Lëvizjet e mistershme të Rusisë

Nga George Friedman

Gjatë javëve të fundit, dy gjëra të çuditshme kanë ndodhur në Rusi. E para është se Presidenti Rus Vladimir Putin ka ristrukturuar qeverinë. Gjatë fjalimit shteëror para kombit të tij javën e kaluar, ai njoftoi ndryshime kushtetuese që mund të hedhin një shteg që ai të mbante pushtetin përtej vitit 2024, kur mbaron mandati i tij aktual. Ai gjithashtu tronditi komandën ruse të sigurisë rreth një muaj më parë dhe ka lëvizur qeveritarët si copa shahu. Ndryshime të tilla ndodhin në shumë qeveri, por lëvizjet zakonisht nënvlerësohen për të rritur fuqinë pa krijuar një ndjenjë urgjence. Ndryshimet e Putinit nuk ishin të gjitha ato rrënjësore duke pasur parasysh rrethanat, por ai doli jashtë për t’i bërë ato të duken rrënjësore duke larguar zyrtarë të vjetër të gjatë si Dmitry Medvedev, i cili tani do të shërbejë si nënkryetar i Këshillit të Sigurimit.

Gjëja e dytë që ka ndodhur ka më pak substanca, por është shumë më e çuditshme. Putin ka bërë një seri deklaratash se Polonia filloi Luftën e Dytë Botërore dhe se pakti Hitler-Stalin u detyrua për Rusinë nga marrëveshjet britanike dhe franceze me Gjermaninë. Substanca e deklaratave nuk ia vlen të debatohet; pakti Hitler-Stalin nuk ishte aleancë e zakonshme, por një traktat me të cilin Gjermania dhe Bashkimi Sovjetik do të pushtonin së bashku dhe do ta ndanin Poloninë, të cilën ata vepruan. Pretendimi që Polonia filloi luftën pasqyron pretendimin e Hitlerit se Polonia ishte pushtuar për të mbrojtur gjermanët nga brutaliteti polak.

Sidoqoftë, është duke u zbuluar se Putini e ndjeu të nevojshme të rihapte pyetjen se kush e filloi Luftën e Dytë Botërore në këtë kohë. Putin nuk është një njeri i rastësishëm, kështu që ai nuk e bëri këtë pa kujdes. Pasi njoftoi lëkundjen e regjimit rus, ai vendosi të ngarkojë Poloninë, Francën dhe Sh.B.A me përgjegjësi për Luftën e Dytë Botërore, duke pastruar Rusinë nga çdo keqbërje në aleat me Hitlerin.

Të paktën, kjo do të bëjë që synimet e deklaruara të Francës të afrohen shumë më shumë me Rusinë. Për francezët, pretendimi se ata shkaktuan luftën duke arritur marrëveshje me Gjermaninë naziste do të godasin një akord. Do të bëjë gjithashtu më të vështirë për gjermanët që të afrohen me Rusinë. Për gjermanët, qëllimi kryesor historik i të cilëve është të lejojnë Luftën e Dytë Botërore të zhytet në të kaluarën, gjëja e fundit që ata duan të bëjnë është të përfshihen në një diskutim se kush e shkaktoi luftën.

Për të provuar ta kuptojmë këtë duhet të kujtojmë se Lufta e Madhe Patriotike, siç quhet Lufta e Dytë Botërore në Rusi, është e ngulitur në ndërgjegjen kombëtare Ruse. Në marrjen e kësaj akuze, Putini po përpiqet të pastrojë Rusinë nga përgjegjësia për luftën. Duke pretenduar se Polonia, në një farë mënyre, detyroi rusët dhe gjermanët të pushtonin Poloninë, ai portretizon Rusinë si një viktimë të pakualifikuar. Duke vepruar kështu, ai arrin forcat e ekstremit të djathtë në Evropë të cilët kanë argumentuar se Hitleri ishte i detyruar në luftë. Kjo është me rëndësi politike. E drejta evropiane është ngritur dhe një segment i saj dëshiron të rishkruajë historinë. Rusët kanë lodhur duke mbështetur një krah të djathtë në rritje me vite, dhe kjo e vendos Rusinë në atë pozicion. Putini po pretendon se nuk ishin totalitaristët por demokracitë liberale që filluan Luftën e Dytë Botërore, dhe për këtë arsye pretendimi i demokracive liberale për epërsi morale është i rremë.

