Biden mendon se Griner duhet të lirohet menjëherë, thotë këshilltari amerikan i sigurisë kombëtare Nga Arlette Saenz e CNN Këshilltari amerikan për sigurinë kombëtare, Jake Sullivan vlerësoi vendimin e një gjykate ruse për të mbështetur dënimin e Brittney Griner sot, duke thënë se presidenti Joe Biden e ka pasur të qartë se ylli i WNBA “duhet të lirohet menjëherë”. “Ne jemi të vetëdijshëm për lajmet nga Rusia se Brittney Griner do të vazhdojë të ndalohet gabimisht në rrethana të patolerueshme pasi duhet t’i nënshtrohet një tjetër procesi gjyqësor të rremë sot,” tha Sullivan. “Presidenti Biden ka qenë shumë i qartë se Brittney duhet të lirohet menjëherë”. Sullivan përsëri theksoi se administrata e Biden po punon për të kthyer Griner dhe Paul Whelan në shtëpi dhe mbetet në kontakt me përfaqësuesit e familjeve, duke lavdëruar “guximin” e tyre pasi të dashurit e tyre mbeten të ndaluar në Rusi. Whelan, një ish-marins, është arrestuar në Rusi që nga viti 2018. “Në javët e fundit, administrata Biden-Harris ka vazhduar të angazhohet me Rusinë përmes çdo kanali në dispozicion dhe ka bërë çdo përpjekje për të sjellë Brittney-n në shtëpi, si dhe për të mbështetur dhe mbrojtur amerikanët e tjerë të ndaluar në Rusi, duke përfshirë edhe të burgosurin e padrejtë Paul Whelan”. tha Sullivan. “Presidenti ka treguar se është i gatshëm të bëjë hapa të jashtëzakonshëm dhe të marrë vendime të vështira për të sjellë amerikanët në shtëpi, siç ka bërë me sukses administrata e tij nga vende anembanë botës.”

Kryeministri Edi Rama deklaroi se Shqipëria do të sigurohet që vendi të jetë në pararojë kundër antisemitizmit.

Kryeministri mbajti një fjalë përshëndetëse mbrëmë në Jerusalem, gjatë “Natës së Nderit”, mbrëmje gala e shtruar për nder të tij, ku u shpreh se “të jesh kundër antisemitizmit nuk është vetëm të ngresh flamurin e Izraelit, por është të mbash lart flamurin e njerëzimit”.

Rama theksoi se “është e natyrshme për Shqipërinë që të ketë qëndrimin e saj kundër antisemitizmit dhe të sigurohemi si qeveri që vendi ynë të jetë në pararojë kundër antisemitizmit”.

“Nuk ka të bëjë me Izraelin, nuk ka të bëjë me hebrenjtë, por me njerëzimin sot dhe sa e rëndësishme është të mos angazhohemi në ndonjë formë hakmarrjeje, me qëndrime fyese ndaj të tjerëve sepse mund të jenë ndryshe nga origjina, etnia ose feja. Izraeli është në gjendje të mbrojë veten, por bota duhet të kuptojë që lufta kundër antisemitizmit nuk është mbrojtje vetëm për Izraelin, por është për mbrojtje të vlerave të veta, parimeve dhe vetvetes”, tha ai.

Kryeministri Rama u preh se që prej vizitës në Izrael 7 vite më parë, shumë gjëra të mira kanë ndodhur në marrëdhëniet mes dy vendeve.

“Shtatë vite në marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe Izraelit si dhe midis shqiptarëve dhe hebrenjve, gjëra të mira kanë ndodhur, por fatkeqësisht për botën kanë qenë shtatë vite hidhërimi, shpesh ankesash kur bëhet fjalë për përhapjen e antisemitizmit, ekstremizmit të dhunshëm dhe gjuhës së urrejtjes dhe përmes kaq shumë rrjeteve që keqinfomojnë”, tha  ai.

Kryeministri theksoi se “është një fakt i njohur që Shqipëria ishte një mike e komunitetit hebre në kohën e tyre më të errët, një fakt për të cilin ne krenohemi”.

“Pjesa vetëmohuese që gjyshërit tanë kanë marrë në këtë përpjekje pa fjalë për të shpëtuar jetë njerëzore, jetë hebrenjsh, është ndoshta një rrugë e drejtpërdrejtë që të çon në parajsë, por mbi të gjitha, është ajo që na lidh në mënyrë të palëkundur me më të mirën e njerëzimit. Është e drejtë të kujtojmë se nga viti 1932 deri në vitin 1945, gjatë ngritjes më të tmerrshme të nacional-socializmit dhe pushtimit nazist, Shqipëria mbajti po njësoj komunitetin hebraik me të drejta të plota, duke ndëshkuar këdo që tentonte t’ia shkelte të drejtat”, shtoi Rama.

