Rusia përpjekje për të rikrijuar luftën e Kosovës?

Nga George Friedman 

Ka pasur përleshje mes protestuesve të armatosur etnikë serbë dhe policisë së Kosovës. Arsyeja është se pak kohë më parë Kosova ka urdhëruar që shoferët të dorëzojnë targat e Serbisë dhe t’i zëvendësojnë me targa të Kosovës. Më 10 dhjetor, serbët që jetojnë në veri të Kosovës filluan të ngrenë barrikada. Banorët e Kosovës u përballën me ta dhe policia e Kosovës bllokoi pikat kufitare. Pasoi një bllokim trafiku dhe po ashtu një shkëmbim zjarri i vogël, duke përfshirë përdorimin e një granate trullosëse. Të shtënat kanë rënë, por kërcënimet janë shtuar.

Një shkëmbim zjarri për targa mund të duket i tepruar, por ky është Ballkani. Është një zonë relativisht e vogël me kombësi të shumta dhe kufijtë politikë nuk përputhen me kufijtë etnikë. Në vitet 1990, pati një luftë brutale civile midis këtyre grupeve etnike. Për shembull, serbët janë të krishterë dhe boshnjakët janë myslimanë. Serbët dhe boshnjakët jetojnë në afërsi të njëri-tjetrit. Lufta civile që shpërtheu përfshinte kampe përqendrimi, ku disa vlerësojnë se 100,000 boshnjakë vdiqën – një numër i mohuar nga serbët. Megjithatë, askush nuk dyshon se ishte një banjë gjaku.

Luftimet rrezikonin të shtriheshin edhe në Kosovë, në jug të Serbisë. Kosovarët janë shqiptarë etnikë dhe myslimanë që jetojnë në një zonë që pretendon Serbia. Kur forcat serbe filluan të hyjnë në Kosovë, qeveritë amerikane dhe evropiane, të vetëdijshme për masakrën në Bosnje, ishin të shqetësuar se në Kosovë do të bëhej një tjetër gjakderdhje. Avionët e NATO-s, kryesisht britanikë dhe amerikanë, kryen sulme ajrore për të detyruar serbët të largoheshin. Bombardimi u shtri në Serbi dhe përfshiu sulme kundër kryeqytetit, Beogradit. Ato sulme shkaktuan viktima të konsiderueshme te qytetarët serbë.

Shtetet e Bashkuara donin të arrinin një armëpushim me serbët. Presidenti i Serbisë refuzoi, pjesërisht nga zemërimi për bombardimin e Beogradit dhe pjesërisht sepse kishte frikë se do të përballej me akuza në Hagë – gjë që në fund e bëri. Në pamundësi për të siguruar kapitullimin e Serbisë, sulmet ajrore vazhduan.

SHBA-të iu afruan rusëve, të cilët kishin marrëdhënie të ngushta me serbët. Rusët i bindën ata të pranonin një armëpushim. Në këmbim, rusët prisnin të trajtoheshin si pushtues të barabartë të Serbisë dhe Kosovës, duke imponuar armëpushimin në të gjitha rajonet si të barabartë me NATO-n. Amerikanët mohojnë se kanë rënë dakord për këtë me rusët. Rusët thonë se nuk kishin asnjë arsye për të negociuar me NATO-n përveç kësaj. Trupat ruse mbërritën në aeroportin e Kosovës për të shërbyer si paqeruajtës. Ata u rrethuan nga trupat e NATO-s dhe u detyruan të largoheshin. Kjo ngjarje pati një ndikim të madh në ngritjen e Vladimir Putin dhe mosbesimin e tij ndaj Shteteve të Bashkuara. Ajo e bindi atë se SHBA-të donin të shtypnin Rusinë dhe ai u ngrit në presidencë me një premtim për të mos lejuar që Rusia të trajtohej me përbuzje në të ardhmen.

Pra, Kosovarët dhe Serbët po zihen për targa e për çfarë jo. Ajo që do të dukej e parëndësishme për të tjerët nuk është e parëndësishme këtu. Në Ballkan, kujtimet janë të gjata dhe të pafalshme. Ballkani ndikon në gjithçka rreth tij. Lufta e Parë Botërore filloi në Bosnje. Por për kohën tonë, përfundimi i luftës së Kosovës ngjalli një mosbesim të thellë rus ndaj Shteteve të Bashkuara.

Tani ka një luftë që përfshin Rusinë dhe Shtetet e Bashkuara. Për Rusinë deri tani nuk po shkon mirë. Kur lufton një luftë, të detyrosh armikun të largojë vëmendjen e tij është kritike, veçanërisht kur ka – në rastin më të mirë për Rusinë – një ngërç. Ata kanë kërkuar mënyra të tjera për të shpërqendruar ukrainasit, por janë amerikanët ata që duhet të shpërqendrohen.

Serbia është afër Rusisë, ashtu siç ka qenë për një kohë të gjatë. Shtetet e Bashkuara kanë një histori të thellë në rajon. Një tjetër konflikt ndërmjet Serbisë dhe Kosovës nuk do të ndryshonte në vetvete rrjedhën e luftës në Ukrainë, por me kosto të ulët mund të bëjë që amerikanët të humbasin njëfarë fokusi nëse do të devijonin forcat për të mbrojtur Kosovën, një lloj detyrimi që kthehet në vitet 1990. Në çdo rast, Rusia ka pak për të humbur dhe Serbia është gjithmonë e gatshme të ngatërrohet me Kosovën.

Filluam me një përplasje të vogël mes Serbisë dhe Kosovës për çështje tepër të parëndësishme për t’u besuar. Konsideroni se arsyeja e përplasjes me armë nuk kishte të bënte me çështje të parëndësishme, por me përpjekje për të rikrijuar luftën e Kosovës. Nëse rusët donin një devijim me kosto të ulët dhe me rrezik të ulët, ata kishin shumë çipa për të kontaktuar me Serbinë. Sigurisht që ka pasur përplasje edhe më parë, por ka gjithmonë përplasje. Pyetja nuk është se si fillojnë, por ku të çojnë. Pra, shikimi i kufirit Serbi-Kosovë mund të jetë i vlefshëm./GPF

Fraksion.com