“Skocia nuk është Kosova”; Gjykata e Lartë e Mbretërisë së Bashkuar refuzon ofertën e referendumit skocez
Gjykata më e lartë e Britanisë hodhi poshtë të mërkurën një ofertë të qeverisë së deleguar skoceze në Edinburg për të mbajtur një referendum të ri për pavarësinë pa pëlqimin e Londrës.
Vendimi unanim i Gjykatës së Lartë përmbysi përpjekjet e qeverisë nacionaliste skoceze për të mbajtur një plebishit të dytë vitin e ardhshëm.
Partia Kombëtare Skoceze (SNP) kishte thënë se në këtë rast, do t’i kthente zgjedhjet e ardhshme të përgjithshme në një votim de-facto për ndarjen nga pjesa tjetër e Mbretërisë së Bashkuar, duke kërcënuar kaos kushtetues.
Ministrja e Parë dhe udhëheqësja e SNP-së, Nicola Sturgeon tha se ajo e respektonte vendimin, por ishte “e zhgënjyer”.
Nëse Skocia nuk mund të “zgjedhë të ardhmen tonë pa pëlqimin e Westminster”, ideja e Mbretërisë së Bashkuar si një partneritet vullnetar u ekspozua si një “mit”, shkroi ajo në Twitter.
1/ While disappointed by it I respect ruling of @UKSupremeCourt – it doesn't make law, only interprets it.
A law that doesn't allow Scotland to choose our own future without Westminster consent exposes as myth any notion of the UK as a voluntary partnership & makes case for Indy— Nicola Sturgeon (@NicolaSturgeon) November 23, 2022
Presidenti skocez i Gjykatës së Lartë, Robert Reed, tha se fuqia për të thirrur një referendum i ishte “rezervuar” parlamentit të Mbretërisë së Bashkuar sipas marrëveshjes së transferimit të Skocisë.
Prandaj, “parlamenti skocez nuk ka fuqinë për të nxjerrë ligje për një referendum mbi pavarësinë skoceze”, tha Reed.
Qeveria e SNP e Sturgeon në Edinburg donte të mbante një votim në tetor të vitit të ardhshëm mbi pyetjen: “A duhet të jetë Skocia një vend i pavarur?”
Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar, e cila mbikëqyr çështjet kushtetuese për të gjithë vendin, ka refuzuar vazhdimisht t’i japë Edinburgut fuqinë për të mbajtur një referendum.
Ai konsideron se i fundit – në vitin 2014, kur 55 përqind e skocezëve refuzuan pavarësinë – e zgjidhi çështjen për një brez.
Por Sturgeon dhe partia e saj thonë se tani ka një “mandat të padiskutueshëm” për një tjetër referendum për pavarësinë, veçanërisht në dritën e largimit të Mbretërisë së Bashkuar nga Bashkimi Evropian.
Shumica e votuesve në Skoci kundërshtuan Brexit-in.
Skocia nuk është Kosova
Zgjedhjet e fundit parlamentare të Skocisë rikthyen për herë të parë shumicën e ligjvënësve pro-pavarësisë.
Në një seancë dëgjimore në Gjykatën e Lartë të Mbretërisë së Bashkuar muajin e kaluar, avokatët e qeverisë në Londër argumentuan se qeveria skoceze nuk mund të vendoste të mbante një referendum më vete.
Leja duhej të jepej sepse përbërja kushtetuese e katër kombeve të Mbretërisë së Bashkuar ishte një çështje e rezervuar për qeverinë në Londër.
Avokatët e qeverisë skoceze kërkonin një vendim mbi të drejtat e parlamentit të deleguar në Edinburg, nëse Londra vazhdon të bllokojë një referendum për pavarësinë.
Zoti Avokati Dorothy Bain, zyrtarja më e lartë e ligjit në Skoci, tha se pavarësia skoceze ishte një çështje “e gjallë dhe domethënëse” në politikën skoceze.
Qeveria skoceze po kërkonte të krijonte kornizën e saj ligjore për një referendum tjetër, duke argumentuar se “e drejta për vetëvendosje është një e drejtë themelore dhe e patjetërsueshme”.
Por Gjykata e Lartë hodhi poshtë krahasimet ndërkombëtare të ngritura nga SNP, e cila kishte krahasuar Skocinë me Quebec ose Kosovën.
Reed tha se ligji ndërkombëtar mbi vetëvendosjen zbatohej vetëm për ish-kolonitë, ose kur një popull shtypet nga pushtimi ushtarak, ose kur një grupi të përcaktuar i mohohen të drejtat e tij politike dhe civile.
Asnjë nga këto nuk vlente për Skocinë, tha presidenti i Gjykatës së Lartë.
Ai hodhi poshtë gjithashtu argumentin e SNP-së se një referendum do të ishte vetëm “këshillimor” dhe jo ligjërisht i detyrueshëm.
Çdo votim i tillë do të kishte pasoja praktike politike pavarësisht nga statusi i tij ligjor, tha gjyqtari.
Pa miratimin e gjykatës, Sturgeon kishte premtuar se do t’i bënte zgjedhjet e ardhshme të përgjithshme në Mbretërinë e Bashkuar, të cilat do të zhvillohen më së voni deri në janar 2025, një fushatë për pavarësinë.
SNP e Sturgeon kandidoi në zgjedhjet parlamentare skoceze të vitit 2021 me një premtim për të mbajtur një referendum të vlefshëm ligjërisht pasi kriza Covid u qetësua.
Fraksion.com
