Shkenca e NATO-s prezanton shërimin e shpejtë të plagëve të lëkurës
Në Bruksel, Belgjikë shkenëtarëe NATO-s po aplikojnë një projekt temë: Shërimi i Shpejtë i Plagës të Lëkurës nga Inxhinieria dhe Ndjesia e Integruar e Indeve (RAWINTS)
Përshkrimi i projektit tregon se Shkencëtarët e NATO-s kanë zhvilluar një teknologji të veçantë që jo vetëm shpejton shërimin e një plage, por gjithashtu monitoron treguesit kryesorë si temperatura, niveli i pH dhe proceset kimike në një ekran të lexueshëm. Duke punuar me Programin e Shkencës për Paqen dhe Sigurinë e NATO-s (SPS), shkencëtarë nga Belgjika, Japonia, Italia dhe Spanja kanë zhvilluar sistemin, i cili është marrë nga Agjencia Evropiane e Hapësirës dhe NASA për të provuar në gravitetin zero.
Pyetje dhe përgjigje me shkencëtaren Vanja Mišković
Cili ishte roli juaj në projektin e shërimit të shpejtë të plagëve të lëkurës (RAWINTS)?
Si një shkencëtar i ri, fillova tezën e doktoratës duke punuar në projektin RAWINTS, ku isha përgjegjës për shtresën e ndijimit të përbërë nga një matricë hidrogeli dhe kristale të lëngëta për monitorimin në kohë reale të temperaturës së plagës.
Si ishte të punoje në një projekt me studiues dhe ekipe me përvojë shumë të vendosur në vende të ndryshme?
RAWINTS ishte projekti im i parë ndërkombëtar dhe pata mundësinë të takohem dhe të punoja me studiues të mëdhenj që vijnë nga Belgjika, Japonia, Italia dhe Spanja. Unë do t’i referohesha kryesisht përvojës sime me Profesor Cusella dhe ekipin e saj në Universitetin e Pavia. Gjatë projektit, ne krijuam një bashkëpunim të ngushtë, dhe duke vizituar laboratorin e tyre, unë isha në gjendje të kuptoj më mirë aspektin mjekësor të procesit të shërimit të plagës.
Ju shkuat në një fluturim provë me gravitet zero me Agjencinë Evropiane të Hapësirës! Si ishte? Si ishte i dobishëm për projektin?
Ky fluturim ishte pjesëmarrja ime e dytë në fushatën e fluturimit parabolik dhe ishte po aq emocionuese sa e para. Eshtë pothuajse e pamundur të përshkruash ndjenjën e përjetimit të gravitetit zero. Nga pikëpamja shkencore, përgatitja e një eksperimenti për një provë të gravitetit zero është ndoshta përvoja më komplekse, por e dobishme.
RAWINTS filluan nga Programi SPS i NATO-s, por ne kuptuam se rezultatet e RAWINTS ishin të dobishme në mbështetjen e programit të eksplorimit njerëzor në hapësirë duke marrë parasysh rëndësinë thelbësore të shëndetit të astronautëve në këtë mjedis ekstrem.
Cila është pjesa më sfiduese e punës suaj si studiues?
Unë jam duke punuar si eksperimentist, dhe siç e dinë të gjithë, eksperimentet gjithmonë mund të shkojnë keq deri në minutën e fundit. Unë do të thoja që të mësosh se si të merresh me këto probleme me durim është ndoshta pjesa më sfiduese, së bashku me trajtimin dhe kuptimin e të dhënave të mëdha.
Çfarë këshille do t’u jepnit të rinjve që duan të zhvillojnë teknologji inovative si RAWINTS?
Përveç që të jenë të durueshëm dhe të punojnë shumë, unë do t’i këshilloja ata të shikonin në projektet SPS të NATO-s si një mundësi për të fituar përvojë dhe për të ndërtuar rrjete dhe lidhje.
Si kontribuojnë kërkimet tuaja dhe projekti RAWINTS në qëllimet e NATO-s?
Programi SPS i NATO-s ka për qëllim të mbështesë jo vetëm personelin ushtarak por edhe popullatën civile të prekur nga pasojat e konflikteve. RAWINTS është një shembull i qartë i një aplikacioni që mund ta bëjë ushtarin e plagosur në terren më të sigurt ndërsa lejon gjithashtu një kujdes shëndetësor më të mirë për civilët në konflikte dhe zona të largëta.
Bazuar në përvojën tuaj, a do të punonit në një projekt tjetër shkencor të mbështetur nga Programi i Shkencës për Paqen dhe Sigurinë i NATO-s? Çfarë do të dëshironit të studionit më tej?
Po, patjetër. Unë dua të përdor njohuritë që kam marrë në RAWINTS dhe të përqendrohem më shumë në zbatimin e të mësuarit makinerik, i cili është një teknologji thelbësore për një kujdes më të mirë shëndetësor në një kontekst të largët, të tilla si në vendet në zhvillim.
Fraksion.com