Duke luftuar për të gjetur daljen nga lufta

Nga George Friedman

Presidenti francez Emmanuel Macron tha javën e kaluar se presidenti rus Vladimir Putin duhet të gjendet një rrugë në Ukrainë. Kjo nuk është një ide e re. Negociatorët e dinë se çfarë duhet të kenë dhe çfarë duhet të lënë në tryezë për palën tjetër. Kështu veprohet kur urrejtja pasionante nuk mbretëron. Merrni parasysh negociatat e divorcit të miqve tuaj. Synimi i secilës palë shumë herë ishte të mos gjente një dalje të arsyeshme, por t’i shkaktonte sa më shumë dhimbje palës tjetër. Një avokat i zoti mund të gjejë një rampë daljeje dhe t’i bindë ta marrin atë. Por lufta mund të jetë më e hidhur se divorci më i zemëruar. Marrja e rampës së daljes mund të shihet si një tradhti ndaj të vdekurve. Ukrainasit do të tregojnë për të vdekurit e tyre dhe do të tmerrohen duke i siguruar Putinit një dalje të hirshme. Problemi i Rusisë është edhe më i rëndë. Për të dalë pavarësisht nga rampa, ata do të pranojnë se pushtimi i Ukrainës ishte një gabim. Ndonjëherë është më e lehtë të kalosh përtej të vdekurve sesa të pranosh gabimin.

Çdo themelues i marrëveshjes së paqes për llogaritjen e gabuar të Putinit. Ai e nisi luftën duke pritur që Ukraina të ishte e paaftë për të bërë luftë, duke besuar se NATO dhe Evropa do të refuzonin të formonin një front të bashkuar dhe duke llogaritur gabim fuqinë ekonomike që Shtetet e Bashkuara mund të grumbullonin kundër Rusisë ose sasinë masive të armëve që ajo ishte e përgatitur të siguronte.

Kjo mund të shihet në vendosjen fillestare të armaturës ruse. Një forcë sulmoi nga Bjellorusia në drejtim të Kievit. Një tjetër doli nga Krimea duke lëvizur drejt Odesës dhe një tjetër po lëvizte në Donbas në lindje. Rusët po lëviznin për të kapur të gjithë vendin në një sulm të vetëm të koordinuar. Duket se është menduar pak për rezistencën. Para fillimit të luftës, Mbretëria e Bashkuar i dërgoi Ukrainës raketat antitank Javelin, pikërisht arma e duhur për të mposhtur sulmin rus. Ukrainasit i përdorën mirë dhe formuan forca për t’i rezistuar asaj që këmbësoria ruse po mbështeste tanket.

Sipas supozimeve të Putinit, kishte një gabim themelor gjeopolitik. Sulmi ishte në Ukrainë dhe nga vëzhguesit supozohej se i gjithë qëllimi i tij ishte të merrte Ukrainën. Gabimi i Putinit ishte që nuk e vendosi veten në vendin e evropianëve dhe amerikanëve, duke mos parë fushën e betejës me sytë e tyre – një gabim fillestar.

Në veçanti evropianët duhej të bënin këtë pyetje: Çfarë ndodh pas Ukrainës? Nëse rusët do të mbështillnin dhe kontrollonin Ukrainën, çfarë do të bënin më pas? Rusët kishin folur për kërcënimin e NATO-s. Ky ishte justifikimi i tyre për pushtimin e Ukrainës. Por marrja e Ukrainës nuk e zgjidhi problemin e NATO-s. Përkundrazi, ajo i solli rusët në kufirin e NATO-s nga Balltiku në Detin e Zi. Synimi i Rusisë ishte i paqartë. Kërcënimi i mundshëm i Rusisë ishte më i qartë. Rusia mund të mos kishte ndërmend një lëvizje kundër NATO-s në kufirin e saj të ri perëndimor, por ishte krejtësisht e mundur që suksesi ushtarak në Ukrainë t’u jepte atyre mundësinë dhe besimin për të goditur drejtpërdrejt armikun e deklaruar të Rusisë, NATO-n. Sikur Moska të kishte përfshirë Ukrainën me sulmin e parë të blinduar, Rusia do të shihej si një fuqi e madhe, një fuqi që duhej qetësuar, jo rezistuar.

Nuk e di se çfarë kaloi në mendjen e NATO-s dhe planifikuesve kombëtarë, por ideja që Putini do të ndalej në kufirin e Ukrainës dhe Bjellorusisë nuk ishte e vetëkuptueshme. Në çdo rast, shumica e Evropës dhe e Shteteve të Bashkuara vepruan sikur parandalimi i pushtimit të Ukrainës nga Rusia ishte thelbësor për mbrojtjen e tyre kombëtare. Kosto të konsiderueshme u shpenzuan për të dobësuar Rusinë ushtarakisht dhe ekonomikisht. Nëse armiku i Putinit ishte NATO, këto veprime ishin thelbësore.

