Fjalimi; Shefi i NATO-s në Këshillin Nordik: Institucionet e forta ndërtojnë besimin dhe paqen

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg iu drejtua Sesionit të 73-të të Këshillit Nordik në Kopenhagë të mërkurën (3 nëntor 2021), duke nënvizuar rëndësinë e institucioneve të forta ndërkombëtare në ndërtimin e besimit dhe paqes midis kombeve.

Stoltenberg tha se organizata si Këshilli Nordik, NATO dhe Bashkimi Evropian kanë ndihmuar në sigurimin e “paqes së thellë” të vendeve nordike që nga Lufta e Dytë Botërore dhe se kjo duhet të vazhdojë. Sekretari i Përgjithshëm përshëndeti gjithashtu që siguria dhe mbrojtja janë bërë temë për Këshillin Nordik pas shumë vitesh. Ai theksoi më tej se “NATO është aleanca më e suksesshme në histori” për shkak të “aftësisë sonë për t’u bashkuar dhe aftësinë tonë për të ndryshuar”, dhe tha se “Ne do të kemi nevojë për më shumë nga të dyja në vitet në vijim, sepse jetojmë në kohë të trazuara. .”

Sekretari i Përgjithshëm përfundoi: “Unë nuk besoj vetëm në Evropë. Unë nuk besoj vetëm në Amerikën e Veriut. Unë besoj në Evropën dhe Amerikën e Veriut së bashku, në NATO. Dhe në bashkëpunim me partnerët kryesorë. Duke qëndruar të bashkuar dhe duke vazhduar të përshtatemi për një botë në ndryshim, ne do të ruajmë ‘paqen e thellë’ këtu në rajonin nordik dhe në Evropë.”

I themeluar në vitin 1952, Këshilli Nordik është organi zyrtar për bashkëpunimin formal ndërparlamentar në të gjithë rajonin nordik. Aktualisht ajo ka 87 anëtarë dhe puna e saj shtrihet në një sërë fushash, duke përfshirë legjislacionin dhe drejtësinë, zhvillimin e qëndrueshëm, dixhitalizimin dhe inovacionin, dhe barazinë gjinore dhe çështjet LGBTI.

Fjala e Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s Jens Stoltenberg në Këshillin Nordik në Kopenhagë, Danimarkë

Është kënaqësi të kthehem në Danimarkë dhe një nder i madh të flas këtu në Këshillin Nordik.
Jam gjithmonë i lumtur që jam në Kopenhagë.
Në “Qytetin e Mbretit”.
Duhet pranuar, për të takuar Mbretëreshën.

Është gjithashtu një kënaqësi të diskutosh politikën e sigurisë.
Për shumë vite nuk e kemi bërë këtë në këtë Këshill.
Por tani e bëjmë.
Bertel përmendi babanë tim, Thorvald, në hyrjen e tij.
Nëse ai do ta dinte që unë po qëndroja këtu duke folur për politikën e sigurisë, do të ishte shumë i lumtur.
Sepse ai kontribuoi në vendosjen e çështjeve të sigurisë dhe mbrojtjes në agjendën e Këshillit Nordik – një rrugëtim i gjatë.

Jam i lumtur që jam kthyer këtu dhe takoj Këshillin Nordik.
Unë kam kontribuar në forcimin e bashkëpunimit nordik për disa dekada – 25 vjet më saktë.
Si parlamentar, si ministër dhe si kryeministër.
Më kujtohet – nganjëherë – isha pak i frustruar që vendimet e marra nuk çuan gjithmonë në rezultate shumë konkrete.
Jam i sigurt se kjo është diçka që ju e keni zgjidhur. Qeveritë janë më “në top” tani sesa ishin në kohën time.
Pas dhjetë vjetësh si kryeministër i Norvegjisë,
dhe shumë vite në NATO,
Unë jam bërë një mbështetës edhe më i fortë i politikanëve që takohen në institucionet ndërkombëtare – siç është Këshilli Nordik.
Sepse ndërton besim, paqe dhe miqësi.
Ne kemi nevojë për këtë në një kohë kur kombet duhet të bashkëpunojnë edhe më shumë.

Ne jetojmë në paqe këtu në vendet nordike.
Por historikisht, bashkëpunimi nuk ishte i dhënë për ne.
Ne luftuam kundër njëri-tjetrit që nga epoka e vikingëve, përmes luftërave nordike –
si lufta e madhe nordike ashtu edhe të gjitha ato të voglat.
Por tani jetojmë në paqe.

