AktualitetOp-EdTë fundit

Mbi nisjen e një lufte me Kinën – Kush do ta fillojë?

Nga George Friedman

 

Gjatë ditëve të fundit, dy zyrtarë të lartë amerikanë – Gjenerali Mike Minihan, kreu i Komandës së Lëvizshmërisë së Forcave Ajrore të SHBA-së dhe Michael McCaul, kryetar i Komitetit të Punëve të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve – parashikuan se një luftë me Kinën mund të shpërthejë deri në vitin 2025. Unë kam regjistruar duke thënë se dobësitë ekonomike dhe politike të Kinës e bëjnë të pamundur një konflikt të tillë, por kur një gjeneral me katër yje dhe një nga politikanë të paktë që unë në fakt i respektoj shkojnë mirë për të thënë diçka të tillë, unë jam i detyruar për të rishikuar mendimin tim. Fakti që të dy po thonë të njëjtën gjë, për më tepër, më sugjeron që dikush në Uashington i ka informuar për këtë çështje. Informatat nuk janë subjekt i thashethemeve të rastësishme.

Unë mbetem skeptik; Pentagoni është distancuar nga komentet e gjeneralit dhe megjithëse McCaul mund të jetë një politikan i respektuar, ai është ende një politikan. Por në rivlerësimin e mundësisë së një lufte, disa pyetje duhet ende të marrin përgjigje.

Kush do ta fillojë luftën? Është e vështirë të besohet se SHBA-ja do të niste një konflikt. Mundja e marinës kineze, megjithëse e mundur, nuk do ta zgjidhte çështjen. Për sa kohë që atdheu kinez është i paprekur, Pekini mund të rindërtojë forcat e tij të armatosura. Për Kinën, sulmi ndaj Marinës së SHBA-së do të ishte një lojë e madhe dhe do të duhej të llogariste se sa do t’i kushtonte një humbje në det, veçanërisht brenda vendit.

Pse do të prisnin të fillonin luftën? Mund të ndodhë që inteligjenca amerikane mësoi se ishte planifikuar një sulm dhe e përhapi lajmin për t’i sinjalizuar Pekinit se ishte i mençur për planet e tij. Por nëse ato plane do të ishin vërtet për vitin 2025, SHBA-të do të kishin mjaft kohë për t’u përgatitur për të. Koha dhe rreziku janë të njëjta në luftë, dhe ideja që Kina po planifikon kaq larg është e vështirë për t’u blerë. Askush nuk dëshiron t’i japë një avantazh palës tjetër.

Çfarë shpreson të arrijë agresori dhe a ia vlen rreziku? Kina dëshiron të sigurojë portet e saj lindore dhe të sigurojë akses në rrugët tregtare në Oqeanin Paqësor. SHBA mund të dëshirojë të kalojë nga një kërcënim imagjinar në një kërcënim real.

A do të jetë lufta në tokë, në ajër, në det, apo ndonjë kombinim i të treve? Shtetet e Bashkuara nuk janë në gjendje të bëjnë një luftë tokësore në Kinë duke pasur parasysh madhësinë dhe popullsinë e saj. Kina mund të bëjë një luftë ajrore dhe detare, por do ta bënte këtë kundër një armiku shumë të aftë. Avantazhi i Pekinit është se atdheu është i sigurt. Shtetet e Bashkuara kanë të njëjtin avantazh, sigurisht, por kanë përfitimin e shtuar për të qenë në gjendje të tërhiqen thellë në Paqësor dhe të angazhojnë Kinën larg shtëpisë. Me fjalë të tjera, SHBA mund të përcaktojë deri në një farë mase se ku do të zhvillohet lufta.

A janë ekonomitë e tyre përkatëse mjaftueshëm të shëndetshme për të mbështetur një luftë? Të dyja ekonomitë janë në pozita të pasigurta, por ka prova që sugjerojnë se rënia e Amerikës është një ngjarje ciklike, ndërsa ajo e Kinës është një ngjarje strukturore. Mbajtja e prodhimit ajror dhe detar do të ishte më e vështirë për Kinën sesa për SHBA-në.

Pse secila palë do të zbulonte qëllimet e saj? Agresori duhet të ketë fshehtësi. Mbrojtësi duhet të reklamojë përgatitjet e tij për të penguar agresorin. Pra, nëse Kina është agresori, nxjerrja e lajmeve do të ishte katastrofike. Por një nga arsyet që lufta nuk mund të planifikohet shumë larg është se sa më gjatë të përfundojë, aq më shumë ka gjasa të ketë një rrjedhje. Nëse do të planifikohej një luftë e vërtetë, ajo do të ishte në një afat kohor shumë të shkurtër.

Unë e respektoj gjeneralin dhe kongresmenin, dhe padyshim që ata kanë akses në inteligjencë më të mirë se unë. Por e kam të vështirë të besoj se Kina do të planifikonte një luftë kaq të shkujdesur. Duke pasur parasysh rrjedhjen, një luftë mund të jetë ende në prag, por për Kinën ka të ngjarë të jetë e shkurtër.

Ndoshta po i kthehem zakoneve të këqija. Përgjigjja e pyetjeve të mia me pikëpamjet e mia të vjetra është padyshim inteligjencë e dobët. Mos ngurroni të më njoftoni se cilat pyetje nuk i bëra dhe cilat përgjigje ishin të pamjaftueshme. Unë do të ngre me gëzim dhe do të përgjigjem.

 

Fraksion.com