“Rivendosja e sigurisë dhe paqes”; Shefi i NATO-s bën thirrje për më shumë mbështetje për Ukrainën

Nga Mimoza Golikja

 

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg mori pjesë në Takimin Vjetor të Forumit Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër më 18 janar 2023, ku ai dhe bëri thirrje për më shumë mbështetje për Ukrainën.

Në seancën plenare mbi “Rivendosja e sigurisë dhe paqes”, Sekretari i Përgjithshëm theksoi se aleatët e NATO-s kanë ofruar mbështetje të paprecedentë për të ndihmuar Ukrainën të ruajë të drejtën e saj të vetëmbrojtjes dhe bëri thirrje që dërgesat e pajisjeve ushtarake të rriten në këtë kohë kritike. “Armët janë rruga drejt paqes”, tha ai, “ajo që ndodh rreth tryezës së bisedimeve varet tërësisht nga forca në fushën e betejës. Dhe nëse duam që Ukraina të mbizotërojë, atëherë atyre u duhet forca ushtarake”.

Sekretari i Përgjithshëm e përshkroi luftën në Ukrainë si një “luftë për demokraci”, dhe tha se  “është jashtëzakonisht e rëndësishme që Presidenti Putin të mos e fitojë këtë luftë, do të jetë një tragjedi për ukrainasit, por edhe shumë e rrezikshme për të gjithë ne”, theksoi ai, “sepse atëherë mesazhi për liderët autoritarë, jo vetëm për Putinin, por edhe për liderët e tjerë autoritarë është se kur përdorin forcën brutale, kur shkelin ligjin ndërkombëtar, arrijnë atë që duan. Dhe ky do të jetë një mësim shumë i keq dhe i rrezikshëm. Do ta bëjë botën më të rrezikshme dhe ne më të pambrojtur.”, nënvizoi Stoltenberg.

Pjesëmarrës të tjerë në panelin “Rivendosja e sigurisë dhe paqes”, ishin Presidenti i Polonisë Andrzej Duda, zëvendëskryeministrja e Parë dhe ministrja e Ekonomisë Yuliia Svyrydenko e Ukrainës, zëvendëskryeministrja dhe ministrja e Financave e kanadasë Chrystia Freeland dhe  Drejtori i Inteligjencës Kombëtare të SHBA Avril Haines. Diskutimi u moderua nga Fareed Zakaria i CNN.

Gjatë qëndrimit në Davos, z. Stoltenberg pati dhe takime dypalëshe si ai me Presidentin e Lituanisë Gitanas Nauseda dhe gjithashtu u takua me këshilltaren federale zvicerane Viola Amherd, shefe e Departamentit Federal të Mbrojtjes, Mbrojtjes Civile dhe Sporteve,takim me Zonjën e Parë të Ukrainës Olena Zelenska, takim me Profesor Klaus Schwab, Themelues dhe Kryetar Ekzekutiv i Forumit Ekonomik Botëror, dhe zyrtarë të tjerë të lartë.

Rëndësia e mbështetjes afatgjatë për Ukrainën

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky përsëriti të mërkurën e 18 janaritedhe njëherë dëshirën e tij që Ukraina të anëtarësohet në NATO, duke u thënë udhëheqësve të mbledhur në Forumin Ekonomik Botëror se aleanca është “garancia më e mirë e sigurisë për ne”. “Garancitë e sigurisë janë ndër prioritetet kryesore për ne”,  tha Zelenksy virtualisht përmes përkthyesit në përgjigje të pyetjejes drejtuar nga moderatori i panelit Fareed Zakaria i CNN. “Ne e kuptojmë se për momentin, ne nuk jemi ende atje, për fat të keq, Rusia e kupton mirë këtë dhe ata bëjnë të pamundurën që të mos na e bëjnë të lehtë anëtarësimin. Por ne jemi në rrugën drejt NATO-s, sepse NATO është garancia më e mirë e sigurisë për ne, për vendin tonë, për fëmijët tanë”, tha presidenti ukrainas. Ndërsa një ditë më parë, të martë më 17 janar, ish-sekretari amerikan i Shtetit, Henry Kissinger tha se ndërsa Ukraina duhet të mbështetet, Rusisë duhet t’i jepet mundësia për të qenë anëtare e rendit global. I pyetur për komentet e Kissinger-it në lidhje me vendin e Rusisë në botë, Zelensky tha se “Rusia tashmë ka fituar një vend në mesin e terroristëve” dhe se “Prioriteti ynë sot, detyra jonë politike sot është të shohim liderë dhe figura të ndryshme politike, ata që janë ende shumë të rëndësishëm ose kanë qenë të rëndësishëm deri vonë,  që ata të jenë në gjendje të njohin gabimin e madh që kreu Putini, të njohin se ky është agresioni i Rusisë”, shtoi Zelensky.

