Mungesa e armëve gjermane

Nga George Friedman 

Ministri i Jashtëm i Gjermanisë sugjeroi këtë javë që Gjermania nuk mund të dërgojë më shumë nga armët e veta në Ukrainë, sepse ajo ka furnizime të mangëta. Nëse kjo histori është e vërtetë, do të thotë se Gjermania, me ekonominë më të madhe në Evropë, nuk i ka lehtësitë për të prodhuar me shpejtësi më shumë armë – pavarësisht se ka premtuar para për prodhimin e armëve për Ukrainën. Paratë kanë rëndësi, por vetëm në një masë. Kapaciteti i vendeve të tjera të NATO-s për t’i ofruar armë Ukrainës ka gjithashtu kufij prodhimi. Edhe pse problemi gjerman ishte parashikuar pothuajse që nga fillimi i luftës në Ukrainë, dhe Gjermania ka dhënë para në vend të armëve, ka disa konsiderata.

Së pari, siç dihet gjerësisht, Evropa dhe Gjermania po përballen me një dimër shumë të ftohtë me rënien e eksporteve ruse të energjisë. Është e mundur që “deficiti” i armëve gjermane të jetë një lëshim për Rusinë, por ka shumë pak gjasa: Berlini nuk mund ta bënte këtë pa qenë e njohur gjerësisht në NATO, ku kapacitetet e armëve të shteteve anëtare dihen dhe gjurmohet prodhimi. Kjo do t’u shkonte ukrainasve, polakëve dhe amerikanëve. Ne do të kishim dëgjuar për këtë deri tani.

Më e rëndësishme është ajo që na tregon kjo për NATO-n. NATO supozohet se është garantuesi i sovraniteteve kombëtare të Evropës. Gjermania, ekonomia kryesore e Evropës, kishte armë të mjaftueshme për të ofruar një shkallë të vogël mbështetjeje për Ukrainën. Por e vërteta e vështirë është se lufta në Ukrainë është një konflikt relativisht i vogël, nëse edhe tragjik, në tablonë e përgjithshme evropiane. Nëse Rusia do të merrte Ukrainën, duke përfshirë kufirin e saj të largët perëndimor, teorikisht do të ishte në një pozicion për të lëvizur më në perëndim në vendet e NATO-s. Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar, Polonia dhe potencialisht Franca kanë aftësi të konsiderueshme të forcës, por Shtetet e Bashkuara do të mbanin mbi supe, me traktat, barrën kryesore. Nëse kjo situatë do të ndodhte, do të pasonte një tjetër Luftë e Ftohtë dhe potencialisht një tjetër konfrontim i SHBA-së . Prandaj, dështimi i Gjermanisë për të krijuar një industri të mbrojtjes në përpjesëtim me madhësinë e ekonomisë së saj është i papërshtatshëm dhe ngre pikëpyetje për pjesën tjetër të kapacitetit prodhues të Evropës.

Ky problem lindi nga miti evropian se lufta është e vjetëruar dhe se qëllimi kryesor i Evropës është të ndërtojë prosperitet të përhershëm. Motoja e BE-së, në fund të fundit, është paqja dhe prosperiteti. E para u konsiderua si e dukshme, dhe e dyta si pasojë. Evropa e ndërtoi këtë mit duke ndërtuar një kuazi shtet, në formën e Bashkimit Evropian, i cili ishte i fokusuar vetëm në mirëqenien ekonomike, me qëllimin e shtuar për të krijuar një identitet evropian. Çështjet ushtarake iu lanë shteteve individuale. Meqenëse Shtetet e Bashkuara ishin anëtare të NATO-s dhe, si të tilla, ankoruan sigurinë ushtarake të Evropës, Uashingtoni u bë garantuesi de fakto i sigurisë evropiane.

Deficiti i armëve të Gjermanisë zbulon po aq. Duke pasur parasysh pozicionin e saj si ekonomia më e madhe evropiane dhe si një anëtare e NATO-s, është e arsyeshme të pritet që Gjermania të mirëmbajë ose ndërtojë objekte të prodhimit të armëve nga ndjenja e përgjegjësisë. Ajo gjithashtu mund të kishte udhëhequr BE-në në krijimin e kapaciteteve të prodhimit të armëve ose nxitjen e rritjes së një ushtrie evropiane. Meqenëse produkti i brendshëm bruto vjetor i BE-së është afërsisht i njëjtë me atë të Amerikës, kjo do t’i lejonte evropianët të thithnin rrezikun e zhvillimit të një lufte në Ukrainë me armë dhe forca evropiane.

Meqenëse një luftë në Evropë ishte e paarsyeshme kur BE-ja me të vërtetë filloi të rrokulliset, askush nuk donte të financonte një ndërmarrje të tillë, duke ia lënë atë NATO-s, dhe për rrjedhojë, Shteteve të Bashkuara – një masë me kosto më efektive. Por e vërteta në themel është se BE-ja përbëhet nga anëtarë që nuk i besojnë shumë njëri-tjetrit. Struktura komanduese e një ushtrie evropiane do të kontestohej ashpër dhe fuqia në rritje e disa vendeve me siguri do të diskutohej.

Është e rrezikshme të jesh i pasur dhe i dobët. Kombe të tilla shihen shpesh si një vakt i shijshëm. Kështu duket Evropa për grabitqarët globalë. Shtetet e Bashkuara, të cilat janë edhe të pasura dhe të forta, duhet të mbrojnë Evropën sepse pasuria, teknologjia dhe njohuritë e Evropës në duart e shteteve të tjera mund të rrezikojnë Shtetet e Bashkuara. Evropianët kanë zotëruar për shekuj me radhë artin e përdorimit të dobësisë në mënyrë efektive.

Unë nuk e konsideroj mungesën e prodhimit gjerman si një shkak për shqetësim të vërtetë. Por në planin afatgjatë, besimi evropian se kontinenti nuk përballet me kërcënime, ose se SHBA-ja do të marrë përsipër rrezikun dhe koston e mbrojtjes së Evropës nga çdo rrezik që ekziston, mund të zgjasë vetëm kaq gjatë. Ndoshta është më mirë që Evropa të mbetet e dobët ushtarakisht. Historia tregon se një kontinent i armatosur mirë, i ndarë është i egër përtej imagjinatës. Armatimi dhe çarmatimi janë të dyja shqetësuese. Diçka që nuk është një çështje tani bëhet gjithmonë një çështje e frikshme në Evropë përfundimisht./GPF

Fraksion.com