Deri më tani, veprimet kanë funksionuar. Rusia po lufton në Ukrainën lindore, shumë larg kufijve të NATO-s. Lufta ka të bëjë më pak me strategjinë e madhe evropiane sesa për të treguar se Rusia është e aftë të arrijë një fitore rajonale dhe më pas të detyrojë Ukrainën të pranojë një paqe që Rusia mund ta pretendojë si fitore, të paktën brenda vendit. Lufta tani ka të bëjë shumë me gjykimin dhe ekspertizën e Putinit. Thuhej se udhëheqësi sovjetik Nikita Hrushovi u rrëzua për shkak të intrigave të trurit të lepurit. Regjimi postkomunist e justifikonte veten me kompetencë dhe jo me ideologji. Rusia do të ishte një teknokraci që kërkonte ekspertizë. Ukraina sigurisht që mund të konsiderohet – deri më tani – si një skemë me tru deri në ekstrem. Putini e mbivlerësoi ushtrinë e tij, e nënvlerësoi armikun e tij dhe nuk arriti të kuptonte se si identifikimi i NATO-s si armik do të provokonte një përgjigje masive. Ai duhej t’i kishte parë të gjitha këto gjëra. Ai nuk e bëri.

Ai ka folur për përdorimin e raketave kundër Ukrainës. Eksplozivët e lëshuar nga ajri janë përdorur që nga Lufta e Dytë Botërore dhe megjithëse kanë pasur një efekt të rëndësishëm në luftëra si Vietnami, ato nuk i dhanë fund asnjërit nga konfliktet. Në luftë, territori i armikut duhet të kapet dhe mbahet. Bisedat e Putinit për raketat nuk do të zëvendësojnë luftimet nën standarde tokësore.

Putini nuk mund të pranojë paqen ndërkohë që duket i paaftë, qoftë për shkak të kundërshtimit në rritje apo për shkak të vendit të tij në histori. Largimi i Macron për Putinin është një iluzion. Ai nuk ka asnjë rampë që nuk të çon në një humnerë. Ai nuk mund të arrijë një marrëveshje paqeje derisa të demonstrojë – bindshëm dhe jo me pohimin e tij – se dështimet e tij fillestare janë rikuperuar. Ai jo vetëm që duhet të gjymtojë ushtrinë ukrainase, por edhe të pushtojë një pjesë të konsiderueshme të Ukrainës. Dhe ai duhet ta bëjë këtë në një mënyrë që të eliminojë luftën ekonomike me të cilën përballet. Nuk është e pamundur që ai të ketë një rezervë masive të panjohur për inteligjencën perëndimore dhe të lëvizë me të. Por nëse kjo rezervë ekziston, atëherë ai me siguri do ta kishte hedhur atë në betejë më parë. Ndoshta evropianët do të zgjedhin, por vota gjermane për riarmatimin nuk tregon një lëvizje të madhe drejt daljeve.

Duhet mbajtur mend se lufta është e mbushur me ndërrime. Forcat ukrainase janë përfshirë në luftime intensive në shumë fronte. Trupat e tyre kanë padyshim moral më të madh se trupat ruse dhe morali, siç vuri në dukje Napoleoni, është një dimension kyç i luftës. Muaj të konfliktit intensiv që përfshin një pjesë të konsiderueshme të trupave ukrainase mund të thyejnë moralin. Por lufta për atdheun, luftimi në mbrojtje dhe luftimi me armë superiore amerikane e kanë bërë deri tani ushtrinë ukrainase më efektive dhe ndoshta më pak të rraskapitur se rusët. Pika e dobët e Ukrainës është se Shtetet e Bashkuara në veçanti mund të ndalojnë fluksin e armëve ose të lehtësojnë luftën ekonomike kundër Rusisë. Një negociatë paqeje është tani një opsion për Ukrainën. Në këtë rast, do të ishte thelbësore. Por Shtetet e Bashkuara tani kanë nevojë që Ukraina të mbrojë Rusinë nga Evropa dhe nuk ka gjasa të ndryshojë strategjinë në këtë pikë.

Çështja gjeopolitike është se Rusia nuk ka arritur të marrë Ukrainën ose të ndajë NATO-n. Fakti politik është se Putini ka dështuar. Ai nuk mund të arrijë qëllimet e tij strategjike. Ai e ka bashkuar NATO-n në një forcë solide që nuk ka qenë për një kohë të gjatë. Më e rëndësishmja, ai ka qeverisur si autoriteti përfundimtar për të gjitha gjërat. E fundit është këneta në të cilën është kapur. Ai mund të fajësojë të tjerët, por vendi i tij do ta fajësojë atë. Kjo do të thotë se ndryshe nga divorci më i ashpër, ai nuk mund të pranojë pa e shkatërruar veten. Ai do të vazhdojë të luftojë. Ai nuk ka kujt t’i përgjigjet nëse regjimi nuk evoluon. Paqe mund të ketë vetëm nëse Putin e kupton se në kohën e duhur ai do të hyjë në histori./GPF

Fraksion.com