Në fjalën e tij gjatë diskutimit në panel, “Rivendosja e sigurisë dhe paqes”, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s komentoi rreth “nëse do t’imundësohej Ukrainës të hynte në Aleancë”, pasi Presidenti i Ukrainës e karipërsëritur sërish se do të dëshironte që vendi i tij të ishte anëtar i NATO-s.Jens Stoltenberg, tha se “Qëndrimi i NATO-s mbetet i pandryshuar dhe ai është se Ukraina do të bëhet anëtare e NATO-s, por fokusi kryesor tani është të mbështesë Ukrainën, për të siguruar që Ukraina të fitojë luftën dhe të mbizotërojë si një komb demokratik sovran dhe i pavarur në Evropë.”, tha ai.“Kjo është arsyeja pse aleatët e NATO-s, partnerët, po ofrojnë mbështetje të paprecedentë ushtarake për Ukrainën dhe pse unë po udhëtoj nëpër kryeqytetet e NATO-s dhe po u bëj thirrje atyre të bëjnë edhe më shumë, dhe pse e mirëpres njoftimin e fundit për më shumë armaturë, mbrojtje ajrore më të avancuar sistemeve. Së fundmi nga Kanadaja me 200 automjete të blinduara dhe, gjithashtu, Polonia, duke ofruar më shumë armë dhe natyrisht, SHBA-ja udhëheq të gjitha këto përpjekje në atë që ne e quajmë Grupi i Kontaktit i këtij grupi mbështetës për Ukrainën.”, tha shefi i NATO-s. Stoltenberg përsëriti gjithashtu se “është jashtëzakonisht e rëndësishme që Presidenti Putin të mos e fitojë këtë luftë, pjesërisht sepse do të jetë një tragjedi për ukrainasit, por do të jetë shumë e rrezikshme për të gjithë ne”, tha ai, “sepse atëherë mesazhi për liderët autoritarë, jo vetëm për Putinin, por edhe për liderët e tjerë autoritarë, është se kur përdorin forcën brutale, kur shkelin ligjin ndërkombëtar, arrijnë atë që duan. Dhe ky do të jetë një mësim shumë i keq dhe i rrezikshëm. Do ta bëjë botën më të rrezikshme dhe ne më të pambrojtur.”, tha Stoltenberg. Kjo është arsyeja, pse nëse duam një zgjidhje paqësore të negociuar të luftës në Ukrainë, ne duhet t’i ofrojmë mbështetje ushtarake Ukrainës. “Kjo është e vetmja mënyrë.”, tha ai.