Sipas tij, “ka një fakt të panjohur nga hebrenjtë, që Shqipëria e asaj kohe miratoi të vetmin ligj me diskriminim pozitiv në Europë, aq sa njohu Shabatin dhe ta quante ditë pushimi”.

“Ajo që shqiptarët nga të gjitha rrëfimet dhe të gjitha shtresat shoqërore, nga mbreti e deri tek bariu kanë bërë për të shpëtuar hebrenjtë dhe për të siguruar mirëqenien e një mbështetjeje të popullit të Izraelit deri në zhdukjen e stuhisë, fuqizon vetëdijen tonë se si popull, ne jemi krijuar për vepra të mëdha që mund të na bëjnë të denjë për njëri-tjetrin dhe të denjë për mbarë njerëzimin”, tha Rama.

“Vërtet e denjë për mbarë njerëzimin, sepse si mund të përshkruhet ndryshe politika e një kombi kur në vitet 1943-1944, nën presionin e drejtpërdrejtë të Wehrmacht-it, vetë qeveria kolaboracioniste në vend, së bashku me katër krerët kryesorë fetarë të vendit pranojnë të japin nazistëve asetet rezervë të thesarit, por kategorikisht refuzojnë t’i dorëzojnë listat e hebrenjve të strehuar në vend, veçanërisht të huajve, pa kombësi dhe të pastrehëve mes tyre. Ndërsa identifikimi i të gjithë hebrenjve që u detyruan të linin shtëpitë e tyre gjatë përparimit nazist antisemit gjetën strehë dhe mbrojtje në Shqipëri dhe u shpëtoi jetën nga shfarosja, ne bëhemi gjithnjë e më të sigurt se numri i hebrenjve të shpëtuar në Shqipëri është shumë më i konsiderueshëm se numri prej 2265 të ekspozuar që nga viti 2005 në Muzeun Memorial të Holokaustit”, tha ai.

Kryeministri kujtoi se vitin e kaluar i dha rektorit të Yad Vashem listën e re me 3750 emra.

“Ky numër mund të duket të jetë disi profetik kur dikush shikon prapa në histori. Ishin 3000 hebrenj në vitet 70-73 pas Krishtit, menjëherë pas shkatërrimit të tempullit, që gjetën strehë në Shqipëri. E sjell këtë në pah sepse nuk ka shumë mes komunitetit hebre që e dinë historinë, por edhe ata që mund ta dinë, nuk ishte vetëm Lufta e Dytë Botërore dhe Besa. Kjo shkon shumë më tej në histori. Këta 3000, pasi rrëmbyen me sukses një anije romake që i mbante për t’u mbajtur në skllavëri këta hebrenj u ankoruan në brigjet shqiptare dhe themeluan qytete të lulëzuara si Finiqi ose Orikumi. Rreth 3000 ishin edhe hebrenjtë sefardimë të arratisur nga Reconquista në Spanjë dhe Portugali në fund të shekullit të 15, të cilëve Shqipëria dhe veçanërisht zona urbane e Vlorës u ofronte liri, siguri dhe prosperitet”, tha Kryeministri.

Rama solli po ashtu në vëmendje muzeun “Solomon” në Berat (2018), kushtuar historisë së hebrenjve në Shqipëri, ndërsa informoi se po ngrihet edhe një muze hebre në Vlorë, në “Rrugën e Hebrenjve” në qendrën e qytetit historik.

“Në këtë qytet, një qendër e rëndësishme për komunitetin shqiptaro-hebre, prej shumë vitesh ekzistonte një kafene me pronësi hebreje, e quajtur “Pasticeri izraelite”. Sipas fjalëve të pronarëve të saj, “Shqipëria ishte ndër vendet e rralla në të gjithë botën ku një biznes i vogël mund të mbante Yllin e Davidit në vitrinë dhe të përqafohej me gjithë zemër nga komuniteti vendas”. Jo rastësisht zgjodhëm Vlorën si qytetin që historia dhe miqësia jonë e përbashkët do të përkujtohet në një muze”, tha ai.

Kryeministri shtoi se “Muzeu Hebre Shqiptar do të jetë një institucion modern që do të mbajë gjallë këtë histori dhe do t’u tregojë brezave të ardhshëm se mikpritja shqiptare nuk është thjesht një shprehje”.