Kjo nuk është vetëm falë Këshillit Nordik.
Por ju me siguri keni një rol për të luajtur në sigurimin e stabilitetit në rajon.
Institucionet tona luajnë një rol të rëndësishëm kur bëhet fjalë për sigurinë.
Nëse shikojmë pjesën tjetër të Evropës, ajo ishte gjithashtu e përfshirë nga lufta.
Por tani është në paqe.
Kjo mund t’i atribuohet institucioneve të krijuara pas Luftës së Dytë Botërore – duke përfshirë NATO-n dhe Bashkimin Evropian.
Jam plotësisht i vetëdijshëm se jo të gjitha vendet nordike janë anëtarë të të dyja organizatave, por ne të gjithë përfitojmë nga stabiliteti që krijojnë këto institucione.
Kjo do të thotë, për shembull, që vende si Islanda dhe Norvegjia, që nuk janë anëtare të BE-së, përfitojnë gjithashtu nga miqësia, besimi dhe paqja që Evropa ka ndihmuar në ndërtimin e vendeve si Gjermania dhe Franca.
Dhe kjo do të thotë që vende si Finlanda dhe Suedia, të cilat nuk janë anëtare të NATO-s, përfitojnë nga NATO që ofron kuadrin politik për sigurinë midis Amerikës së Veriut dhe Evropës.
Pra, të gjitha vendet nordike përfitojnë nga institucionet e forta të ndërtuara pas luftës për të ruajtur paqen.

Kam pasur një takim të shkëlqyer me kryeministren e Danimarkës, Mette Fredriksen.
Ne diskutuam se si mund ta forconim më tej NATO-n.
Unë shoh që kryeministri norvegjez është këtu.
Për shumë vite ka qenë ministër i Punëve të Jashtme në Norvegji,
dhe më kujtohet se ai na mendoi një gjë, domethënë se në vendet nordike dhe në Evropë, jetojmë në të ashtuquajturën ‘paqe të thellë’.
Do të thotë se ne nuk mund ta imagjinojmë luftën, sepse kemi jetuar në paqe për kaq shumë kohë.
Kjo është e mirë.
Por, është edhe e rrezikshme, siç na tha Jonas.
Sepse mund të jetë e lehtë të harrohet se sa e rrezikshme, sa brutale është lufta. Lufta është e tmerrshme.
Si vende duhet të punojmë së bashku. Paqja është baza për gjithçka.
Detyra jonë është të ruajmë këtë ‘paqe të thellë’, ta sigurojmë atë në pjesën tonë të botës.

Ky është misioni i NATO-s: të ruajë paqen dhe të parandalojë luftën.
Dhe kjo është ajo që ne kemi bërë që nga viti 1949, kur u krijua NATO.
Ne e kemi bërë këtë me sukses sepse kemi qenë në gjendje të ndryshojmë ndërsa bota përreth nesh ndryshoi.
Për dyzet vitet e para, NATO kishte një mision të vetëm: të pengonte Bashkimin Sovjetik.
Kjo zgjati nga viti 1949 deri në vitin 1979.
Pastaj, pas Luftës së Ftohtë, ne u dhamë fund dy luftërave brutale etnike në Ballkan – në Bosnje dhe Kosovë.
Pas sulmeve ndaj Shteteve të Bashkuara të 11 shtatorit 2001, ne kemi luftuar terrorizmin ndërkombëtar.
Dhe pas aneksimit të paligjshëm të Krimesë nga Rusia në 2014, ne kryem përforcimin më të madh të mbrojtjes sonë kolektive.
Sot, ne përdorim shumë më pak burime dhe kemi shumë më pak ushtarë jashtë kufijve të NATO-s.
Në të njëjtën kohë, ne po rrisim shpenzimet e mbrojtjes dhe po rrisim praninë ushtarake në territorin tonë, veçanërisht në rajonin e Balltikut.

NATO është aleanca më e suksesshme në histori.
Kryesisht për dy gjëra: aftësinë tonë për t’u bashkuar dhe aftësinë tonë për të ndryshuar.
Ne do të kemi nevojë për më shumë nga të dyja në vitet në vijim.
Sepse jetojmë në kohë të trazuara.

Moska vazhdon modelin e saj të sjelljes agresive në disa fronte.
Ajo ka investuar në mënyrë të konsiderueshme në kapacitete të reja, të avancuara ushtarake,
tregoi gatishmëri për të përdorur forcën ushtarake kundër fqinjëve,
dhe ndërhyjnë në punët e vendeve të tjera.
Është veçanërisht shqetësuese që Rusia po vendos armë të reja bërthamore të avancuara.
Kjo ka rezultuar në rënien e Traktatit INF – një nga marrëveshjet më të rëndësishme të çarmatimit.

