Putini ka ndezur një luftë të re antikoloniale. Këtë herë objektivi është Moska

Nga Nick Cohen

Historia po shkon në një skaj. Askush nuk e di se në cilën rrugë do të shkojë. Ndoshta perandoria ruse, e fundit dhe më e tmerrshmja e perandorive evropiane, do të bjerë. Ose ndoshta do të thithë goditjen dhe do të mbijetojë ashtu siç ka mbijetuar dhe zgjeruar që nga shekulli i 17-të. Do të ishe budalla po të vësh bast kundër tij. Varrezat e Euroazisë janë plot me ata që bënë.

E megjithatë, heroizmi befasues i rezistencës ukrainase dhe vetë-mashtrimi i çmendur i regjimit Putinist po i lejojnë kundërshtarët e Rusisë nga Siria në Azinë Qendrore dhe nga Gjeorgjia në Moldavi, të bëjnë pyetjen më revolucionare: “Po sikur?”

Po sikur perandoria të bjerë? Po sikur strukturat që kanë qëndruar dhe skllavëruar për shekuj të tërë mund të shpërthehen si kamionët që kërcasin në një autokolonë municionesh ruse?

Duke folur me burrat dhe gratë e përfshirë në atë që është – sikur e majta globale ta shihte – lufta e madhe antikoloniale e kohëve tona, i dëgjon ata duke kaluar nëpër fazat e angazhimit revolucionar. Nga protesta paqësore deri te dënimet me burg deri te të kuptuarit se mosbindja civile nuk do të mjaftojë kurrë.

Jetët transformohen ndërsa aksionet ngrihen. Historia e Timur Mitskievich i bën jehonë protestave antikoloniale të shekullit të 20-të. Në vitin 2020, ai ishte adoleshent në Minsk kur diktatori bjellorus, Alexander Lukashenko, manipuloi zgjedhjet presidenciale pasi kishte shtypur çdo sfidë ndaj sundimit të tij që kur erdhi në pushtet në vitin 1994. Mbështetësit e kandidates së opozitës Sviatlana Tsikhanouskaya dolën në rrugë në demonstratat më të mëdha popullore në Bjellorusi

Paradoksi i mosbindjes civile është se taktikat jo të dhunshme funksionojnë vetëm kundër regjimeve që, sado shtypëse t’i mendojnë protestuesit, nuk janë aq shtypëse sa nuk mund të binden t’i ndryshojnë. Me gjithë krimet dhe paragjykimet e tyre, autoritetet perandorake britanike në Indi në vitet 1940 dhe qeveria amerikane e viteve 1960 duhej të dëgjonin Mahatma Gandhi dhe Martin Luther King. Lukashenko nuk i dëgjoi kundërshtarët e tij. Ai i terrorizoi. Ai nuk kishte pse të shqetësohej për publicitetin e keq kur kontrollonte mediat. Ai as nuk duhet të shqetësohet për reagimin e “komunitetit ndërkombëtar” pasi Vladimir Putin tha se do të mbante diktatorin në pushtet nëse ai hiqte dorë nga ajo pak që i kishte mbetur nga pavarësia e Bjellorusisë. Vendi i tij u bë përsëri një koloni ruse, gjë që kishte qenë pothuajse vazhdimisht që kur perandoria ruse mori kontrollin në 1795.

Protestës iu bashkua edhe 17-vjeçari Mitskievich. Policia e rrahu aq keq, mjekët e futën në koma të shkaktuar nga mjekësia. Ndërsa ai ishte jashtë, nëna e tij vdiq, duke lënë nëntë fëmijë jetimë.

Mosbindja paqësore funksionon vetëm kundër regjimeve me aftësi për të ndjerë turp dhe regjimet bjelloruse dhe ruse nuk kanë turp.

Bjellorusia, si Ukraina para vitit 2014, është një vend për të cilin perëndimorët mezi mendojnë. Nëse emri i saj regjistrohet sot, ajo është baza e Rusisë për sulmin e saj të dështuar në Kiev. Në vitet 1990, triumfi i demokracisë liberale supozohej të ishte aq i pashmangshëm sa e quajtëm Bjellorusinë “diktatura e fundit e Evropës”. Shikoni çuditshmërinë e saj, thamë. Ajo ende ishte ngjitur pas sundimit të stilit sovjetik, një gabim që historia me siguri do ta korrigjonte ndërsa idealet e tregjeve të lira dhe të shoqërive të lira ecnin përpara.

