Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm në Uashington D.C.: Zgjerimi i NATO-s ka përhapur lirinë në Evropë

Të martën (10 maj 2022), Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mircea Geoană mbajti një fjalim kryesor në një ngjarje publike që festonte 25 vjetorin e partneritetit strategjik Rumani-SHBA, të bashkëorganizuar nga Qendra Ndërkombëtare Meridian dhe Ambasada Rumune në Uashington, D.C. theksoi rolin që politika e dyerve të hapura të NATO-s dhe zgjerimi i Bashkimit Evropian kanë luajtur në përhapjen e “lirisë, demokracisë dhe të drejtave të njeriut” në të gjithë Evropën Qendrore dhe Lindore, “duke hapur rrugën drejt një të ardhmeje më të ndritshme”.

Duke kujtuar historinë e kohëve të fundit të sundimit komunist në rajon si dhe përvojën e tij si ambasador rumun në Uashington DC duke mbrojtur anëtarësimin e vendit të tij në NATO, z. Geoană nënvizoi se “Zgjerimi i NATO-s është rezultat i zgjedhjeve sovrane të kombeve të pavarura për të përcaktuar të tyren. fatin dhe për t’u bashkuar me një familje kombesh të lira”. Ai përshkroi më tej përfitimet ekonomike që garancia e fortë e sigurisë e NATO-s u ka sjellë anëtarëve, duke i bërë këto vende “më të sigurta, më të lira, më të pasura dhe më të hapura sesa mund të imagjinohej një brez më parë”. Megjithatë, Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm paralajmëroi se këto përfitime nuk mund të merren si të mirëqena, duke vënë në dukje se lufta e Putinit në Ukrainë tregon brishtësinë e paqes. Ai tha se lufta përfaqëson një përpjekje për të shkatërruar sistemin e bazuar në rregulla ndërkombëtare që ka ruajtur paqen dhe ka siguruar prosperitet për dekada, duke theksuar se lufta “nuk mund të lejohet të ketë sukses”.

Gjatë vizitës së  tij Zëvendës Sekretarit të Përgjithshëm në Uashington DC nga 7 deri më 11 maj, ka një sërë angazhimesh publike dhe dypalëshe. Këto përfshijnë takime me zyrtarë të nivelit të lartë të Shteteve të Bashkuara, duke përfshirë Zëvendës Sekretarin e Shtetit Wendy Sherman, Nën Sekretarin e Mbrojtjes Colin Kahl, Këshilltaren e Sigurisë Kombëtare Elizabeth Sherwood-Randall dhe Zëvendës Këshilltaren e Sigurisë Kombëtare Anne Neuberger. Z. Geoană po takohet gjithashtu me anëtarët e Kongresit, duke përfshirë anëtarët e Grupit të Vëzhguesve të Senatit të NATO-s dhe Rep. Gerry Connolly, President i Asamblesë Parlamentare të NATO-s.

Adresa kryesore nga Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mircea Geoană në ngjarjen për kremtimin e 25 vjetorit të partneritetit strategjik Rumani-SHBA, të bashkëorganizuar nga Qendra Ndërkombëtare Meridian dhe Ambasada Rumune në Uashington, D.C.

Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mircea Geoană: Ambasador Holliday, faleminderit shumë që na pritët, është një privilegj të kthehem pas shumë vitesh në Meridian. Urime për Légion d’Honneur, ju e mbani këtë me krenari dhe mendoj se e meritoni plotësisht. Dëshiroj të falënderoj ambasadorin Muraru dhe ekipin e tij në ambasadë – ambasadën që më intereson kaq shumë dhe për mua, Mihaelën dhe fëmijët tanë, Anën, vajzën tonë, ajo është këtu, ajo ishte gjashtë muajsh kur mbërritëm, tani ajo është pak e rritur dhe gjithashtu te Garret, i fejuari i saj. Jam shumë, shumë i lumtur që ju shoh të dy, fëmijët e mi të dashur, ju dua shumë.

