhvendosur disa prodhime në Meksikë – për të inkurajuar investimet jo-kineze në vend. Dhe sigurisht, SHBA-ja mund të kërcënojë se do të kufizojë investimet, tregtinë, dërgesat e emigrantëve, etj. te fqinji i saj jugor për të çuar pikën e saj në shtëpi.

Asnjë nga sfidat e Meksikës nuk është e pakapërcyeshme. Dhe interesi i SHBA-së për t’u bërë të vetë-mjaftueshëm në prodhimin e gjysmëpërçuesve, si dhe rëndësia e industrisë së automobilave për ekonominë e SHBA-së, do të thotë se SHBA-ja do të jetë shumë e gatshme të punojë me Meksikën për të gjetur zgjidhje./GPF

 

Fraksion.com