“Armët janë rruga drejt paqes,dhe kjo mund të tingëllojë si një paradoks, por e vetmja mënyrë për të arritur një marrëveshje të negociuar është të bindësh Presidentin Putin se ata nuk do të fitojnë në fushën e betejës. Ai duhet të ulet dhe të negociojë. Askush nuk e di se si do të përfundojë kjo luftë. Me shumë mundësi do të përfundojë rreth tryezës së bisedimeve. Ajo që ne dimë është se ajo që ndodh rreth asaj tryeze të bisedimeve varet tërësisht nga forca në fushën e betejës. Dhe nëse duam që Ukraina të mbizotërojë, ata kanë nevojë për forcën ushtarake.”, tha Sekretari i Përgjithshëm duke shtuar se kjo është ajo që ika inkurajuar dhe  frymëzuar aleatët. “Ne e admirojmë popullin ukrainas, udhëheqjen politike të Ukrainës, Forcat e Armatosura të Ukrainës. Në të njëjtën kohë, mendoj se është shumë e rrezikshme të nënvlerësosh Rusinë. Ata kanë mobilizuar 200,000 trupa të tjera. Presidenti Putin ka demonstruar një vullnet vetëm për të sakrifikuar mijëra e mijëra ushtarë të rinj rusë. Tani ata po blejnë gjithnjë e më shumë armë duke iu drejtuar regjimeve të tjera alternative, përfshirë Iranin dhe po planifikojnë ofensiva të reja. Pra, siç tha Presidenti Zelenskyy, ka një nevojë urgjente. Koha ka rëndësi. Ne do të takohemi në Rammstein, aleatët e NATO-s në Grupin e Kontaktit të udhëhequr nga SHBA për Ukrainën me të gjithë partnerët e shumtë dhe mesazhi kryesor do të jetë më shumë mbështetje, si dhe mbështetje më e avancuar, armë më të rënda dhe armë më moderne. Sepse kjo është një luftë për vlerat tona, është një luftë për demokracinë dhe ne vetëm duhet të dëshmojmë se demokracia fiton mbi tiraninë dhe shtypjen”, tha Stoltenberg lidhur me komentin mbi anëtarësimin e Ukrainës në NATO dhe domosdoshmërinë  aktuale. 

Suedia dhe Finlanda në pritje të anëtarësimit në NATO, një “shantazh i Turqisë”?

Përditësimin për panelin, se si qëndron situata me pranimin e Suedisë dhe Finlandës në NATO, e bëri  Sekretar i Përgjithshëm, teksa komentoi mbi atë që u tha se nga jashtëduket se “Turqia thjesht po shantazhon NATO-n ose Suedinë në veçanti”, ndërsa “vazhdojnë të kërkojnë të marrin më shumë derisa të japin” ratifikimin në këtë proces. Por Shefi i NATO-s ështe i bindur se Turqia do të finalizojë procesin e anëtarësimit për Finlandën dhe Suedinë. “Nuk mund t’ju them se kur”, tha ai, “por jam i bindur për disa arsye,pasi para së gjithash, Turqia ishte një nga aleatët e NATO-s që në samitin tonë në Madrid në korrik të vitit të kaluar, që në fakt vendosi të ftojë Finlandën dhe Suedinë të bëhen anëtarë të Aleancës dhe të gjithë aleatët e NATO-s, gjithashtu Turqia, disa ditë më pas, nënshkroi marrëveshjen, protokollet e anëtarësimit”, tha ai. Deri më tani janë 28 nga 30 aleatët e NATO-s që e kanë ratifikuar tashmë procesin dhe ky është procesi më i shpejtë i anëtarësimit në historinë moderne të NATO-s, pasi normalisht anëtarësimi në NATO kërkon vite. Ndërkohë që ka më pak se një vit nga koha kurFinlanda dhe Suedia aplikuan, pasi aplikimi i tyre ndodhi maj dhe ata u ftuan në korrik.

“Duhet të kuptojmë se ku e kemi filluar”, tha Sekretari i Përgjithshëmai. “Disa javë ose nja dy muaj përpara pushtimit të Ukrainës, presidenti Putin propozoi një traktat sigurie me NATO-n, ku ai në fakt përshkroi disa kërkesa kryesore. Njëra ishte që NATO nuk duhet të garantojë më anëtarë të NATO-s, asnjë zgjerim të mëtejshëm të NATO-s. Kërkesa tjetër kryesore ishte heqja e të gjithë infrastrukturës së forcave të NATO-s në të gjithë aleatët që janë anëtarësuar pas vitit 1997, domethënë të gjithë pjesën lindore të Aleancës. Sigurisht, ne i refuzuam këto kërkesa. Por kjo tregon se qëllimi i Presidentit Putin është të kishte më pak NATO, por po bëhet pikërisht e kundërta.”, tha Stoltenberg. “Disa orë pas pushtimit, ne rritëm ndjeshëm numrin e trupave të NATO-s në pjesën lindore të Aleancës, përfshirë Poloninë, për t’i dërguar një mesazh shumë të qartë Moskës se nuk ka vend për keqkuptim rreth gatishmërisë, aftësisë, angazhimit të NATO-s për të mbrojtur dhe siguruar të gjithë aleatët e NATO-s. “Kjo është për të parandaluar përshkallëzimin, sepse është jashtëzakonisht e keqe ajo që po ndodh tani në Ukrainë. Por sigurisht, nëse kjo përshkallëzohet në një luftë të plotë midis Rusisë dhe NATO-s, bëhet edhe më keq. Pra, prania e shtuar ushtarake në pjesën lindore të Aleancës, nuk është për të provokuar një konflikt, por për të parandaluar një konflikt, për të ruajtur paqen, për të dërguar një mesazh të qartë frenimi në Moskë. Kjo është më shumë NATO po merr më shumë NATO në kufirin e Putinit.”

