Si mund të përfundojë lufta në Ukrainë
Nga George Friedman
Rusia e ka filluar luftën në Ukrainë për pak më shumë se dy muaj. Kjo nuk është veçanërisht një kohë e gjatë. Lufta Koreane zgjati tre vjet, Lufta e Dytë Botërore gjashtë. Nga ana tjetër, luftërat arabo-izraelite zgjatën vetëm çështje ditësh.
Një sërë faktorësh kontribuojnë në kohëzgjatjen e një lufte. Madhësia e fushëbetejës është vetëm një. Sa më i vogël të jetë fusha e betejës, aq më pak ushtarë mund të vendosen në të dhe, në përgjithësi, aq më e shkurtër është lufta. Në Ukrainë, fusha e betejës është thelbësore. Vetëm mbi këtë kriter, lufta atje mund të zgjasë me vite.
Po aq të rëndësishme janë forcat e vendosura kundër njëra-tjetrës. Të tre akset e sulmit fillestar të Rusisë – kundër Odesës, Luhanskut dhe Kievit – u thyen për shkak të vështirësive logjistike. Linjat e sulmit u ndërtuan kryesisht rreth këmbësorisë me artileri mbështetëse dhe sulme ajrore, por parimi kryesor strategjik mbeti i njëjtë. Ata vazhduan të përpiqeshin të kapnin qytete në vend që të shkatërronin ushtrinë ukrainase. Kështu, rreth një muaj pasi Moska përjashtoi Kievin si objektiv kryesor, ajo ende nuk e ka eliminuar rezistencën në lindje dhe jug. Një pjesë e kësaj ka të bëjë me faktin se qytetet janë fusha beteje të vështira. Avantazhi shkon te mbrojtësi, i cili e njeh mirë qytetin dhe mund të formulojë një strategji rreth asaj njohurie.
Megjithatë, problemi i vazhdueshëm për Rusinë është se në vend që të përqendrojë forcat e saj në një objektiv kritik për të krijuar rrethana optimale për një fitore përpara se të kalojë në një objektiv tjetër, ajo ende drejtohet nga misioni dhe vizioni i saj kryesor, shumica e të cilave janë të bazuara në supozimi se ushtria ukrainase është një forcë e parëndësishme që mund të mposhtet gjatë ndjekjes së strategjisë së saj parësore: pushtimit të qyteteve. Në të vërtetë, ideja e kapjes së qyteteve si detyrë operative vjen nga qëllimi rus për të pushtuar të gjithë Ukrainën. Në ndjekje të këtij qëllimi, ekziston një logjikë për të mposhtur ushtrinë ukrainase dhe për të pushtuar qytetet.
Por Moska e llogariti gabim problemin fillestar. Ukraina është e madhe dhe forcat e saj luftuan nga pozicione të shpërndara dhe të lëvizshme taktikisht, lloji i saktë i mbrojtjes që Rusia nuk është e përshtatshme për të luftuar. Ukrainasit mund të refuzojnë luftimin aty ku kanë zgjedhur dhe të angazhohen në kohën e zgjedhjes së tyre. Rusia kishte shumë forca të blinduara, por forca të blinduara nuk janë aq të dobishme kundër këmbësorisë së shpërndarë ose në qytete.
Rusia gjithashtu paralajmëroi Ukrainën për qëllimet e saj dhe organizoi forcat në mënyrë të tillë që Kievi të mund të përgatiste forcat e saj për sulmin. Ukrainasit duket se janë shpërndarë në mënyrë që t’i mohojnë Rusisë një qendër graviteti për të sulmuar. Ukrainasit pranuan gjithashtu kontroll të kufizuar strategjik mbi forcat e tyre, ndërsa u jepnin kontroll taktik forcave lokale. Kjo do të thoshte se rusëve iu privua një avantazh parësor: aftësia për të shkatërruar çdo përqendrim ushtarak ose për të ndërhyrë në komunikimin në terren. Ukrainasit nuk krijuan qendra komanduese të cenueshme ose një rrjet komunikimi të bllokueshëm. Ekipet e këmbësorisë të madhësive të ndryshme ishin të lira për t’u vendosur dhe goditur bazuar në mundësitë taktike. Me fjalë të tjera, forcat e njohura me situatën nuk ishin nën kontrollin e vazhdueshëm të një komande qendrore që ishte e panjohur. Rusët nuk mundën të pushtonin Ukrainën me një goditje siç prisnin. Moska që atëherë është përpjekur të imponojë një luftë rrënimi. Problemi është se kjo luftë rrënimi u kushton rusëve po aq sa ukrainasit, dhe në disa mënyra më shumë.
