Nixon dhe Trump: Politika e gjykimit

Nga George Friedman 

Evolucioni i sistemit politik amerikan në mënyrë të pashmangshme ka një ndikim në sistemin global. Nëse Shtetet e Bashkuara zhvendosin drejtimin edhe për çështje të vogla, ka pasoja rajonale. Ngjarjet politike janë të vështira për t’u parashikuar, por variablat kryesorë të procesit mund të identifikohen duke krahasuar evolucionin aktual me një ngjarje paraprake pothuajse të ngjashme. Synimi im është që të bëj një vlerësim të hetimit aktual të fajësimit ndaj Presidentit Donald Trump ndaj atij që detyroi Richard Nixon të hiqte dorë. Isshtë një përpjekje për të përcaktuar se çfarë rëndësi ka dhe çfarë nuk bën në procesin e fajësimit, sesa rezultati i mundshëm global i shkaktuar nga ngjarje hipotetike.

Skandali i Watergate

Nixon dha dorëheqjen si president në gusht 1974. Kasetat e tij duke diskutuar për prishjet në selinë e Partisë Demokratike në ndërtesën Watergate u lanë të lira në 5 gusht, dhe ai dha dorëheqjen katër ditë më vonë. Deri në atë pikë, një segment i konsiderueshëm i elektoratit vazhdoi ta mbështeste. Ai kishte fituar rizgjedhje në 1972 duke mposhtur Xhorxh McGvern, i cili kandidoi në një platformë anti-luftë. Kjo platformë u perceptua nga shumë si mbështetje për atë që u quajt atëherë “antikulturë”, e cila u pa si një sulm sistematik nga një grup margjinal mbi vlerat e klasës së mesme amerikane. Nixon u pozicionua si zëdhënës i “shumicës së heshtur”, e cila u konsiderua si thelbi i nënshtruar politikisht i shoqërisë dhe vlerave amerikane.

Nixon nuk  ishte thjesht kundër McGvern ose kundër-kulturës. Ai vrapoi kundër mediave, të cilat ai pa se ishin armiqësor ndaj tij shumë përpara zgjedhjeve të tij të para, armiqësore ndaj luftës në Vietnam që nga fillimi, dhe pa dashur ta lavdëronte atë për iniciativat e tij të politikës së jashtme (përfshirë hapjen ndaj Kinës dhe ndalimin me Sovjetikët) dhe kampionimi i tij i vlerave të mesme amerikane. Duke parë prapa konferencave për shtyp të Nixon, armiqësia dhe përbuzja e reporterëve ishte e dukshme, siç ishte zemërimi mbrojtës i Nixon.

Skandali i Watergate filloi në gusht 1972 dhe u zhvillua me intensitet në rritje për dy vjet. Kishte shumë diskutime për fajësim ose aktakuzë penale të presidentit, por kjo ishte e pamundur. Një pjesë e konsiderueshme e elektoratit e mbështetën atë, duke parë skandalin si diçka të prodhuar nga armiqtë e tij politikë dhe media. Eshtë interesante, pavarësisht fitores të Nixonit, të dy dhomat e Kongresit u kontrolluan nga Demokratët, të cilët mbajtën seanca dëgjimore për çështjen Watergate në verën e 1974.

Demokratët e kuptuan se ndërsa ata mund të jenë në gjendje të impezonin presidentin në Dhomën e Përfaqësuesve, ata nuk kishin askund afër shumicës së dy të tretave të nevojshme për ta dënuar në Senat. Duke pasur parasysh pasionet nga të dy palët, demokratët ishin të tërbuar të sillnin një votim për zbardhjen në Dhomë duke e ditur që bindja ishte e pamundur. Do të shihej si melodramë e padobishme politike. Për më tepër, ata nuk mund ta provonin atë për të njëjtën vepër më vonë. Në të njëjtën mënyrë, senatorët nuk donin që Dhoma t’i vendosë ata në një pozitë të mbajtjes së një votimi që mund të dështojë. Meqenëse të dy dhomat kontrolloheshin nga e njëjta palë, ata ishin njësoj si përfaqësues të njëri-tjetrit.

