Rusia kërcënon vendosje të reja bërthamore nëse Suedia dhe Finlanda i bashkohen NATO-s
Rusia thotë se një rajon Baltik pa armë bërthamore nuk do të ishte më i mundur nëse Finlanda dhe Suedia i bashkohen NATO-s, duke aluduar për vendosje shtesë bërthamore në Evropë.
“Nëse Suedia dhe Finlanda i bashkohen NATO-s, gjatësia e kufijve tokësorë të aleancës me Federatën Ruse do të dyfishohet. Natyrisht, këta kufij do të duhet të forcohen”, shkroi Dmitry Medvedev, ish-president dhe nënkryetar i Këshillit të Sigurimit të Rusisë, në kanalin e tij zyrtar Telegram të enjten.
Rusia do të duhet “të forcojë seriozisht grupimin e forcave tokësore dhe të mbrojtjes ajrore, të vendosë forca të konsiderueshme detare në ujërat e Gjirit të Finlandës. Në këtë rast, nuk do të jetë më e mundur të flitet për ndonjë status pa bërthamor të Balltikut – ekuilibri duhet të rivendoset”, tha ai.
Komentet vijnë një ditë pasi Finlanda dhe Suedia thanë se vendimi i tyre nëse do të aplikonin për anëtarësim në NATO do të vinte brenda disa javësh. Udhëheqësit e vendeve thanë se vlerësimet e tyre të sigurisë kishin ndryshuar në mënyrë dramatike pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt.
Balltiku, i cili përfshin vendet e Evropës verilindore të Lituanisë, Letonisë dhe Estonisë, janë anëtarë të BE-së dhe NATO-s. Finlanda dhe Suedia janë anëtarë të BE-së, por jo të NATO-s, dhe kjo e fundit ndan një kufi prej 830 miljesh me Rusinë.
Nëse Finlanda dhe Suedia do t’i bashkoheshin NATO-s, kjo do t’i jepte Moskës “më shumë kundërshtarë të regjistruar zyrtarisht”, shtoi Medvedev. Ai pretendoi se NATO po planifikonte të pranonte dy shtetet nordike me “procedura minimale burokratike”.
Përgjigja e Rusisë duhet të merret “pa emocione, me kokë të ftohtë”, shtoi ai.
Moska e sheh përfshirjen e mundshme të Finlandës fqinje në NATO si një kërcënim për sigurinë e saj kombëtare, pasi SHBA mund të vendosë pajisje të avancuara ushtarake në Finlandë nëse i bashkohet aleancës.
‘Asgjë e re’
Lituania, e cila kufizohet me enklavën ruse të Kaliningradit, kundërshtoi komentet e Medvedev të enjten.
Nuk është “asgjë e re”, tha kryeministrja e Lituanisë Ingrida Simonyte. Ministri i Mbrojtjes i vendit Arvydas Anusauskas shtoi se Rusia tashmë ka armë bërthamore në rajonin e Balltikut.
“Kërcënimet aktuale ruse duken mjaft të çuditshme, kur ne e dimë se, edhe pa situatën aktuale të sigurisë, ato e mbajnë armën 100 km nga kufiri i Lituanisë”, citohet Anusauskas nga televizioni BNS i Lituanisë.
“Armët bërthamore janë mbajtur gjithmonë në Kaliningrad… komuniteti ndërkombëtar, vendet në rajon, janë plotësisht të vetëdijshëm për këtë … Ata e përdorin atë si një kërcënim,” shtoi ai.
Kaliningrad, i cili është pak më i madh se Konektikati, kufizohet me detin Baltik në perëndim të tij dhe është i vendosur midis anëtarëve të NATO-s, Polonisë dhe Lituanisë.
Pushtimi i Ukrainës nga Moska ka shkaktuar një kthesë në opinionin publik finlandez për t’iu bashkuar aleancës ushtarake prej 30 anëtarësh, të cilës ajo nuk i është bashkuar që nga Lufta e Dytë Botërore në një përpjekje për të ruajtur neutralitetin. Moska në të kaluarën ka paralajmëruar për pasoja të rënda dhe paqëndrueshmëri për Nordikët nëse Finlanda do të bashkohej.