“Në të njëjtën kohë jemi duke punuar për ndërtimin në qendër të kryeqytetit të Qendrës Kulturore Hebraike, që do të jetë një muze ku të gjithë do të rikujtojnë Luftën e Dytë Botërore si dhe do të jetë qendër bashkëkohore hebraike për kulturën, artin, politikën, dhe çdo gjë tjetër që prezanton tek njerëzit tanë, Izraelin. Dhe në të njëjtën kohë do të tregoj jo vetëm që kjo histori e bashkëjetesës midis shqiptarëve dhe hebrenjve, filloi me Luftën e Dytë Botërore, por përfshin shumë shekuj të tërë. Është e rëndësishme të theksohet se hebrenjtë në Shqipëri u shpëtuan nga familjet shqiptare myslimane dhe të krishtera. Ata vunë përpara identitetit fetar atë njerëzore duke i qëndruar besnikë thënies së vjetër se “Shtëpia shqiptare është e Zotit dhe e miqve”. Miku është jo detyrimisht ai që ftohet, por ai që kërkon ndihmë e troket në derë dhe që mund të jetë i panjohur. Sipas zakonit miku strehohet dhe mbrohet. Deri më tani 73 shqiptarë, myslimanë dhe të krishterë, janë njohur si të drejtë ndër Kombet dhe shumë të tjerë, duke përfshirë edhe zyrtarë të lartë të asaj kohe, ende presin të njihen si të tillë”, shtoi ai.

“Ndava me disa miqtë të mi hebrenj historinë e kolaboracionistëve, anëtarë të qeverisë shqiptare kukull naziste, që bënë përpjekjet për të nxjerrë 4 hebrenj nga burgu, të arrestuar nga komanda naziste dhe miratuan dekretin për pagesën me 1500 monedha ari për secilin prej tyre. Iu lutën komandës gjermane t’i lironin, sepse për ta do të ishte turp për ta të mos përpiqeshin. Këta 4 hebrenj u liruan”, tha Rama në vijim.

Kryeministri informoi mbi memorialin e vendosur për viktimat e Holokaustit, në një nga zonat më të populluara të Tiranës.

“Mbishkrimi i memorialit thotë në anglisht, hebraisht dhe shqip: “Shqiptarët, të krishterët dhe myslimanët rrezikuan jetën e tyre për të mbrojtur dhe shpëtuar hebrenjtë”. Ne jemi të ndërgjegjshëm që ajo çfarë bënë gjyshërit tanë nuk është thjesht vetëm një kapitull i ndritur i historisë sonë, por është më shumë. Është një thesar i trashëgimisë kombëtare. Ne do të bëjmë çmos ta mbajmë gjallë dhe që fëmijët e fëmijëve tanë ta kuptojnë sesa e çmuar është kjo pjesë e trashëgimisë sonë kombëtare”, tha ai.

Rama u ndal po ashtu te strehimi së fundmi i afganëve në Shqipëri.

“Nuk e përshkruaj dot ndjesinë kur e takova me një grup hebrenjsh duke trokitur në derën e zyrës sime duke më kërkuar ndihmë për afganët e tyre. Kur them afganët e tyre them për kohën kur NATO-ja po tërhiqej nga Afganistani. Kjo ishte një sprovë e rëndë për të gjitha vendet e NATO-s, përkundrejt moslënies pas të afganëve që kishin punuar për ne, që na besuan dhe ekspozuan veten për ato çka ne përfaqësonim për ta. Që në sekondën e parë besova se Shqipëria nuk mund të tërhiqej si vendet e mëdha e të pasura dhe duhej të hapnim dyert e të mirëprisnim me mundësitë tona këta afganë, që përndryshe do të ishin viktima të hakmarrjes së talebanëve. Ne nuk kishim talebanë fetarë, por ata ateistë që na sunduan e na izoluan duke na thënë që tre brirët e djallit ishin imperializmi amerikan, imperializmi sovjetik dhe zionizmi izraelit. Dhe e bëmë, jo thjesht për afganët, por për veten, fëmijët, për atë që jemi dhe memorien sepse mund të mos jemi të pasur, por kujtesën e kemi ende të fortë. Dhe kjo është e rëndësishme. Prandaj, kur Sasha erdhi dhe më kërkoi çfarë mund të bënim për afganët e tyre ishte me të vërtetë diçka që do të më ngelet për gjithë jetën. Menjëherë e kuptova dhe ndjeva që ishte një hebre që ndjente se kishte borxh ndaj disa të tjerëve me origjinë e fe tërësisht tjetër, por që në atë moment historik ishin të kërcënuar me shfarosje ashtu si paraardhësit tuaj. Kështu duhet të jetë ndaj anti-semitizmi është një kauzë për të gjithë, jo vetëm për Izraelin dhe hebrenjtë.
Prandaj te jesh kundër antisemitizmit nuk është vetëm të ngresh flamurin e Izraelit, por është të mbash lart flamurin e njerëzimit”, tha ai.

 

Fraksion.com