SHBA, Gjermania dhe Ndarja Strategjike në Evropë

Nga George Friedman

 

 Ndarja e NATO-s nuk është vetëm një ndarje transatlantike, por edhe evropiane.

Konferenca e Sigurisë së Mynihut, një tubim vjetor i bashkësisë transatlantike të sigurisë, u mbajt këtë fundjavë në Gjermani. Dy gjëra u dalluan. Së pari, Gjermania po përpiqet të ripërcaktojë funksionet primare të NATO-s në mënyra të rëndësishme. Së dyti, tensionet midis Shteteve të Bashkuara dhe Evropës po ripërcaktohen si tensione midis një blloku të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara dhe një blloku të udhëhequr nga Gjermania. Ndërkohë që Gjermania pretendon të flasë për të gjithë Evropën, ajo në fakt po udhëheq një fraksion brenda Kontinentit kundër Shteteve të Bashkuara dhe një grupi të kombeve evropiane, interesat e të cilëve janë më shumë në linjë me ato të Uashingtonit.

Në konferencë, mosmarrëveshja më e rëndësishme midis Kancelares gjermane Angela Merkel dhe zëvendëspresidentit amerikan Mike Pence ishte mbi Rusinë. Pikëpamja amerikane është se Rusia është një kundërshtar, interesat strategjike të të cilit janë në kundërshtim me ato të aleancës perëndimore. Sjellja e saj në shtetet e tanishme të Bashkimit Sovjetik, në Lindjen e Mesme dhe në operacionet e inteligjencës paraqeset një kërcënim që duhet të përmbahet dhe kundërshtohet. Vendimi rus për të mbështetur presidentin e Venezuelës, Nicolas Maduro, është një shembull i vogël i armiqësisë ruse ndaj qeverive perëndimore, shumë prej të cilave kanë hedhur mbështetjen e tyre pas opozitës venezueliane.

Pozicioni gjerman është se mosmarrëveshja me Rusinë duhet të shihet jo si një çështje sigurie apo ushtarake por si politike. Sipas gjermanëve, problemi duhet të zgjidhet përmes integrimit të Rusisë në sistemin evropian. Por kjo pikëpamje nuk ndahet midis të gjitha shteteve evropiane. Mbretëria e Bashkuar, e cila kritikoi Rusinë për dyshimin e helmimit të një spiune ruse në U.K, nuk e sheh Moskën si aktor të mirë. Polonia dhe Rumania, si në kufirin e ish-Bashkimit Sovjetik, i shohin rusët si një kërcënim të madh ushtarak. Varshava ka frikë nga një marrëveshje ndërmjet Gjermanisë dhe Rusisë, sepse historikisht marrëveshjet e  tilla kanë qenë katastrofike për Poloninë, një vend që nuk doli nga dominimi rus, gjerman dhe austriak deri pas Luftës së Parë Botërore. Shtetet baltike dhe skandinave gjithashtu e shohin Rusinë si një kërcënim. Natyrisht, kjo perspektivë është më e theksuar në Ukrainë.

Disa prej këtyre vendeve janë pjesë e NATO-s dhe disa janë thjesht pjesë e bllokut perëndimor, por të gjithë ndajnë pikëpamjen amerikane se Rusia është një kërcënim sigurie dhe masat ushtarake duhet të merren për të bllokuar agresionin rus. Prandaj, për këtë temë, Gjermania nuk flet për Europën. Ka vende të tjera evropiane që ndajnë perspektivën e Gjermanisë ndaj Rusisë, por Berlini nuk mund të kërkojë një konsensus evropian mbi këtë çështje. Kështu, perceptimi se ndarja kryesore në NATO është midis SHBA-së dhe të gjithë Evropës është e rreme. Si në Amerikën e Veriut dhe në Evropë, ndarja është shumë më komplekse.

Interesa të ndryshme

Shtetet e Bashkuara dhe Gjermania kanë qasje të ndryshme ndaj Rusisë, sepse strategjitë e tyre kombëtare janë gjithashtu të ndryshme. Për rreth 100 vjet, fokusi kryesor i strategjisë amerikane ishte të rezistonte dominimin e Evropës nga një fuqi e vetme. Shtetet e Bashkuara ndërhynë në dy luftërat botërore për të bllokuar përpjekjet gjermane për hegjemoni. Ajo u angazhua në Luftën e Ftohtë për të parandaluar dominimin sovjetik të Evropës Perëndimore. Kjo ishte strategjia kryesore e SHBA për një shekull, dhe Gjermania ishte në qendër të saj, si në luftërat botërore dhe, si zona parësore e konfrontimit, në Luftën e Ftohtë. Ndërsa Rusia u bë më e sigurtë në vitin 2008 në Gjeorgji, refleksi strategjik ishte të fillonte procesin e përmbylljes së Rusisë. Është e rëndësishme të shihet se, përveç veprimeve periferike në botë që janë shumë më pak të parashikueshme, kjo strategji qendrore e bllokimit të dominimit të një hegjemoni është e parashikueshme dhe e institucionalizuar.