Unë do të doja të falënderoja gjithashtu rumunët në DC dhe Bogdan Bano që po merr stafetën e udhëheqjes së komunitetit rumuno-amerikan në këtë fushë. Dhe komuniteti rumuno-amerikan është gjithashtu shumë i rëndësishëm në këto lidhje unike midis Rumanisë dhe Shteteve të Bashkuara dhe unë e çmoj atë që bëni ju. Do të doja të falënderoja gjithashtu Fondacionin Miqtë e Rumanisë, Garett, dhe gjithashtu Institutin Aspen që themelova, i cili është këtu sepse ne po hapim një Rrjet Rumun të Novatorëve në mbarë botën, duke u përpjekur të sjellim më të mirën dhe më të ndriturin, nga rumunët që jetojnë në Rumani, por ata, kaq shumë, që jetojnë jashtë shtetit, këtu. Unë mendoj se shoh edhe disa gjyqtarë të rinj në Gjykatën Kushtetuese të Rumanisë këtu, Julia, mirë se erdhe. Dhe unë gjithashtu do të doja të falënderoja, natyrisht, përsëri Meridian.

Më lejoni t’ju them disa gjëra që janë më pak të shkruara. Më kujtohet gjithashtu… sot vrapova nga një takim në tjetrin, siç bëja kur isha shumë më i ri, duke shkuar në The Hill, duke takuar grupet e mendimit, duke takuar administratën, duke u kthyer në The Hill, duke takuar administratën. Dhe Steve Flanagan mendoj se e mban mend atë lloj pune të furishme, dhe Paula e kujton atë, dhe ambasadori Grossman e kujton atë. Dhe Al Moses, i cili do të jetë me ne në video i kujton të gjitha këto.

Ajo që thjesht po përpiqem të them, se një partneritet me një superfuqi, me një superfuqi globale si Amerika është asimetrik nga përkufizimi. Të gjitha kombet në botë janë në garë për të tërhequr vëmendjen e liderit të NATO-s dhe udhëheqësit të Botës së Lirë. Dhe kjo nuk është një punë e lehtë, sepse pothuajse në çdo vend ata dërgojnë më të mirët dhe më të ndriturit dhe Andrei përfaqëson brezin e ri e të zgjuar të liderëve rumunë. Por nuk është e lehtë. Dhe në ato ditë, Rumania nuk ishte pothuajse askund. Kur mbërrita, Rumania nuk kishte statusin e kombit më të preferuar. Mirë, Rumania, Koreja e Veriut dhe disa të tjerë. Mundohuni ta rregulloni atë. Dhe në raundin e parë të zgjerimit, natyrisht, Rumania, pas një fushate masive dhe lobimit nga të gjithë ne. Gruaja ime, kujton Mihaela, mendoj se ajo ende reciton, si një poezi Eminesku, fjalën tonë për të gjithë ata që takuam këtu në Uashington, vetëm për ta futur Rumaninë në NATO. Nuk ishte aspak e lehtë.

Dhe unë po i them gjithashtu brezit të ri të rumunëve – dhe amerikanëve – se kjo nuk duhet të merret si e mirëqenë. Tani, ne kemi parë një nivel spektakolar, është i pjekur, është 25 vjet më vonë. Dhe kjo ishte një situatë dypartiake. Ishte Presidenti Clinton dhe Al Moses kur e filluam. Ishte presidenti G.W. Bush kur hymë në NATO – dhe Paula i kujton ato ditë. Oh, të gjithë, të gjithë këtu janë pjesë e atij udhëtimi.

Vëzhgimin e dytë do të doja ta bëja këtë dhe, në një farë mënyre, më kujtohet dita kur shpikëm partneritetin strategjik. Mendoj se Mark kujton nga Departamenti i Shtetit. Ron Asmus, një mik i yni i dashur dhe ndoshta një nga intelektet më të shkëlqyera në të menduarit strategjik që kishim në atë brez. Dhe pastaj Dan Fried, Ambasadori Dan Fried, ai ishte në Shtëpinë e Bardhë. Dhe ai më thërret dhe më thotë, ‘Ambasador, do të dëshironit të vini?’ Dhe unë i thashë, ‘Zot, ai do të më thotë që ne nuk po i bashkohemi raundit të parë të zgjerimit të NATO-s.’ Isha, si pak, pak. pak nervoz. Dhe Dani ende e kujton faktin që unë… ai ishte pak, tha: ‘Dëgjo, a ke dëgjuar për mbrojtjen? Kjo është diçka që ne…”.

