A do t’i japë fund globalizimit COVID-19? Çfarë thonë ekonomistët

Ekonomistët janë praktikisht të një mendimi në vlerësimin e tyre se ndikimi i koronavirusit do të sjellë një recesion global që krahasohet me Depresionin e Madh në thellësinë e tij. Por ka arsye për të besuar se sapo virusi të jetë nën kontroll, tregjet financiare do të mëkëmben shumë më shpejt sesa në vitet 1930.

Çfarë forme do të marr ekonomia kur të ndodh ai kthim, nuk është e qartë.

Javën e kaluar, Fondi Monetar Ndërkombëtar publikoi një raport që parashikon një rënie të mprehtë të rritjes ekonomike globale në vitin 2020. Nga një parashikim origjinal i rritjes prej rreth 3%, FMN-ja rishikoi një tkurrje me -3% për 2020.

“Nuk ka dyshim se ekonomia botërore është drejtuar në recesionin më të thellë që nga të paktën Lufta e Dytë Botërore dhe ndoshta që nga Depresioni i Madh“, thotë ekonomisti Robert Scott, drejtori i tregtisë dhe kërkimit të politikave prodhuese në Institutin e Politikave Ekonomike në Uashington.

Në Sh.B.A., për shembull, kishte rreth 5 milion biznese të vogla, të klasifikuara që punësojnë 500 ose më pak njerëz, në muajt para shpërthimit të virusit. Shumë nga këto biznese janë detyruar të mbyllen përkohësisht, dhe një përqindje e panjohur do ta ketë të vështirë të rihapet.

“Është e qartë që ne do të shohim një kolaps të madh të sektorit të biznesit të vogël,” thotë zoti Scott. “Ne do të humbasim shumë nga këto biznese; ata nuk do të jenë në gjendje të mbijetojnë nga kjo rënie. “

Sidoqoftë, Scott dhe të tjerët theksojnë se ekonomitë më të mëdha në botë janë shumë më të pajisura për t’u përballur me tronditje të mëdha financiare sesa ishin në fillim të gjysmës së shekullit të 20-të.

Depresioni global 2020 krahasuar me 1930

“Krahasuar me vitet ’30, ne jemi në një pozitë më të mirë,” thotë Maurice Obstfeld, profesore e ekonomisë në Universitetin e Kalifornisë-Berkeley dhe hulumtuese në Institutin Peterson për Ekonominë Ndërkombëtare. “Ne kuptojmëi shumë më mirë, më thellë levat e politikës monetare dhe fiskale dhe mënyrën e përdorimit të tyre. Ne kuptojmë shumë më mirë se si të reagojmë ndaj krizave financiare dhe se si banka qendrore mund të jetë një element kryesor në parandalimin e shkatërrimit të sektorit financiar. ”

Vendet e zhvilluara kanë mjete për të mbajtur ekonomitë e tyre që të mos bien në gremin[ dhe të shpejtojnë rimëkëmbjen pasi të ketë përfunduar kriza.

Mbështetja e kërkesës

Ndërsa shpalosej kriza financiare në vitet 2008-2009, Obstfeld thekson se rrethanat “mund të kishin çuar në një Depresion të Madh”.

Por bankat qendrore mbështestën në mënyrë agresive kërkesën për mallra dhe shërbime duke e bërë të lirë marrjen e huasë dhe duke siguruar likuiditet të gjerë. Sot, Rezerva Federale amerikane dhe homologët e saj në ekonomi të tjera të përparuara po punojnë nga e njëjta përvojë, duke mbajtur normat e interesit shumë të ulta dhe duke rritur fluksin e parave në ekonomi duke blerë bono dhe letra të tjera me vlerë.

Kthimi i vendeve të punës

Deri në një farë mase, humbjet e vendeve të punës në vendet e zhvilluara mund të kompensohen nga një përpjekje për të rikthyer prodhimin e furnizimeve mjekësore kritike në vend. Dekada të tëra të rritjes kanë bërë që pajisjet mjekësore, të mbrojtjes personale dhe ilaçet të prodhohen kryesisht jashtë vendit, përfshirë në Kinë, ku u shfaq për herë të parë virusi.

Krijimi i vendeve të reja të punës

Prodhimi i furnizimeve mjekësore në vend do të krijonte vetëm një pjesë të vogël të vendeve të punës që do të duhet të rikuperojnë ekonominë. Por sipas zotit Scott, “Ka mundësi të jashtëzakonshme për t’i vendosur njerëzit të punojnë në punë të mira, kalimi në një ekonomi të pastër, të rinovueshme dhe për të bëjë gjërat që na duhen.”