Problemi për demokratët, atëherë, ishte ndarja e thellë në vend. Sipas sondazheve, një shumicë e votuesve ishin armiqësore ndaj Nixon, por ai mbajti mbështetje të mjaftueshme – në intervalin 40 përqind – për të penguar demokratët që kandidonin në rrethe që ishin afër (dhe shumë ishin afër në 1974). Meqenëse fajësimi është një proces politik dhe jo një proces gjyqësor, një pakicë e fuqishme e votuesve e panë atë si një dëshirë për të zmbrapsur humbjen e  qeverisjes  McG.  Në të vërtetë, numri i votuesve që kundërshtuan politikën Nixon ishte më i madh se numri i votuesve që dëshironin të fajësohej. Rreziku politik për të tjetërsuar ata votues ishte shumë i madh.

Debati mund të ketë vazhduar për një kohë të pacaktuar, por për shfaqjen e një “prove përfundimtare”, një provë kaq përfundimtare sa që edhe përkrahësit republikanë të Nixon nuk mund ta përshkruanin atë ndaj manipulimeve demokratike apo mediatike. Arma e provës ishte zbulimi që Nixon kishte regjistruar shumë nga bisedat e tij në zyrë dhe se disa përfshinin biseda në Watergate. Dhoma dhe Senati kërkuan kaseta, por Nixon nuk pranoi t’i  japë ato. Vetëm se filloi të prishte mbështetjen e tij politike në teorinë se ai do të fshehte kaseta vetëm nëse ato ishin të dëmshme për të.

Pasi gjykatat urdhëruan lëshimin e shiritave, u zbulua se njëra prej tyre ishte fshirë ndërsa të tjerët nënkupton qartë se Nixon ose kishte njohuri për mbulimin ose urdhëroi prishjen e tij. Humori midis mbështetësve të tij republikanë dhe në Senat pastaj u zhvendos. Një grup senatorësh të vjetër i thanë Nixon se ai do të dënohej nga Senati nëse do të dilte një votim dhe e bindën atë të jepte dorëheqjen.

Çelësi i kësaj ngjarje nuk kishte shumë lidhje me anëtarët e Kongresit. Kishte gjithçka të bënte me votuesit republikanë, të cilët u bindën që, ndërsa sulmet ndaj Nixonit ishin kryer për arsye politike, ai ishte fajtor dhe duhej të hiqej. Arma e  provës i kishte sjellë atje (dhe zemërimi republikan në media dhe demokratët nuk ishte më pak se sa është sot). Kështu që, përkundër mërzitjes për armiqtë e Nixon-it, midis përkrahësve të tij pati një ndryshim, siç nuk u bë asnjëherë gjatë zgjedhjes së Klintonit. Gjatë marrjes në zgjedhje të Klintonit, votuesit demokratë nuk ishin dakord se kishte një armë prove që kërkonte dënim, dhe për këtë arsye Senati e gjeti Bill Klinton jo fajtor.

As Dhoma dhe Senati nuk e mbanin pushtetin për të larguar Nixon nga detyra. As ata që e përçmuan. Kjo fuqi u mbajt nga mbështetësit e Nixon, të cilët përfaqësuan një pakicë të konsiderueshme deri në 1974 që mund të ndikonte në zgjedhjet shtetërore dhe lokale. Standardi i tyre për heqjen ishte shumë më i lartë se të tjerët ‘, dhe pa një armë prove, skandali ka të ngjarë të ketë mbërthyer pafundësisht. Por kishte një armë prove, ajo që shkatërroi iluzione për Nixon. Por mbështetësit e Nixon nuk i falën kurrë demokratët që u përpoqën ta shkatërrojnë atë përpara se të kishin një armë  prove dhe për 12 vjet pas Jimmy Carter, republikanët dominuan në presidencën.

Ukraina e Çështja e Ukrainës

Shtetet e Bashkuara sot janë në një pikë të ngjashme me atë ku ai qëndroi në 1974. Vendi është i ndarë në dy kampe, të tjetërsuar nga njëri-tjetri siç ishin Amerika e Mesme dhe antikultura. Demokratët janë duke u bërë partia politike e kulturës aktuale, dhe republikanët janë partia që kërkojnë të mbajnë vlerat e kaluara. Trump ka mbështetjen e një pakice zgjedhësish, e cila ende përfaqëson një segment të rëndësishëm të elektoratit. Ai dhe mbështetësit e tij e mbajnë median përgjegjëse për krizën politike, dhe media është fuqishëm kundër Trump. Pasioni nga të dy palët është ekstrem. Kundërshtarët dhe përkrahësit e presidentit jo vetëm që janë jashtëzakonisht të bindur për pozicionet e tyre, por, më e rëndësishmja, kanë pak kontakte me njëri-tjetrin. Të dy grupet përfaqësojnë fise armiqësore, aq sa ishte gjatë krizës së Nixon.

