Ngjarjet e çuditshme dhe e ardhmja e luftës ruso-ukrainase

Nga George Friedman

Rusia dhe Ukraina kanë nënshkruar një marrëveshje për të lejuar transportin e drithit përmes Detit të Zi në tregjet botërore. Pak orë pas nënshkrimit të marrëveshjes në Turqi, Rusia sulmoi portin e Detit të Zi në Odesa. Presidenti Volodymyr Zelenskyy gjithashtu ka shkarkuar shefin e tij të sigurisë për të hetuar akuzat për tradhti dhe ka shkarkuar kryeprokurorin e tij dhe zyrtarë të tjerë – e gjithë kjo ndërkohë që një kongresmene amerikane i kërkon presidentit Joe Biden të hetojë shefin e shtabit të Zelenskyy për lidhjet e tij të dyshuara me Rusinë. Lufta po bëhet komplekse.

Vendimi për të lejuar dërgesat e grurit ka kuptim për pjesën tjetër të botës. Ukraina është eksportuesi i pestë më i madh i grurit, duke llogaritur pak më pak se 10 për qind të ofertës globale dhe bllokada ruse e çoi çmimin e grurit në mënyrë dramatike. Sidoqoftë, çfarëdo kuptimi të ketë marrëveshja, është e padëgjuar që dy kombe të përfshira në luftë të arrijnë marrëveshje formale nga ana e tyre. Ende e çuditshme është se megjithëse Rusia përfiton gjithashtu nga marrëveshja, ajo është shumë më e dobishme për Ukrainën, e cila jo vetëm merr më shumë të ardhura, por gjithashtu fiton një ndjenjë sigurie për portet e saj të Detit të Zi. Sulmi në Odesa pa dyshim kishte për qëllim t’i kujtonte Ukrainës se marrëveshje të tilla mund të braktisen shpejt, por fakti që u arrit në fillim është i çuditshëm.

Befasues është edhe shkarkimi i zyrtarëve të lartë. Zelenskyy pretendoi se ata ishin fajtorë për tradhti. Korrupsioni i përgjithshëm është një gjë, veçanërisht në ish-Bashkimin Sovjetik. Thirrja e tradhtisë është krejt tjetër. Në disa lagje të Kievit, mbështetja për Rusinë nuk është asgjë e re; Ukraina ka më shumë se pjesën e saj të drejtë të simpatizantëve pro-rusë. Por nëse, le të themi, FSB kishte depërtuar në sigurinë e Ukrainës – që ka të ngjarë – atëherë javët e spekulimeve për sigurinë e tyre të punës nuk kanë kuptim. Nëse zbulohet se zyrtarët e lartë janë komprometuar, largimi i tyre do të jetë i menjëhershëm. Në vend të kësaj, Zelenskyy destabilizoi qeverinë e tij dhe nervozoi aleatët e tij. (Sigurisht, mund të ketë qenë një shërbim i huaj inteligjence që zbuloi shkeljen, dhe Zelenskyy mund të ketë hezituar derisa u detyrua të veprojë. Si në të gjitha çështjet e tilla, ata që dinë nuk flasin, dhe ata që flasin nuk dinë Ajo që është e qartë është se kjo lloj çështje gjatë luftës nuk është normale.)

Rusët dhe ukrainasit të ulur krah për krah nuk mund të mos sjellin në mendje mundësitë e një traktati paqeje. Pushimet në Kiev duket se tregojnë një shkallë të paqëndrueshmërisë dhe mosmarrëveshjes në Ukrainë, duke krijuar mundësinë, sado të largëta, që po bëhen konsiderata të reja që mund të çojnë në një lloj marrëveshjeje më të madhe.

Lufta është ndezur për pesë muaj – gjashtë muaj nëse llogarisim përparimin e zhurmshëm. Nuk ka shkuar ashtu siç shpresonte Rusia. Ofensiva fillestare e Moskës, një sulm me tre drejtime në Kiev, Odesa dhe Donetsk, dështoi për një sërë arsyesh: kufijtë e logjistikës ruse, vështirësia e koordinimit të një sistemi të blinduar në distancë, dhe mbi të gjitha taktikat ukrainase dhe armët amerikane. Ukrainasit luftuan një betejë këmbësorie me një strukturë komanduese të decentralizuar dhe lëvizshmëri taktike, dhe ata e bënë këtë me armë të tilla si raketat Javelin që ishin të përshtatshme në mënyrë ideale për të luftuar ushtrinë ruse.