Një mënyrë më efektive për të krijuar miliona vende të reja pune në Sh.B.A., thotë Scott, do të ishte që qeveria federale të ndërmarrë një program të madh stimulues për të përmirësuar infrastrukturën e plakur të vendit dhe për të rritur investimet në energjinë e rinovueshme. Presidenti Trump dhe demokratët në Kongres kanë folur për projekte të infrastrukturës për vite me radhë, ndërsa kanë ndërmarrë pak veprime. Mbetet për tu parë nëse kjo është e mundur politikisht në Sh.B.A gjatë një viti zgjedhor.

Për vendet në zhvillim, situata duket potencialisht më e vështirë. Ndërsa ekonomitë e përparuara, në pjesën më të madhe, tashmë janë duke miratuar programe të mëdha stimulimi, vendet më të varfra po përballen me një rrugë shumë më të vështirë.

Në fillim të krizës, investitorët filluan të tërheqin para nga ekonomitë në zhvillim, në atë që FMN e përshkroi si rrjedhjen më të madhe të kapitalit nga bota në zhvillim. Kjo do të thotë që ndërsa vende si Sh.B.A mund të marrin hua për të miratuar programe stimuluese, vendet e varfra luftojnë thjesht për të mbajtur kapitalin që kanë, dhe do të luftojnë për të gjetur huadhënës të gatshëm për të financuar programe stimuluese.

Si mund të ndjek bota në zhvillim e sipër një rrugë drejt mëkëmbjes? Për këtë nuk ka asnjë plumb magjik, por pasi virusi të jetë nën kontroll do të ketë disa hapa të parë të qartë.

Mbështetja Financiare

Vendet që kanë parë rrjedhje të mëdha të kapitalit kanë nevojë për para. Banka Botërore dhe FMN tashmë kanë rritur programet e huave dhe të granteve në botën në zhvillim, në disa raste ka ulur kërkesat për të dhënë fonde. Ekonomitë e mëdha të zhvilluara tashmë po rrisin fondet e tyre për këto vende dhe organizata të tjera joqeveritare për të siguruar më shumë ndihma.

Rifillimi i prodhimit

Lajmi i mirë për vendet në zhvillim është se një lëvizje nga vendet perëndimore për të rikthyer prodhimin kritik në vend nuk ka të ngjarë të shtrihet tek produktet më të zakonshme, si veshjet dhe elektronika. Sapo të vihet virusi nën kontroll dhe ekonomitë e mëdha të rrisin përsëri kërkesën, vendet e punës duhet të fillojnë të rishfaqen në shumë pjesë të botës.

Sidoqoftë, ekonomistët vërejnë se do të jetë thelbësore për vendet si SH.B.A të lehtësojnë tarifat dhe kufizimet e importit që mund të qëndrojnë si pengesë në rifillimin e zinxhirit global të furnizimit.

Diversifikimi i zhinxhirëve të furnizimit

Në fakt, bizneset ka të ngjarë të diversifikojnë zinxhirët e tyre të furnizimit në mënyrë që të zvogëlojnë rrezikun e një krize të lokalizuar që krijon një ndërprerje të rëndë. Kjo mund të nënkuptojë që vendet e punës do të përhapen në mënyrë më të barabartë në të gjithë botën, sesa të përqendrohen në rajone të caktuara, duke lejuar më shumë vende të marrin pjesë në rimëkëmbje.

Obstfeld, i cili shërbeu si ekonomist i lartë i FMN-së nga fundi i vitit 2015 deri në vitin 2018, thotë se ndërsa zinxhirët e furnizimit global do të ndryshojnë padyshim në ekonominë e pas krizës, shumica e këtij ndryshimi do të jetë në formën e diversifikimit, jo të mbrojtjes.

“Bizneset private nuk do të kenë nxitje tjetër veçse të maksimizojnë fitimet,” tha ai. “Pra, nëse ekonomia dikton që është shumë më lirë të prodhosh komponentë jashtë vendit, ata do të duhet të peshojnë rrezikun e mundësisë së ndërprerjeve dhe udhëtimeve ndërkombëtare, rreziqet gjeopolitike, e të gjitha këto. Por ato nuk janë të reja ”.

Minimumi, bizneset ka të ngjarë të përhapin zinxhirët e tyre të furnizimit në mënyrë që të zvogëlojnë rrezikun e një krize të lokalizuar duke krijuar një ndërprerje të rëndë. Kjo mund të nënkuptojë që vendet e punës do të përhapen në mënyrë më të barabartë në të gjithë botën, sesa të përqendrohen në rajone të caktuara.

“Unë nuk mendoj se kjo, do të shkaktojë domosdoshmërisht një tërheqje të madhe nga globalizimi,” parashikon Obstfeld./VOA

 

Fraksion.com