Ajo që po përpiqem të them është se pavarësisht zhgënjimit të madh që patëm që nuk u ftuam në raundin e parë, ne ngulmuam. Ne duruam. Dhe ne besojmë se kjo është rruga për Rumaninë. Ne besojmë se partneriteti ynë me Amerikën është prioriteti më i çmuar i politikës së jashtme dhe sigurisë kombëtare për vendin tim. Dhe pastaj, me ndihmën e Al Moses, me ndihmën e Ron Ausmus dhe Strobe Talbott, në dollapin e vogël që kishte në zyrën e Strobe’s, në Departamentin e Shtetit, pasi vrapuam, pasi vrapuam me gjithçka atje, shkuam atje dhe tha, ‘Çfarë dreqin të bëjmë pas Madridit, pa u ftuar Rumania, Rumania?’. Unë thashë, ‘Duhet të mendojmë për diçka, sepse njerëzit e mi presin diçka nga SHBA-të.’ Dhe unë thashë, ‘Po për një vizitë të Presidentit Clinton në Rumani? Dhe Strobe tha: “Ju duhet të bëni shaka me mua”. Këta njerëz do të na hedhin domate, thjesht… janë kaq të zhgënjyer sa nuk hynë në NATO.’ I thashë, ‘Strobe, mendoj se vërtet nuk e kupton. Afiniteti i rumunëve ndaj amerikanëve, mitologjia në trurin e paraardhësve tanë për mbërritjen më në fund të Amerikës në Rumani.’

Dhe ne arritëm ta bënim atë vizitë. Ne arritëm të imagjinonim partneritetin strategjik. Ishte, në fillim, Andrei, nuk them një çmim ngushëllimi, por ishte diçka, një gjest politik. Dhe u takonte rumunëve dhe amerikanëve, brez pas brezi, ta ndërtonin atë dhe ta transformonin në partneritetin e bukur që kemi sot. Dhe unë do të thoja që sot Amerika dhe Rumania, në thelb, jemi aleatë në NATO, natyrisht. Por unë mendoj se ne po ndërtojmë tani dhe duhet të ndërtojmë tani një aleancë de facto, të thellë, intime në gjithçka që bashkon shoqëritë tona në të ardhmen. Mendoj se kjo është ambicia për nivelin tjetër.

Kështu bëjmë vizitën në Bukuresht. Mihai Carp nga ekipi im, nga puna në NATO, ai ishte zëri rumun kur Presidenti Clinton mbajti fjalimin e tij të famshëm në Sheshin e Universitetit në Bukuresht. Piața Universității, vendi ku filloi revolucioni rumun, kur të rinjtë rumunë vdiqën për liri, kur, në thelb, ndryshoi fati i vendit tim. Dhe e di që ka ndryshuar përgjithmonë. Dhe Mihai, mendoj se ai po punonte gjithashtu për fjalimin e Presidentit Clinton, sepse ai është rumun amerikan dhe në thelb po përkthente për më shumë se 100,000 rumunë në Sheshin e Universitetit, ndoshta një nga mitingjet më të suksesshme që Presidenti Clinton ka pasur ndonjëherë. Dhe unë citoj nga Presidenti Clinton në atë 11 korrik 1997 në Bukuresht, para qindra mijëra rumunëve dhe miliona rumunëve në ekranet televizive duke thënë: “Ashtu si gara maratonë, maratona e lirisë nuk është një sprint. Duhet angazhim i qëndrueshëm dhe këmbëngulës për të qëndruar”.

Ky është mesazhi i dytë që dua t’ju përcjell. Në jetë, në politikën e jashtme, në çdo gjë që bëjmë, pasi vendos që të shkosh në një drejtim, duhet të angazhohesh për të qëndruar në kurs. Dhe Rumania duke u anëtarësuar në NATO dhe më pas në Bashkimin Evropian, ne u angazhuam për lirinë, për demokracinë, për sundimin e ligjit, për të luftuar korrupsionin, për të transformuar shoqërinë rumune dhe ekonominë rumune në diçka që do të jetë më afër asaj që shohim në Evropën Perëndimore dhe në Amerikën. Dhe të thuash se ky është një angazhim që duhet të vazhdojë. Dhe unë e di se brezat e rinj të rumunëve dhe amerikanëve do të vazhdojnë të ndërtojnë dhe të ndërtojnë mbi këtë.