Rusët u detyruan të tërhiqeshin në lindje ndërsa luftonin për rajonin e Donetskut, një zonë relativisht e vogël përgjatë kufirit rus, në të cilën Moska tashmë kishte një prani të madhe. Moska ka qenë e angazhuar atje për pesë muaj, me linja të shkurtra furnizimi me Rusinë, dhe tani është pothuajse në kontroll të zonës. Edhe këtij rajoni shumë të cenueshëm, i predispozuar për fitoren ruse, iu deshën muaj për t’u nënshtruar. Përvoja atje sinjalizon një luftë të gjatë në të cilën Rusia do të luftojë për të projektuar forcë në zona gjithnjë e më të mëdha të një vendi që nuk e pushton realisht.

Ndërkohë, Ukraina mund të ketë pasur luksin e pushimit dhe stërvitjes së këmbësorisë së saj në perëndim dhe në veri, por nuk mund të jetë e sigurt se si do t’ia dalë kundër taktikave të reja ruse. Kievi ka avantazhin e armatimit dhe inteligjencës amerikane, dhe teorikisht ka aftësinë të paktën t’i rezistojë një ofensive ruse edhe nëse nuk mund të nisë një më të madhe të tijën. Kjo është arsyeja pse paqëndrueshmëria në krye të komandës ukrainase është problem. Është e mundur që Zelenskyy thjesht po pastron shtëpinë në përgatitje për një ofensivë ruse, por kjo nuk shpjegon pse ai zvarriti këmbët në shkarkimet. Rusia mund të godasë më shpejt se sa vonë, por trazirat në krye ka të ngjarë të zbresin në nivele më të ulëta. Oficerët e lidhur me shkelësit mund të humbasin fokusin, ose trupat mund të humbasin besimin në zinxhirin komandues. Është një gjë të luftosh një luftë të bazuar në unitetin e qëllimit. Është tjetër gjë ta bësh luftën me zinxhirin komandues të pasigurt.

Megjithëse është e paqartë se çfarë po ndodh saktësisht në Kiev, amerikanët dhe rusët ka të ngjarë të jenë të informuar mirë. Duke supozuar se ata nuk i detyruan pushkatimet për arsye të panjohura, amerikanët do të bëjnë presion për të frenuar spastrimin deri në një datë të mëvonshme. Rusët, të cilët sigurisht kanë asete në qeverinë dhe ushtrinë e Ukrainës, do të kërkojnë të destabilizohen.

Natyrisht, ka një shans që pushkatimet të ishin një ngjarje e vogël që arrinte pak më shumë se makinacione politike të brendshme. Por kjo nuk duket e mundshme. Më shumë gjasa është që lufta të ketë krijuar tension dhe rrezik në nivelet më të larta të autoritetit. Sfida e menjëhershme për Ukrainën është të përmbajë çështjen përpara se të prekë ushtrinë.

Të dyja palët, atëherë, duket se kanë interes për një zgjidhje të negociuar. Problemi është se asnjëra palë nuk mund ta përballojë një të tillë. Objektivi i Rusisë ishte ta bënte Rusinë, dhe Moskën në veçanti, të sigurt kundër veprimeve të NATO-s (lexo: amerikane). Deri më tani, distanca me Moskën është vendi ku ishte kur filloi lufta. Rusia nuk mund të pranojë një paqe që nuk e zhvendos kontrollin rus larg në perëndim. Ukraina, dhe si rrjedhojë Shtetet e Bashkuara, mund të jenë të interesuara për një ndalesë. Rusia nuk mund ta pranojë këtë pa rrezikuar besimin në qeveri.

Dhe nuk është e sigurt që edhe Ukraina do të kënaqej me të. Ka qartë mosfunksionim në krye. Nëse Kievi do t’i dorëzonte Rusisë pjesë të mëdha të territorit, gjërat do të bëheshin më jofunksionale. Për Perëndimin, lëvizja e kufirit rus më afër Evropës Lindore nuk do t’i jepte fund luftës; do të krijonte vetëm pretekstin për tjetrin. Sa më afër të jetë Rusia me kufirin perëndimor të Ukrainës, aq më shumë duhet të supozohet se Rusia do të zgjidhte të lëvizte akoma më larg. E vërtetë apo jo, duhet të supozohet.

Ndërsa rreziqet rriten për të dyja palët, një zgjidhje duket e mundshme. Marrëveshja për grurin u nënshkrua padyshim me njëfarë nocioni se çfarë mund të thotë. Koncepti i një marrëveshjeje paqeje është i shëndoshë, por gjeografia e një marrëveshjeje të tillë dhe imperativat nga të dyja palët, duket se e bëjnë këtë të pamundur. Ajo që nevojitet këtu është frika./GPF

Fraksion.com