Pra ishte pikërisht kjo situatë kur Finlanda dhe Suedia aplikuan për shkak të kërcënimeve që përcolli lufta e Rusisë në Ukrainë. “Ata në fakt e kuptuan se dera po mbyllej, kishin frikë se dera e NATO-s po mbyllej, kështu që kërkuan të hynin. Dhe do të bëhen anëtarë. Dhe gjëja e fundit që do të them në lidhje me këtë është se Finlanda dhe Suedia janë në një situatë shumë të ndryshme tani sesa përpara aplikimit, sepse që kur aplikuan, disa aleatë, përfshirë Shtetet e Bashkuara kanë lëshuar garanci dypalëshe sigurie dhe NATO ka rritur praninë e saj në atë pjesë të Evropës.”. Finlanda dhe Suedia, tani janë të ftuar, marrin pjesë në takimet politike të NATO-s, konsultimet dhe janë gjithnjë e më shumë të integruara në strukturat ushtarake të Aleancӕs. “Pra, është absolutisht e paimagjinueshme që do të ketë një kërcënim ushtarak kundër Finlandës ose Suedisë pa reaguar NATO. Pra, Presidenti Putin donte më pak NATO, ai po merr më shumë NATO. Dhe ky është një mesazh i rëndësishëm.”, tha Stoltenberg.

Finlandadhe Suedia janë të integruar në strukturat ushtarake aleate

Por për Finlanën dhe Suedinë është shumë e rëndësishme të dihet se në një periudhë të  situatë të vështirë, në një periudhë të rrezikshme, nëse Rusia do të sulmonte nesër Finlandën ose Suedinë, edhe pse nuk janë anëtarë të NATO-s, NATO do t’u vinte në ndihmë këtyre dy vendeve. Jens Stoltenberg, Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s sqaroiaudiencën duke ritheksuar se “Ajo që po them është se është e paimagjinueshme që ne të mos reagojmë. Dua të them, ata nuk janë vetëm partnerë të ngushtë, por edhe të ftuar. Ata janë të integruar në strukturat tona ushtarake dhe ne kemi garanci dypalëshe sigurie nga disa aleatë. Pra, ne duhet të reagojmë, Moska e di këtë, dhe ata gjithashtu e dinë se tani ia kanë kushtuar shumicën e trupave Ukrainës.” . Në fakt, mundësia për një sulm ushtarak është, është shumë e vogël, pjesërisht sepse ata janë shumë afër NATO-s dhe pjesërisht sepse tani po shpenzojnë kaq shumë në mbrojtje , Rusia gjithashtu po shpenzon shumë nga forcat e saj në Ukrainë.

“Gjëja e fundit që do të them për Turqinë është se Turqia ka disa shqetësime legjitime të sigurisë. Asnjë aleat tjetër i NATO-s nuk ka pësuar më shumë sulme terroriste sesa Turqia. PKK konsiderohet si një organizatë terroriste nga aleatët e NATO-s, nga Finlanda dhe Suedia shumë kohë përpara se të aplikonin.”. Prandaj pjesë e marrëveshjes në Madrid ishte edhe nënshkrimi i memorandumit të përbashkët midis Turqisë, Finlandës dhe Suedisë për të rritur bashkëpunimin. Për shembull, hiqni të gjitha kufizimet në eksportet e armëve, Finlanda dhe Suedia e kanë bërë tashmë këtë dhe për të punuar më ngushtë në luftën kundër terrorizmit. Dhe kjo është në fakt diçka e rëndësishme për Turqinë, por edhe për aleatët e NATO-s.”.

 

Fraksion.com