Qasja e NATO-s ndaj Rusisë ka dy pista: mbrojtje të fortë dhe parandalim të besueshëm, të kombinuara me dialog.
Për herë të parë në historinë tonë, ne kemi vendosur grupe luftarake në lindje të Aleancës,
dhe rritëm gatishmërinë e forcave tona.
Dhe të gjitha vendet e NATO-s po investojnë më shumë në mbrojtje.
Në të njëjtën kohë, dera jonë mbetet e hapur për dialog politik.

Na vjen keq për hezitimin e Rusisë për t’u takuar në Këshillin NATO-Rusi,
dhe vendimin e saj për mbylljen e dy zyrave të NATO-s në Moskë,
dhe gjithashtu të tërheqë personelin rus nga misioni i NATO-s në Bruksel.

Sa më e vështirë të jetë marrëdhënia mes nesh, aq më e rëndësishme është të flasim me Rusinë.
Jo më pak për kontrollin e armëve dhe çarmatimin.
Ne mirëpresim marrëveshjen midis Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara në fillim të këtij viti për të zgjatur traktatin e New Start që kufizon armët bërthamore me rreze të gjatë.
Puna për kontrollin e armëve duhet të vazhdojë dhe të përfshijë armë të reja dhe më shumë vende.

Një sfidë tjetër është ngritja e Kinës.
Ne e shohim atë në Arktik, në Afrikë dhe në hapësirën kibernetike.
Kina së shpejti do të ketë ekonominë më të madhe në botë.
Ajo tashmë ka marinën më të madhe në botë,
dhe buxheti i dytë më i madh i mbrojtjes në botë.
Dhe po investon shumë në armë të reja bërthamore me rreze të gjatë.

NATO nuk e konsideron Kinën një kundërshtar.
Por Kina është një superfuqi në rritje që nuk ndan vlerat tona.
Një fuqi e madhe që shtyp, monitoron dhe kontrollon popullin e vet.
Shtyp demokracinë dhe të drejtat e njeriut.
Dhe persekuton pakicat etnike dhe fetare.
Kina po kërcënon hapur Tajvanin,
dhe duke penguar lirinë e lundrimit, siç e kemi parë në Detin e Kinës Jugore.

Unë isha kryeministër i Norvegjisë kur Komiteti i pavarur i Nobelit,
emëruar nga Parlamenti Norvegjez,
i dha çmimin Nobel për Paqe aktivistit kinez për të drejtat e njeriut Liu Xiabo.
Kina u përgjigj menjëherë.
Ajo ndaloi çdo kontakt politik,
bojkotoi eksportet norvegjeze,
dhe e bëri të qartë se do të bënte gjithçka për të kundërshtuar Norvegjinë.
Danimarka pati një përvojë të ngjashme kur Dalai Lama u ftua këtu për një vizitë.
Gjithashtu në Suedi, së fundmi kemi parë se si ambasada kineze ka kërcënuar gazetarët që shkruanin negativisht për Kinën.
Këto janë vetëm disa shembuj se si Kina po përpiqet të dominojë vendet e tjera.

Ndërsa Kina rritet, ne nuk duhet të bëhemi të varur prej saj.
Pekini investon shumë në infrastrukturën kritike në vendet tona,
dhe në disa zona sot, furnizimet nga Kina janë jetike për shoqëritë tona.

Nuk duhet të marrim kurrë si të mirëqenë rendin botëror ndërkombëtar me të cilin jemi mësuar.
Një rend botëror paqësor, i lirë dhe i bazuar në rregulla.

Dhe ne duhet të qëndrojmë së bashku, si vende demokratike, për të vazhduar të mbrojmë vlerat në të cilat besojmë – dhe mbi të cilat NATO është ndërtuar.
Demokraci dhe liri.

Një sfidë tjetër me të cilën përballemi është kërcënimi i vazhdueshëm i sulmeve terroriste.
NATO i ka dhënë fund pranisë sonë ushtarake në Afganistan,
por lufta kundër terrorizmit vazhdon.
Ishte një vendim i vështirë për t’u tërhequr.
U përballëm me një dilemë.
Qëndroni – dhe rrezikoni më shumë luftime dhe viktima civile.
Ose largohuni – dhe rrezikoni që talibanët të kthehen në pushtet.

Pas konsultimeve të gjera, ministrat e Jashtëm dhe të Mbrojtjes të NATO-s vendosën në pranverë të këtij viti të largoheshin.

Misioni ynë ishte i gjatë, kërkues dhe i kushtueshëm – në gjak dhe thesar.
Qindra mijëra ushtarë kanë shërbyer në Afganistan gjatë dy dekadave të fundit.
Shumë paguan çmimin përfundimtar.
Midis tyre, gjithsej 60 ushtarë nordikë.
Shumë u plagosën rëndë.
Edhe më shumë civilë dhe ushtarakë afganë u vranë.

I nderoj dhe i falënderoj për sakrificat e tyre.