Problemi është se duke e shprehur këtë në mënyrë kaq të hapur, Putini tjetërson Francën dhe e bën Gjermaninë të shqetësuar. Do të jetë më e vështirë tani për gjermanët dhe francezët të bashkëpunojnë me rusët, edhe pse jo e pamundur. Pothuajse të gjithë anëtarët e NATO-s kanë dënuar Putinin për pikëpamjen e tij për origjinën e Luftës së Dytë Botërore – diçka që ai e dinte se po vinte; pra pse e bëri këtë akuzë tani?

Mendimi kryesor ishte akuza ndaj Polonisë. Putin nuk po pret një luftë kundër Francës ose Gjermanisë, por ai është i shqetësuar për Poloninë, dhe kjo ka të bëjë me Bjellorusinë, e cila ndan kufijtë me Poloninë në perëndimin e saj dhe Rusinë në lindjen e saj. Bjellorusia është zonë midis shteteve baltike dhe Ukrainës. Balltikët janë në NATO dhe Ukraina, megjithëse po zhvendoset pak, është akoma armiqësore me Rusinë. Për Rusinë, këto ‘amortizatorë’ perëndimorë ishin të domosdoshëm, dhe humbja e tyre përbën një kërcënim për sigurinë e saj kombëtare.

Zona ‘zbutëse’ evropiane e Rusisë

Bjellorusia është thelbësore këtu. Nëse Bjellorusia do të integrohej në Rusi, mbrojtja e Polonisë nga Perëndimi, e cila strehon trupa amerikane, bëhet shumë më e vështirë. Por nëse Bjellorusia do të kalonte në Perëndim dhe trupat e NATO-s do të vendoseshin, mbrojtja e Smolensk dhe madje edhe Moska do të ishte e vështirë. Rusët kanë një iniciativë që është duke u zhvilluar për integrimin e Bjellorusisë me Rusinë, por javët e fundit, Presidenti Bjellorus Aleksandër Lukashenko ka qenë duke sinjalizuar një interes për të mbajtur marrëdhënie të mira me Perëndimin.

Bjellorusia është një pikë referimi në këtë kufi. Lukashenko dëshiron të ruajë lëvizjen e saj të lirë, Rusia dëshiron ta mbyllë atë, dhe Polonia nuk dëshiron të shohë më shumë trupa ruse në kufirin e saj lindor. Për Rusinë, zgjidhja e çështjes së Bjellorusisë është një çështje thelbësore. Për Poloninë, edhe me forca më të kufizuara, edhe pse mjaft të mira, kjo do të shkaktonte një krizë themelore dhe do të përfshijë Shtetet e Bashkuara. Dhe kjo çështje po shkon drejt një lloj vendimi. Perëndimi nuk dëshiron një ndërrim, por Rusia nuk beson në Perëndim dhe pretendon se thithja e saj e Balltikut në NATO tashmë shkelte mirëkuptimin e Moskës me Perëndimin.

Pra, ka pasur një tension të konsiderueshëm midis Polonisë dhe Rusisë mbi Bjellorusinë. Bjellorusia është mjaft e rëndësishme për Rusinë që të marrë në konsideratë veprimet ushtarake – dhe të dy vendet kanë organizuar lojëra të mëdha lufte pranë kufirit të Polonisë në të kaluarën. Polonia mund të shohë ndonjë veprim të tillë si tregues i luftës, nëse jo tani, më vonë.

Nëse do të shpërthejë një konflikt, Rusia do të dëshironte që ajo të fajësohej për Poloninë. Duke shtruar pyetjen se si filloi Lufta e Dytë Botërore, Rusia po përpiqet të ndryshojë perceptimin e Polonisë nga një komb viktimë në një agresor historik. Dhe duke vepruar kështu, Putini gjithashtu mund të paralajmërojë polakët dhe amerikanët, të mos besojnë për një minutë se lufta është jashtë diskutimit.

Në këtë kuptim ristrukturimi i Putinit për qeverinë ruse ka kuptim. Ishte një burokraci e pavëmendshme që do të kishte vështirësi të përafronte ekonominë e saj me veprimet ushtarake. Prandaj, është e arsyeshme të pyesim nëse përpjekjet e Putinit për të ripërcaktuar historinë dhe qeveria ishin krijuar si përgatitje për luftë, apo për fitore nga frikësimi.

Lexuesit do të kujtojnë shqetësimin tonë të vazhdueshëm me Bjellorusinë dhe Poloninë. Basti më i mirë është se kjo është kryesisht sinjalizim që Putini nuk do të përkulet në Bjellorusi, dhe jo se ai synon ose pret luftë. Por veprimet që synojnë të sinjalizojnë dhe veprimet që synojnë të përgatiten për luftë janë të lehta për t’u ngatërruar. Riorganizimi i qeverisë dhe riformulimi i historisë pashmangshëm hap derën për konflikt.

Fraksion.com