NATO punon në kriptografinë kuantike me Maltën
Teknologjia kuantike së shpejti do të ndryshojë peizazhin tonë të sigurisë, informon NATO. Ndërkohë që kjo teknologji mund të përfaqësojë një zgjidhje të ndërlikuar ndaj problemeve komplekse në një numër fushash, potenciali i saj mund të jetë gjithashtu shkatërrues. Programi i NATO-s për Shkencën për Paqen dhe Sigurinë (SPS) po mbështet dy projekte për të siguruar komunikimet tona dixhitale për epokën post-kuantike.
Teknologjitë kuantike përdorin vetitë e efekteve kuantike – ndërveprimet e molekulave, atomeve ose fotoneve – për të krijuar aplikacione praktike në shumë fusha të ndryshme. Ndërsa këto aplikacione për momentin janë të kufizuara në konfigurime eksperimentale në disa fusha të specializuara (metrologji, shpërndarje frekuente kohore, siguri, hapësirë, automatizim etj.), Në të ardhmen ato mund të zgjerohen për të mbuluar një gamë të gjerë fushash siç janë shkencat kompjuterike, komunikimet satelitore, automjetet, mjekësia etj.
Kompjutera kuantike për shembull mund të mbajnë më shumë të dhëna sesa sistemet kompjuterike tradicionale. Kjo fuqi e madhe kompjuterike teorikisht bën të mundur që kompjuterat kuantikë të thyejnë sistemet tradicionale kriptografike në të cilat bazohen sistemet tona aktuale të komunikimit, siç janë transaksionet bankare në internet ose telekomunikacionet.
Për të kapërcyer këtë çështje, bashkësia ndërkombëtare, dhe në veçanti NATO, po kërkon aktualisht zgjidhje pas-kuantike, që janë zgjidhje të dizajnuara për të qenë të sigurta kundër një sulmi nga një kompjuter kuantik.
“Në fushat e hulumtimit dhe zhvillimit teknologjik të së ardhmes, projektet në fushën e sigurisë kibernetike dhe komunikimet e sigurta ofrojnë një mundësi të madhe për të nxitur bashkëpunimin midis NATO-s dhe vendeve partnere”, tha Dr Deniz Beten, Këshilltar i Lartë i NATO-s SPS dhe Këshilltar për Bashkëpunim në Partneritet. “Kjo është pikërisht ajo që kanë nisur dy projektet tona shumëvjeçare të filluara në vitin 2018 me Maltën”, shtoi ajo.
Ndërtimi i komunikimeve kuantike midis Maltës dhe Aleatëve të NATO-s
Projekti i parë SPS i NATO-s me vendin partner të NATO-s, Maltë, synon të krijojë dhe zbatojë zgjidhje dhe protokolle kriptografike post-kuantike. Ky projekt do të jetë në gjendje të garantojë një zgjidhje të sigurt për komunikimet kompjuterike kriptografike të përdorura për të mbrojtur informacionin e ndjeshëm. Ekspertët nga Universiteti i Maltës, Universiteti Sllovake i Teknologjisë, Universiteti Atlantik i Floridës dhe Universiteti i Mbretit Juan Carlos të Spanjës po udhëheqin këtë projekt.
Projekti i dytë synon të krijojë një kanal komunikimi ndërmjet Italisë dhe Maltës mbi fibrat optike nëntokësore nënujore. Lidhja do të zhvillohet duke përdorur fibrat optike të telekomunikacionit ekzistues me shtimin e dy stacioneve kuantike portative që do të instalohen, një në Itali dhe një në Maltë. Në planin afatgjatë, ky projekt do të ndihmojë në mbrojtjen e infrastrukturave kritike malteze dhe do të hapë rrugën për komunikimet kuantike që do të përdoren midis Maltës dhe Italisë.
“Në të ardhmen, teknologjia kuantike do të jetë e nevojshme për të mbrojtur infrastrukturën dhe shërbimet tona kritike”, tha profesor André Xueereb, drejtor i projektit nga Universiteti i Maltës. “Këto projekte të SPS parashikojnë këtë trend dhe ndihmojnë Maltën të përgatitet për teknologji të sigurtë në të ardhmen”.
Në fillim të prillit 2019, ekspertët e NATO-s u takuan me Alfred Vella, Rektorin e Universitetit të Maltës, Christianne Caruana të Ministrisë së Punëve të Jashtme të Maltezës dhe Promovimit të Tregtisë dhe profesorëve dhe shkencëtarëve të tjerë maltezë për të diskutuar rrugët potenciale për forcimin e bashkëpunimit shkencor midis NATO-s dhe Maltës. “Ne jemi krenar që hulumtuesit e Universitetit të Maltës kanë mundësi të përfshihen në dy projekte inovative në teknologjinë kuantike brenda SPS-së së NATO-s. Këto projekte mund të riformësojnë arkitekturat e sigurisë të së ardhmes “, deklaroi z. Vella.
Fraksion.com