Në vend që të ishte një anakronizëm, Bjellorusia ishte një model për të ardhmen. Ndërsa u bë një shtet klient rus, Rusia u bë një Bjellorusi e madhe, pasi Putini hoqi liritë e kufizuara që u kishte lejuar qytetarëve rusë në vitet 2000 dhe adhuroi diktaturën e Lukashenkos.

Për opozitën në mërgim të Bjellorusisë, lufta e Ukrainës është lufta e tyre dhe një fitore e Ukrainës do të hapte perspektivën e ndryshimeve radikale në të gjithë territoret që Rusia frikëson dhe kontrollon. Lufta e Ukrainës e ka bërë të qartë, nëse do të duhej qartësi, se si nacionalistët rusë i shohin sllavët lindorë me paturpësinë për t’i refuzuar ata. Mediat zyrtare ruse shpjeguan se ukrainasit (dhe si rrjedhojë) bjellorusët ishin vërtet rusë. Nëse ata refuzonin identitetin rus dhe thoshin se kishin kulturat dhe historitë e tyre që ekzistonin përpara perandorisë ruse, ata vërtetuan vetëm se ishin “nazistë”. Asnjë formë e jetës njerëzore nuk mund të ishte më e ulët. Shteti rus kishte për detyrë t’i vriste ose t’i dërgonte në kampet e punës; për t’u marrë fëmijët e tyre dhe për të shtypur vendin dhe kulturën e tyre.

Kur fola javën e kaluar me këshilltarin e lartë të Tsikhanouskaya, Franak Viačorka, në mërgim në Poloni, ai tha se revolucioni ishte i vetmi opsion i mundshëm tani. Ai fliste gjuhën e një oficeri në një luftë të fshehtë dhe jo një politikani që përpiqej të negocionte një zgjidhje. Regjimi i Lukashenkos ishte “shtet kolaboracionist”. Aktivistët që sabotuan linjat hekurudhore të Bjellorusisë, për të ndaluar trupat ruse dhe forca të blinduara të arrinin në Ukrainë, ishin “celula rezistence”.

Edhe në kohën sovjetike Moska “njohte ekzistencën e Bjellorusisë dhe kombeve ukrainase”, tha Viačorka. Putini po sillte një “formë të re të fashizmit” që mohonte qenien e tyre. Opozita bjelloruse po e luftonte atë me veprime të fshehta. Ajo po përpiqej të largonte ushtrinë nga nënshtrimi i saj ndaj Lukashenkos dhe Putinit. Në Bjellorusi, si në shumë vende të tjera, shpresa varej nga një fitore e Ukrainës që ofronte “mundësinë për të dalë nga sfera e influencës ruse”.

Epo, ne kemi mësuar më mirë sesa të jemi optimistë në vitet që nga sezoni i marrë i fin de siècle. Ne presim që pushteti brutal të mbizotërojë tani. Forcat e armatosura ruse janë padyshim të korruptuara dhe të paaftë. Por ju mund ta shihni perandorinë duke fituar, siç ka fituar gjithmonë, duke hedhur rekrutët në betejë pa menduar për jetën e tyre dhe duke terrorizuar civilët. Nga ana e saj, inteligjenca perëndimore nuk po parashikon një fitore të shpejtë ukrainase, por një luftë të ashpër, rezultati i së cilës është i pasigurt.

Për të gjitha këto, ka në ajër, nëse jo optimizëm, atëherë një pyetje e besueshme. Po sikur rënia e pjesshme e perandorisë ruse në vitet 1990 të pasohet nga disfata vendimtare në vitet 2020? Po sikur e gjithë struktura e kalbur të bjerë?

Mjekët e liruan Mitskievich nga spitali. Ai tani po lufton në Ukrainë në versionin bjellorus të Brigadave Ndërkombëtare të luftës civile spanjolle. Ai është një nga mijëra bjellorusët që dolën vullnetarë për t’u bashkuar me Batalionin Kastuś Kalinoŭski, i quajtur sipas udhëheqësit të një kryengritjeje kundër perandorisë ruse në 1863. Batalioni ka parë veprime në betejat rreth Irpin. Një ditë, anëtarët e saj do të kthehen në Bjellorusi me aftësi shumë të lëvizshme ushtarake. Ata do të kenë pyetjet e tyre.

 

Fraksion.com