Ka edhe diçka që dua të them për momentet jashtëzakonisht të rëndësishme që po jetojmë tani. Dhe meqë ra fjala, jam shumë krenar që Zëvendës Presidenti Harris ishte në Rumani, që Zonja e Parë, Jill Biden, ishte në Rumani. Shpresoj që zyrtarë të tjerë të nivelit të lartë do të vizitojnë vendin tim. E di që do të vizitojnë shumë zyrtarë rumunë dhe të tjerë. Por ky moment i luftës që Rusia bëri kundër Ukrainës së pafajshme është një nga ato momente në histori. Është një moment kur të gjithë, duke përfshirë, Steve, brezat tanë të rinj të amerikanëve, kanadezëve, gjermanëve, francezëve, rumunëve, polakëve apo lituanezëve, e emërtojnë atë. Ne po rizbulojmë përmes mizorive që shohim kundër popullit të pafajshëm të Ukrainës – dhe heroizmit të popullit të Ukrainës – një rigalvanizim të demokracisë sonë.

Nuk ishte e papritur që NATO do të punojë në unitet për të reaguar dhe mbështetur Ukrainën. Nuk do të ishte çudi që G7 ose Bashkimi Evropian ose SHBA-ja po punojnë për sanksione. Zoti Putin ndoshta është ende i befasuar me nivelin e unitetit që kemi. Por unë besoj se për ne, përveç unitetit politik të Perëndimit, që nuk ka qenë kurrë më parë – dhe Dan Hamilton kujton këto diskutime që kemi pasur me kalimin e kohës, për qëndrueshmërinë dhe shoqërinë. Unë besoj se gjëja më e çmuar që kemi tani është fakti që qytetaria jonë po riangazhohet dhe po zbulon vlerën e pamasë të lirisë, vlerën e pamasë të demokracisë, vlerën e pamasë të të jetuarit në shoqëri të hapura dhe të denjë.

Kjo është diçka që duhet ta shfrytëzojmë. Sepse në emocione të larta, sigurisht, njerëzit përgjigjen. Më duhet të them gjithashtu, duke folur për bashkatdhetarët dhe bashkatdhetarët e mi në Rumani, jam shumë krenare për rumunët e mi, se si ata iu përgjigjën krizës humanitare të kaq shumë ukrainasve, mendoj se një milion ukrainas kaluan tokat rumune. Dhe të gjithë, të gjithë vinin me një shishe ujë, me një këngë, mikpritje dhe mbështetje për këta djem në kaq shumë vështirësi.

Dhe ky është një moment që është përcaktues për mënyrën se si do të duket bota. Nuk bëhet fjalë për Ukrainën dhe Rusinë. Natyrisht, ne duhet të sigurohemi që Rusia dhe Putini, ata do të dështojnë strategjikisht në Ukrainë, se Ukraina do të mbizotërojë në këtë luftë të drejtë që ata po bëjnë. Por në rrugën në të cilën ne, si demokraci përtej Atlantikut dhe në mbarë botën, do t’i përgjigjemi në afat të gjatë kësaj krize – sepse kjo nuk do të kalojë lehtë, do të ketë përpjekje nga Rusia dhe të tjerët për të përdorur pakënaqësia e opinionit tonë publik për shumë gjëra, disa të brendshme, të tjera ekonomike, të tjera inflacioni. Pra, ne duhet të sigurohemi që ta mbajmë gjallë këtë unitet dhe këtë rigalvanizim të demokracive tona. Besoj se kjo është shumë e rëndësishme.

Një gjë do të doja të përmendja për Rumaninë dhe Shtetet e Bashkuara. Më kujtohet – dhe jam i lumtur që edhe Andrei Muraru po fillon të punojë në të gjithë Amerikën. Amerika nuk është vetëm Uashingtoni, DC apo Nju Jorku apo edhe L.A. në shumë vende të tjera, është shumë punë, është një vend i madh, është një vend i ndërlikuar. Dhe Rumania nuk është gjithmonë në radar, sepse nuk mund të jetë sepse ka shumë gjëra të tjera që po ndodhin në këtë. Dhe besoj se duhet të vazhdojmë të investojmë në këtë partneritet. Për t’i dhënë ambasadës dhe Miqve të Rumanisë instrumentet dhe burimet për ta bërë këtë. Për të shkuar më shumë në nivelin lokal dhe për t’u siguruar që ne, gjithashtu, të shfrytëzojmë intimitetin fantastik të veteranëve tanë.