Strategjia kombëtare e Gjermanisë, nga ana tjetër, ka evoluar nga përvoja e saj. Ishte fragmentuar para vitit 1871, pastaj u bashkua në vitin 1871, e ndarë përsëri pas Luftës së Dytë Botërore, pastaj u ribashkua pas Luftës së Ftohtë. Që atëherë, strategjia e Gjermanisë për të arritur imperativin kryesor të ruajtjes së bashkimit maksimal ka qenë ruajtja e prosperitetit, forcimi i një sistemi evropian që mbështet këtë prosperitet dhe shmangien e të gjitha konflikteve ushtarake që do të kërcënonin integritetin territorial gjerman.

Gjermania dhe SHBA-të, prandaj, kanë interesa të ndryshme. Shtetet e Bashkuara dhe Polonia tani po arrijnë marrëveshje bashkëpunimi ushtarak, gjë që frikëson Gjermaninë, sepse beson se ato mund të shkaktojnë makthin e saj më të keq – një tjetër luftë evropiane. Gjermania nuk dëshiron një ndërtim të forcave amerikane në Poloni ose Rumani; dëshiron një zgjidhje politike me Rusinë. Por ky proces është shumë i pasigurt dhe i gjatë për disa shtete të Europës Lindore. Kështu, dy blloqet brenda aleancës perëndimore janë thellësisht në kundërshtim. Gjermanët i shohin amerikanët si të pamatur; amerikanët i shohin gjermanët si një udhëtim të lirë. Ata nuk mund të bien dakord se si duhet të jenë hapat e ardhshëm, shumë më pak se kush janë rreziqet reale.

Një problem më i thellë

Prapa gjithë kësaj, megjithatë, është një problem më i thellë. Gjermania i duhet Bashkimit Evropian si një treg për mallrat e saj. Por BE është fragmentuar për arsye ekonomike dhe politike. Ekonomia e dytë më e madhe në Europë, Mbretëria e Bashkuar, po largohet në mes të kërcënimeve dhe akuzave nga BE. Italia, ekonomia e katërt më e madhe, është në konflikt me Brukselin. Ndërkohë, BE po sulmon Poloninë dhe Hungarinë për devijime politike. Komponenti thelbësor i strategjisë gjermane është shkëputur, dhe Gjermania mund të mos jetë në gjendje ta mbajë atë së bashku.

Në Mynih, Merkel theksoi se NATO nuk është vetëm një aleancë ushtarake, por edhe politike. Por kjo është e vërtetë për çdo aleancë ushtarake, kështu që përse ajo duhet ta deklarojë atë tani? Rëndësia primare e NATO-s nuk është funksioni i saj politik por komponenti i saj ushtarak; ajo mund të tërheqë anëtarët në luftime në mbrojtje të një anëtari tjetër. Kjo është ajo që Gjermania ka frikë. Nuk dëshiron të tërhiqet në veprim ushtarak ose të bllokuar mes luftëtarëve. Një mënyrë që Gjermania e ka mbrojtur veten është duke ruajtur një aftësi ushtarake jashtëzakonisht të kufizuar. Ajo ka qenë në gjendje ta bëjë këtë, sepse nuk po përballet me ndonjë kërcënim të drejtpërdrejtë ushtarak, meqë Polonia dhe Rumania veprojnë si mburoja dhe pasi që SHBA u ka dhënë të dyja vendeve mbështetje ushtarake. Pra, edhe pse strategjitë amerikane dhe gjermane dallojnë, Gjermania përfiton shumë nga strategjia e SHBA, sepse i jep hapësirë ​​Berlinit për të manovruar.

Strategjia amerikane është e thjeshtë, pasi strategjitë e mira duhet të jenë. SHBA nuk dëshiron që një vend i vetëm të dominojë Europën apo Azinë. Po përpiqet ta arrijë këtë përmes veprimeve mjaft të thjeshta, si vendosja e trupave në Poloni, ngritja e tarifave në Kinë dhe mbajtja e një pranie në Detin e Kinës Jugore. Strategjia e Gjermanisë është më e komplikuar. Është në kërkim të një zgjidhjeje politike ndaj rezistencës që po ballafaqohet nga partnerët e koalicionit. Dhe po përpiqet të mbajë së bashku një Europë të fragmentuar. Ndërkohë, nuk mund të përballojë një ndarje me fuqinë globale, Shtetet e Bashkuara. Si gjithmonë, nuk ka zgjidhje elegante për problemin strategjik gjerman./GPF

 

Fraksion.com