Ukrainasit kishin një avantazh të dytë: Shtetet e Bashkuara. SHBA-të donin që pushtimi rus të dështonte. Nëse Ukraina binte, atëherë ushtria ruse do të ishte ballë për ballë me NATO-n, nga Polonia në Rumani. Synimet ruse ishin gjithmonë të paqarta, por duke supozuar rastin më të keq, Rusia mund të ndiqte një pushtim të suksesshëm me një tjetër lëvizje drejt perëndimit për të rimarrë pozicionin e saj të para vitit 1991. Uashingtoni atëherë në mënyrë të pashmangshme do të tërhiqej në konflikt të drejtpërdrejtë me Rusinë. Dhe, mbi të gjitha, SHBA-të nuk donin të vendosnin trupa në luftime. Rrethanat diktuan që Ukraina të mos mposhtet dhe trupat amerikane të mos tërhiqen. Fazat e hershme të pushtimit treguan se ishte e mundur t’i mohohej Rusisë fitoren e saj pa forcat amerikane.
Ajo që i duhej Ukrainës ishte një infuzion masiv i armëve të avancuara. Luftërat ndryshojnë. Atë që kishte qenë një operacion efektiv i këmbësorisë duhej të përforcohej me sisteme zbulimi antitank, kundërajror dhe të avancuar. Përballja me ushtrinë ruse tani është e njëjta këmbësoria që i kishte luftuar deri në ngërç, së bashku me armë dhe municione të avancuara. Këto duhen menaxhuar nga një komandë qendrore, e cila ndryshon operacionet e Ukrainës, por e vë Rusinë në rrezik në çdo ofensivë strategjike.
Këtu hyn çështja e kohës. Armët e reja kërkojnë kohë për t’u integruar me forcat që i përdorin ato. Deri atëherë, nëse Rusia dëshiron të fitojë, do të duhet të nisë një ofensivë të krijuar për të parandaluar që këto armë të bëhen operacionale. Problemi është se rusët kanë treguar pak fleksibilitet në braktisjen e supozimeve të tyre për realitete të reja. Ukrainasit po bëhen më të fortë, jo më të dobët, dhe Shtetet e Bashkuara, ndonëse ende nuk vendosin forca, po ofrojnë një arsenal të rëndësishëm. Ukrainasit nuk janë nën presion për të pranuar humbjen. Rusët nuk po fitojnë, por duke supozuar se kanë rezerva që nuk i kemi parë ende, ata mund të jenë në gjendje të mposhtin ukrainasit.
Kostoja politike e tërheqjes ose e pranimit të armëpushimit është e vështirë për udhëheqjen ruse. Besueshmëria e tyre në Rusi do të dobësohej. SHBA nuk mund të lejojë që Rusia të fitojë sepse nuk mund ta pranojë Rusinë në kufijtë e NATO-s. Prandaj Uashingtoni duhet të modernizojë ushtrinë ukrainase.
Është e paqartë se çfarë do të bëjë Rusia më pas. Moska ka mërmëritur për armët bërthamore, por askush nuk është i penguar. Kjo nuk është thjesht një çështje e disponimit të Putinit, por një pyetje se si do të përgjigjeshin udhëheqja ruse dhe zinxhiri komandues ushtarak. Dhe nëse SHBA do t’i dorëzohej kërcënimit, do të përballej sërish me të në angazhimin e radhës, me rusët që e dinë se SHBA-ja i palos kartat kur kërcënohet me armë bërthamore.
Duket se rusët nuk janë në gjendje të ndryshojnë strategji. Ata e kanë ditur për gati tre muaj se ishin në rrugën e gabuar. Burimet e pamjaftueshme dhe një trupë oficerësh të trajnuar dobët është shpjegimi i vetëm për këtë realitet konfuz. Ukrainasit nuk do të ndryshojnë strategjinë e tyre, sepse tani për tani nuk kanë nevojë. Dhe amerikanët nuk mund të ishin më të lumtur. Rusët po shpërdorojnë fuqinë dhe kredibilitetin e tyre kundër Ukrainës, dhe SHBA-ja mund të ndërhyjë me armë dhe të shmangë luftën në praktikë.
Se si dhe kur do të përfundojë lufta varet nga Moska. Procesi politik i Rusisë është një mister. Gjithmonë ka një strukturë politike sepse dikush duhet të zbatojë urdhrat e një diktatori, por unë nuk kam njohuri për këtë. Ajo që di është se SHBA-ja mund të vazhdojë të bëjë atë që po bën me rrezik minimal dhe ukrainasit nuk kanë zgjidhje tjetër veçse të luftojnë. Pra, Rusia ose do të ndërmarrë hapin e parë ose do të vazhdojë të luftojë, diçka për të cilën deri tani nuk duken të mira. Në mungesë të kësaj, jini në vëzhgim për veprimin rus aq dramatik dhe shqetësues, saqë detyron SHBA-në dhe Ukrainën të bëjnë lëshime masive. Dyshoj se armët bërthamore janë një opsion i mundshëm. Në fakt, dyshoj se Rusia do të bëjë diçka kaq mahnitëse. Kështu, siç e shoh unë, e vetmja këshillë që ekziston për Rusinë është përgjigjja e Fieldmarshallit gjerman Gerd von Rundstedt për Berlinin pas D-Day, kur ai u pyet se çfarë duhet bërë: “Bëni paqe, budallenj”.
Fraksion.com