Por gjëja e rëndësishme që duhet të mbani në mend është se kundërshtimi ndaj fajësimit është më i madh se baza e vetë mbështetjes së Trump. Ky është fakti i vetëm më i rëndësishëm që do të përcaktojë rrjedhën e ardhshme të këtij debati. Ashtu sikurse republikanët në 1974 kërkuan një armë duhanit për të mbështetur akuzat, kështu vepron sistemi edhe sot.

Pyetja është nëse çështja e Ukrainës është ajo e arës të provës. Ka pasur shumë akuza të rrafshuara kundër Trump që supozohej se po gjenin një armë prove – por kjo doli të mos ishte ashtu. Në fund të fundit, publiku, jo politikanët, do të vendosin se çfarë është me të vërtetë një armë prove. Nëse dikush do të gjendej, gjendja shpirtërore e publikut do të zhvendosej në mbështetje të fajësimit. Do të zvogëlohej mbështetja për Trump në vitet 20 ose më pak. Kjo do të ndryshonte procesin e vendimmarrjes së politikanëve në të dy palët. Ajo që ndodhi me Nixon pati shumë paraardhës, por nuk u bë deri sa u lëshuan kasetat që presidenca e tij u rrëzua. Ka edhe shumë pararendës me Trump gjithashtu, por asnjëra nuk ishte aq bindëse sa të bënte që votuesit të zhvendoseshin në mënyrë dramatike. Dhe si në 1974, nuk janë votuesit demokratë ata që janë vendimtarë, por ata republikanë. Ishte ndërrimi i tyre që liroi senatorët republikanë të ndryshojnë pozicionin e tyre dhe të garantojnë heqjen e Nixon nga detyra. Sot, demokratët kanë pozicione fikse dhe nuk mund ta largojnë Trumpin nga detyra. Vetëm republikanët munden, dhe votuesit e tyre nuk janë të bindur.

Ka dy gjëra që proceset e politikës të akuzimit të  Nixon dhe Trump kanë të përbashkët. E para është se ndarja sociale gjatë të dy ngjarjeve ishte e thellë. E dyta është se për disa vjet para mbarimit të Niksonit, dhe para këtij momenti për Trump, kishte pohime të pafund për vepra të padepërtueshme që tjetërsuan fraksionin Nixon dhe energjizuan armiqtë e tij. Ai proces ngriti shiritin për bindje, sepse e bëri thelbësore  armën e provës. Kështu u ngritën shumë akuza, të gjitha përfundimisht nuk shkuan askund, që provat e pakontrollueshme – shiritat – u bënë të domosdoshme.

Mbi pretendimin e tanishëm kundër Trump – se ai u përpoq të bindte qeverinë e Ukrainës për të hetuar Joe Biden – mendimi im apo ndonjë prej jush nuk ka rëndësi. Çështja kryesore është nëse kjo akuzë thyen pjesën e pasme të mbështetjes së tij, duke e lënë atë vetëm me një pjesë të vogël të mbështetësve. Në epokën e Nixon, rraskapitja e provave u kapërcye nga kasetat. Çështja tani është nëse do të dalë ndonjë gjë që mund të kapërcejë rraskapitjen e provave në këtë rast. Nëse mbështetja politike e Trump mbetet ashtu siç është, ai nuk do të dënohet. Shumica e kuptojnë se fajësimi dhe bindja janë një proces politik, jo gjyqësor, por shumë nuk dinë të kuptojnë se kjo nuk do të thotë që politikanët të vendosin se çfarë ndodh. Politikanët duan të rizgjidhen, kështu që në fund, siç është e përshtatshme në një republikë, njerëzit do të vendosin për këtë çështje. Ata do të vendosin nëse Ukraina është një armë  prove.

 

Fraksion.com