Nëse Finlanda do t’i bashkohej aleancës, Suedia ka të ngjarë të ndjekë shembullin. Finlanda dhe Suedia, si dhe Ukraina, janë tashmë “Partnerët e Mundësive të Përmirësuara” të NATO-s, forma më e ngushtë e partneritetit me aleancën dhe marrin pjesë në stërvitjet ushtarake me shtetet e NATO-s.
Në vend që t’u kërkojë vendeve të ndjekin anëtarësimin, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg ka thënë vazhdimisht se i takon Finlandës dhe Suedisë të vendosin vetë rrugën e tyre. Ai ka thënë gjithashtu se “dera mbetet e hapur” që aleanca të mirëpresë anëtarët e rinj.
Por Rusia ka paralajmëruar prej kohësh kundër çdo zgjerimi të NATO-s, duke e akuzuar siç thuhet aleancën se është “një mjet i drejtuar drejt konfrontimit”. Përpara pushtimit të Ukrainës, ajo kërkoi që organizata, e cila u krijua në 1949 në përgjigje të kërcënimit të paraqitur nga Bashkimi Sovjetik, të kthehej në kufijtë e saj të para vitit 1997 – diçka që SHBA dhe NATO e refuzuan.
Katërmbëdhjetë vende i janë bashkuar aleancës së mbrojtjes kolektive që nga viti 1997, duke përbërë gati gjysmën e anëtarëve të saj. Këto vende përfshijnë pjesën më të madhe të Evropës qendrore dhe lindore, dhe anëtarët e parë të NATO-s që kufizohen me Rusinë dhe territorin e saj enklavë të Kaliningradit: Polonia, Letonia, Lituania dhe Estonia.
Moska fajëson ndjekjen e Ukrainës për anëtarësim në NATO, ndër të tjera, për shkaktimin e pushtimit rus, duke thënë se ai kërcënon sigurinë e Rusisë. Udhëheqësit e NATO-s kanë përsëritur se nuk do të dërgojnë trupa në Ukrainë për të ndihmuar në luftën e tyre kundër Rusisë, kryesisht për shkak se vendi nuk është anëtar i aleancës.
“Përpjekjet e vazhdueshme të NATO-s për t’i tërhequr ato vende në orbitën e interesave dhe politikave të saj oportuniste nuk kanë kaluar pa u vënë re nga Rusia,” tha Ministria e Jashtme ruse në dhjetor 2021.
“Është mjaft e qartë se anëtarësimi i Finlandës dhe Suedisë në NATO…do të kishte pasoja serioze ushtarake dhe politike që do të kërkonin një përgjigje adekuate nga pala ruse”, tha në atë kohë zëdhënësja e ministrisë Maria Zakharova.
Rreziqet janë të shumta
Liderët e Finlandës dhe Suedisë thonë se janë të vetëdijshëm për rrezikun e përshkallëzimit.
“Ne gjithashtu duhet të jemi shumë të sinqertë për pasojat dhe rreziqet. Ka rreziqe afatshkurtër dhe më afatgjatë. Këto rreziqe ekzistojnë edhe nëse aplikojmë edhe nëse nuk aplikojmë”, tha kryeministrja finlandeze Sanna Marin gjatë një konference për shtyp të mërkurën.
Megjithatë, duke parë shkatërrimin e shkaktuar në Ukrainë brenda disa javësh, Marin vuri në dukje rëndësinë e të qenit një anëtar i plotë i NATO-s, dhe jo thjesht një partner, që është statusi i saj aktual.
“Dallimi midis të qenit partner dhe të qenit anëtar është shumë i qartë dhe do të mbetet i tillë,” tha Marin. “Nuk ka asnjë mënyrë tjetër për të patur garanci sigurie përveç parandalimit dhe mbrojtjes së përbashkët të NATO-s siç garantohet nga Neni 5 i NATO-s.”
Neni 5 i aleancës mishëron parimin e mbrojtjes kolektive. Shkurtimisht, neni 5 do të thotë që një sulm kundër një anëtari të NATO-s konsiderohet një sulm kundër të gjithë aleatëve.
Fraksion.com
