Pasojat mbi Tajvan; Pse Pelosi shkoi në ishull?

Nga George Friedman 

Vizita e fundit e Kryetares së Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA-së, Nancy Pelosi në Tajvan, në mënyrë të parashikueshme shkaktoi zemërim në Kinë, e cila u përgjigj duke përkulur muskujt e saj përmes disa ushtrimeve ushtarake aspak delikate. Dy pyetjet e rëndësishme këtu janë pse Pelosi shkoi në ishull në radhë të parë dhe pse Pekini kujdeset mjaftueshëm për të vendosur flotën e tij?

Aspekti Pelosi është shumë më interesant, por shumë më pak i rëndësishëm. Ne nuk e dimë saktësisht pse ajo vizitoi Tajvanin. Disa pretendojnë se ajo shkoi për shkak të kundërshtimit të saj të gjatë ndaj shkeljeve të të drejtave të njeriut në Kinë, të rrënjosura në një bazë elektorale gjithnjë e më kineze në zonën e saj. Të tjerë pretendojnë se ajo ndjeu se nuk kishte asgjë për të humbur nëse republikanët e rimarrin Dhomën e Përfaqësuesve në nëntor. Disa llogari thonë se ajo shkoi në kundërshtim me administratën Biden, ndërsa të tjerë thonë se ajo ishte një agjente e administratës. Një argument thotë se administrata mendoi se një vizitë provokuese nga dikush jo teknikisht në administratë, dhe për këtë arsye e mohueshme, do të lëvizte kinezët në negociatat SHBA-Kinë, duke treguar se SHBA-të ishin të përgatitura për të qenë të sigurt.

Sido që të jetë rasti, vizita e saj shkaktoi një përgjigje shumë të zhurmshme, por mjaft të parëndësishme nga Kina. Një numër i madh i anijeve dhe avionëve qëlluan një sasi të madhe municionesh, asnjëra prej të cilave nuk goditi Tajvanin ose një anije armiqësore. Përgjigja tregoi se Kina, në fakt, ka një marinë, por nuk tregoi se si mund të ndryshojë ekuilibri i fuqisë nëse Pekini, për shembull, rrëzonte një raketë në hyrje, ndërsa detyronte një nëndetëse amerikane të dilte në sipërfaqe.

Pekini ka lëshuar paralajmërime të përsëritura për Tajvanin, por me kalimin e kohës paralajmërime të tilla humbasin kuptimin e tyre. Kështu që ata kapitalizuan vizitën e Pelosit për të rritur në mënyrë dramatike vëllimin e paralajmërimit. Madhësia e forcës së shfaqur dhe shprehjet e tërbimit të Kinës dhanë një ndjenjë apokalipsi, duke gjeneruar spektrin e fuqisë kineze dhe duke treguar synimet e Pekinit që provokime të tilla të SHBA-së mund të shkaktojnë. Gjithashtu krijoi një ndjenjë mes amerikanëve, të arsyeshme ose jo, se Kina është një forcë që mund të mos frenohet. Për Pekinin, aksionet ishin të ulëta. Nëse nuk arrinte të dërgonte ndonjë nga këto mesazhe, pak humbi.

Më e rëndësishme është se Kina anuloi disa nga kanalet që lidhnin Kinën me SHBA-në, duke bërë që Uashingtoni të ankohej për mbylljen e tyre dhe duke e bërë kështu administratën të duket se ka nevojë për to. Kjo nuk është një arritje e vogël. Eksportet janë shtylla kurrizore e ekonomisë kineze. Me gjithë tensionin mes Shteteve të Bashkuara dhe Kinës, Shtetet e Bashkuara blejnë mbi 17 për qind të eksporteve kineze, duke e bërë atë blerësin më të madh të mallrave kineze. Kina po kalon një krizë të rëndësishme ekonomike, një krizë që shoqërohet me veprime gjithnjë e më agresive kundër zyrtarëve që nuk i përmbahen kufirit dhe po përballon përpjekje gjithnjë e më të vështira për të gjetur klientë të tjerë. Presidenti Xi Jinping po përballet me pyetje në lidhje me kujdestarinë e tij, e ardhmja e së cilës mund të zbulohet në Kongresin shumë të rëndësishëm të Partisë në nëntor.

Xi thjesht nuk mund të rrezikojë një ndarje të konsiderueshme me Shtetet e Bashkuara tani. Ai nuk ka asnjë levë me të cilën të ndëshkojë ekonomikisht Shtetet e Bashkuara. Shtetet e Bashkuara, nga ana tjetër, kanë të paktën dy: shkurtimin e importeve nga Kina dhe kërcënimin e shumë marrëveshjeve të saj në dollarë. Kina është e vetëdijshme se linja e parë e çdo plani beteje është përdorimi i sanksioneve ekonomike dhe tani do të ishte një kohë veçanërisht e keqe për ta. Është gjëja e fundit që i duhet Xi-t përpara takimit të nëntorit.

Sigurisht, është e vërtetë që një luftë mbi Tajvanin mund ta shpërqendrojë popullsinë kineze nga problemet e tyre ekonomike. Kinezët janë patriotë dhe kështu mund të jenë të përgatitur mirë për të pranuar vështirësitë e luftës. Dhe sigurisht që është e mundur që ata t’i shohin stërvitjet ushtarake të Xi si një shenjë fuqie. Problemi është se nuk ka asnjë garanci se Kina do të fitojë. Kina mund të pushtojë Tajvanin, të përballet me një përgjigje amerikane dhe të fitojë betejën e parë, por ta humbasë luftën. Deri më tani, performanca jashtë brigjeve të Tajvanit është matur dhe testuar, kalibruar me kujdes për të mos shkaktuar një përgjigje ekonomike amerikane. Shtetet e Bashkuara madje kanë anuluar një test raketor të planifikuar për të mos zemëruar më tej Kinën.

Pelosi ka bërë gjestin e saj, ose administrata i ka kërkuar ta bëjë. Kina ka bërë gjestin e saj kundër. Por Kina duke hyrë në luftë me SHBA-në për Tajvanin rrezikon përçarje serioze ekonomike dhe humbje të mundshme, të gjitha për të ndërmarrë një ishull që është një hap i vogël për të dalë nga Deti i Kinës Jugore. Mund të ndodhë, por nuk duket se oreksi i Kinës për rrezik është i lartë. As ajo e Amerikës./GPF

Fraksion.com