Më kujtohet presidenti Biden, ai ishte nënkryetar dhe po vinte në Rumani, dhe do të citoj nga vizita e tij si Zëvendës President. Dhe më kujtohet që fola me të dhe i thashë: “Dëgjo, nëse pyet një marins amerikan se kë do të dëshironte të kishte në krahun e tij të djathtë në Afganistan ose në të majtën e tij, do ta kishe vetëm përgjigjen: një polak dhe rumun”, ose një rumun dhe një polak, varet, majtas djathtas, kjo ka ndryshuar. Dhe mendoj se ndjenja e miqësisë, ndjenja e sakrificës, ajo ndjenjë e të qenit në rrezik, partneritetet strategjike dhe aleancat nuk janë vetëm për mot të mirë, miqtë e mi. Ato janë veçanërisht të rëndësishme dhe të testuara në kohë të vështira. Unë do t’i thoja krenarisë për kombin tim dhe për krenarinë e Aleancës sonë dhe për krenarinë e aleatëve tanë amerikanë që e di se do të jemi përballë sfidës me të cilën po përballemi tani. Ky është një nga ato momente në histori.

Historia moderne e Rumanisë filloi pas Luftës së Parë të Krimesë në 1854-1856. Në Mariupol u zhvillua një betejë për Detin Azov, me fregatat angleze që mbronin rusët në atë pjesë. Nuk do ta harrojmë kurrë atë që Presidenti Wilson ka bërë për ribashkimin e Rumanisë. Nuk do ta harrojmë kurrë atë që presidentët amerikanë, secili prej tyre, kanë bërë për vendin tonë. Dhe mendoj se kjo është një nga gjërat më të çmuara që kemi në Rumani: konsensus kombëtar për nevojën për të vazhduar investimin në partneritetin dhe aleancën tonë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Kështu që nuk mund të shoh një mënyrë shumë më të mirë për mua për të vazhduar vizitën time në Uashington sesa të jem me miqtë e mi të dashur këtu në Meridian, për të parë kaq shumë miq të mirë nga shumë e shumë horizonte. Për të parë kaq shumë organizata që bashkëpunojnë për ta bërë këtë ngjarje së bashku. Dhe unë thjesht po them, në mbyllje, se, siç tha Presidenti Biden në vitin 2014 në Bukuresht, kur ai vizitoi, “kombet e NATO-s nuk qëndrojnë kurrë vetëm”. Ne mbrojmë njëri-tjetrin. Rumania ka bërë një udhëtim të jashtëzakonshëm nga tirania në liri, nga një komb i robëruar te aleati i NATO-s. Ndodhi në hapësirën e një brezi.

Kështu që. Mendoj se mesazhi që kam për brezin e ri, nuk besoj se kemi bërë gjithçka që mund të kishim bërë. Por ne u përpoqëm maksimalisht. Ne dështuam. Nuk jemi dorëzuar kurrë. Ky nuk është një udhëtim i lehtë. Por për sa kohë ne besojmë në vlerat tona, ne besojmë në përkatësinë së bashku, ne besojmë në lirinë, ne besojmë në të drejtën e njerëzve për një jetë të denjë dhe normale, kjo Aleancë do të zgjasë përgjithmonë. Partneriteti midis Rumanisë dhe Amerikës do të zgjasë përgjithmonë. Përderisa brezat më me përvojë po ua japin stafetën më të rinjve dhe më të rinjtë edhe më të rinjtë dhe vazhdojnë të riinvestojnë në atë që na bashkon.

Vlerat tona janë më të rëndësishme se interesi ynë i sigurisë. Vlerat tona janë më të rëndësishme edhe se interesi ekonomik. Vlerat tona janë pasuria më e çmuar e këtij partneriteti. Këto vlera janë pasuria më e çmuar e Aleancës sonë. Dhe e di se në konkurrencë me despotët ose diktatorët, ose njerëzit që besojnë se regjimet autoritare janë më efikase se bota ime demokratike nuk do të mbizotërojë. Ky është mesazhi i një miku të madh të Amerikës. Unë po ia jap vajzën time një amerikani, pra çfarë dëshmie tjetër për miqësinë time me këtë vend. Garrett, ti kujdesu për Anën. Dhe dua t’ju falënderoj përsëri që keni ardhur këtu dhe jeni miq kaq besnikë të partneritetit strategjik midis dy kombeve tona dhe për komunitetin fantastik transatlantik të vlerave që kemi dhe ndajmë së bashku. Shume faleminderit.

 

Fraksion.com