Por përpjekjet tona në Afganistan nuk ishin të kota.
Ne kemi bërë përparim të rëndësishëm në luftën kundër terrorizmit.
Ne e degraduam Al-Kaedën.
Dhe për 20 vjet, asnjë sulm terrorist nuk është nisur ndaj vendeve të NATO-s nga Afganistani.
Tani, ne duhet të ruajmë atë që kemi arritur,
për të parandaluar që Afganistani të bëhet edhe një herë një strehë e sigurt për terrorizmin ndërkombëtar,
dhe të vazhdojë përpjekjet globale kundër terrorizmit.
Ne e bëjmë këtë, veçanërisht, përmes përpjekjeve tona në Irak.
Ku ne trajnojmë dhe ndihmojmë forcat irakiane të sigurisë në luftën kundër IS.
Ky është një mision i NATO-s i udhëhequr nga Danimarka.
Një shembull tjetër se si Danimarka, si aleate e NATO-s, jep kontribute të rëndësishme për sigurinë tonë të përbashkët.

Ka edhe disa sfida të tjera, por kam premtuar se do të lë kohë për pyetje.
Prandaj do të përmend vetëm shkurtimisht kibernetike, ato që ne i quajmë sulme hibride, përhapjen e armëve bërthamore. Dhe, ajo që diskutuam dje në Glasgow, ndryshimi i klimës dhe implikimet e saj për sigurinë tonë.
Ndryshimi i klimës është një shumëfishues i krizës.

Të gjitha këto sfida duhet të diskutohen në të njëjtin kuadër.
Megjithëse janë sfida të ndryshme, ato ndajnë një bazë të përbashkët:
Amerika e Veriut dhe Evropa së bashku mund t’i kapërcejnë ato.
Të ndarë, do të dështojmë.
Mesazhi më i rëndësishëm që kam për ju sot është se ne duhet të vazhdojmë të ruajmë bashkëpunimin historik që u krijua pas Luftës së Dytë Botërore.
Ne kemi një mundësi historike.
Ne kemi një administratë amerikane, një president të SHBA-së, i cili mbështet fuqimisht bashkëpunimin transatlantik – dhe dëshiron më shumë bashkëpunim me Evropën.
Ne shohim gjithashtu se SHBA ka rritur praninë e saj në Evropë. Nuk janë vetëm fjalë, janë edhe vepra.
Një gjë për të cilën jam mjaft krenar gjatë kohës si Sekretar i Përgjithshëm në NATO është se ne, si aleatë, po punojmë edhe më afër se më parë.
Shumë prej jush në këtë sallë e dinë se unë jam një mbështetës i madh i Bashkimit Evropian.
Dy herë jam përpjekur të bind popullin norvegjez që të bëhet anëtar – të dyja herë dështova.
Por unë kam një lloj anëtarësimi personal në BE, sepse BE-ja më fton shpesh si Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s. Kështu që unë jam një anëtar personal krenar i BE-së.
NATO dhe BE janë organizata të ndryshme, me anëtarë të ndryshëm, role të ndryshme dhe mjete të ndryshme.
Por më shumë se 90 për qind e qytetarëve të BE-së jetojnë në një vend të NATO-s.
Kemi të njëjtët fqinjë.
Ne përballemi me të njëjtat kërcënime sigurie.
Dhe ne ndajmë të njëjtat vlera.
Pra, ne tani po bashkëpunojmë më ngushtë se kurrë më parë.
Dhe unë i kam thënë vazhdimisht BE-së se i mirëpres përpjekjet e saj të shtuara në mbrojtje.
Më shumë burime mund të përfitojnë si NATO ashtu edhe BE.

Por ajo që duhet të shmangim është krijimi i strukturave paralele,
që do të përdorte të njëjtin grup, të kufizuar, burimesh që kemi tashmë.
Po flasim për të njëjtët ushtarë, të njëjtat vende anëtare.
Ne nuk do të jemi më të sigurt nëse zhvillojmë struktura të reja që konkurrojnë për të njëjtat aftësi.
Kjo do të krijonte vetëm dyfishim dhe do të dobësonte NATO-n në vend që të forconte NATO-n.
Do të doja ta mbyllja thjesht duke thënë se nuk besoj vetëm në Evropë.
Unë nuk besoj vetëm në Amerikën e Veriut.
Unë besoj në Evropë dhe Amerikën e Veriut së bashku.
Në NATO.
Dhe në bashkëpunim me partnerët kryesorë.
Duke qëndruar të bashkuar dhe duke vazhduar të përshtatemi me një botë në ndryshim, ne do të ruajmë ‘paqen e thellë’ këtu në rajonin nordik dhe në Evropë.
Faleminderit.

 

Fraksion.com