Obama, Trump dhe Biden: Konsistenca në politikën e jashtme

Nga George Friedman 

Politika e jashtme e Sh.B.A vjen në faza. Nga fundi i Luftës së Dytë Botërore deri në 1972, qëllimi i saj ishte të përballej me Bashkimin Sovjetik dhe qeveritë e lidhura komuniste. Gjërat ndryshuan pak në fillimin e viteve 1970, kur Sh.B.A, e dobësuar nga Lufta e Vietnamit, filloi të punojë me Kinën kundër Bashkimit Sovjetik për të arritur përfundimisht në një  ulje të tensioneve. Kjo zgjati deri në 1991 dhe shembjen e Bashkimit Sovjetik. Nga fillimi i viteve 1990 deri në 2001, Uashingtoni u vendos në drejtimin e një rendi botëror, paqësor. Kjo, gjithashtu, ndryshoi në 11 shtator, pas së cilës politika vërtitej rreth luftës globale kundër terrorizmit. Luftërat ishin të kushtueshme dhe minimale efektive.

Faza aktuale e politikës së jashtme të SHBA u vendos nga Barack Obama. Ai konsistonte në zvogëlimin e forcave ushtarake në Lindjen e Mesme dhe krijimin e një marrëdhënie të re me botën myslimane; miratimi i një qëndrimi më kundërshtar ndaj Rusisë, duke përfshirë përpjekjet e Moskës në pjesën e jashtme të saj të afërt; dhe duke u përballur me Kinën në marrëdhëniet tregtare dhe, posaçërisht, manipulimin e Pekinit me monedhën e saj.

Politika e jashtme e Donald Trump e ndoqi natyrshëm. Ai gjithashtu kërkoi të tërhiqte trupat nga Lindja e Mesme dhe të krijonte një marrëdhënie të re në rajon. Ai ishte i rëndësishëm në zyrtarizimin e një strukture koalicioni të përbërë nga kombe të caktuara arabe dhe Izraeli kundër Iranit dhe bëri disa tërheqje të papritura të trupave. Ai solli presion ekonomik mbi Kinën, efektet e së cilës mbeten për tu parë. Dhe së fundmi, ai vazhdoi të përballej me Rusinë, duke mbajtur forcat e SHBA në Poloni, Rumani dhe Detin e Zi.

Kishte, natyrisht, shumë dimensione të tjera të të gjitha politikave të tyre të jashtme, por këto ishin më definitive. Marrëdhëniet me Evropën ishin një mjet për të trajtuar çështje të tjera, ashtu siç kishin qenë që nga viti 1945. Marrëdhëniet me Azinë Lindore ishin në mënyrë të ngjashme instrumentale. Por elementët kryesorë të epokës së politikës së jashtme Obama-Trump ishte tërheqja dhe ristrukturimi i Lindjes së Mesme, duke përmbajtur Rusinë dhe duke u përballur me Kinën. Gjuha, gjestet dhe atmosfera e përgjithshme ishin të ndryshme, por realiteti ishte i njëjti. Ata nuk kishin zgjedhje të tjera. Lindja e Mesme ishte thelbësore dhe politika e jashtme e George W. Bush kishte ecur në rrjedhën e saj.

Joe Biden futet në presidencë me aq pak zgjedhje sa Trump. Toni dhe tenori do të jenë rrënjësisht të ndryshëm, por politika jo. Biden ka sugjeruar, për shembull, se ai do të miratojë një politikë më pajtuese ndaj Iranit. Problemi është se arkitektura e re e rajonit përbëhet nga shtete thelbësisht armiqësore ndaj Iranit, veçanërisht aftësitë e tij bërthamore. Ata nuk u besojnë premtimeve iraniane për këtë çështje, sepse tradhtia mund të jetë katastrofike për ta. Biden nuk mund të lejojë që struktura e aleancës së lulëzimit të prishet, as nuk mund ta lejojë të shkojë përpara pa një dorë të fortë të Sh.B.A. Biden mund të thotë se ai dëshiron të jetë më pajtues me Iranin, dhe ai mund të jetë, por ai mund ta bëjë këtë vetëm duke propozuar një alternativë ndaj aleancës rajonale të krijuar gjatë administratës së mëparshme.

Nuk ka asnjë tregues që Biden synon të zhvendosë politikën e SHBA ndaj Rusisë dhe Kinës. Dhe nëse ai e bën, kjo do të jetë në përgjigje të mënyrës se si Kina dhe Rusia sillen ndërsa ai hyn në detyrë. Kina mund të bëhet vetë pajtuese dhe të pranojë kërkesat amerikane, ose mund të bëhet më agresive ushtarakisht së pari për të provuar Biden dhe hetuar për dobësi. Si reagon Biden ndaj cilitdo skenar do të riformojnë marrëdhëniet SHBA-Kineze. Nisma është në duart e Kinës, pasi që SHBA mund të mbajë pozicionet e saj aktuale. Po kështu, Rusia mund të vazhdojë të fitojë thellësi strategjike duke krijuar realitete joformale në vende si Bjellorusia ose Kaukazi Jugor. Por nëse është kështu, SHBA do të duhet të modifikojë – por jo të braktisë – politikën e saj të kontrollit. Ashtu si logjika e epokës së Obamës mbeti në vend nën Trump, ashtu do të mbahet logjika Trump nën Biden, duke iu përshtatur realiteteve të reja dhe retorikës. Politika e Sh.B.A do të vazhdojë të përqendrohet në rreshtimin e ri të Lindjes së Mesme, kufizimin rus dhe konfrontimin me Kinën.

Premtimi për t’u afruar me aleatët globalë është i lavdërueshëm derisa të përpiqet. Shtetet e Bashkuara mund të përpiqen të kenë takime më të ngrohta me Evropën dhe evropianët mund të zgjedhin të bëhen më konfrontues me Kinën, por kjo do të ndodhë sepse është në interesin e tyre, jo sepse përshtatet brenda parametrave të asaj që përbën “diplomacinë normale”. Interesat e SH.B.A.-së dhe Evropës zakonisht nuk përplasen dhe as nuk përputhen në mënyrë të përkryer. Evropianët kanë tendencë të jenë kundërshtues ndaj rrezikut, veçanërisht në vende si Azia, ku SH.B.A. nuk mund të lejojnë që të jenë të tërhequr. Të gjithë atje janë të frikësuar nga Kina. Një pajtim i papritur midis Kinës dhe Shteteve të Bashkuara do të ishte një tërmet.

Politika e jashtme evoluon, por evoluon me shpejtësi dhe rrezikshmëri. Biden është president, por politika e tij e jashtme, si ajo e të gjithë presidentëve të tjerë, do të rrethohet nga turbullira të brendshme dhe kështu do të kërkojë parashikueshmëri. (Çuditërisht, Trump bëri gjithashtu, edhe kur nuk u duk.) Ajo që ka frikë Biden është se mund të vijë  një kontroll i brendëshëm nga kinezët, rusët ose iranianët. Nëse është mjaft i zgjuar, ai do t’i lundrojë në mënyrë që të mbajë fort politikat që trashëgoi. Ky është skenari më i mundshëm. Të qenit novator gjatë testimit mund të ketë pasoja të papritura./GPF

Fraksion.com