GJysmëorëshi i fundit

E dielë mëngjes. Zbardhëllimi përkund në pëqi një flakërimë rruzullore. Qerpiku i parë i diellit është inkandeshent. Përtej dritareve, zagushia çoroditëse e pragvjeshtës e mbështjell qytetin në një tyl të avullt. Është një ufëm saune. Prej kohësh, freskia nuk i begenis më viset e vapta me cinxërima gjinkallash. Ka fituar llotarinë e mërgimit.
Pavijoni i Urgjencave ka qetësinë e rreme të një tufani në shpërgënj. Më shijon kjo paqe e përkohshme. Një gjendje kalimtare ku lëvizjet janë të pambukta, pipëtimat melodike, rreziqet pothuajse të shpërfillshme. Vrundujt e pacientëve të së dielës janë ende larg. Larg, larg… Topitja e parazgjimit ua dembelos lëngimin.
Roja ime e natës po merr fund. Edhe një gjysmë ore e do t’ia kaloj stafetën kolegut të ditës. Pagjumësia m’i ka drunjëzuar qepallat, por s’kam ndërmend të fle. Do të ishte një humbje kohe e papërligjshme. Shpërdorim mizor i mundësisë për t’u harlisur në buzëdet – grishje e pakundërshtueshme për dalldi përvëluese. Një kafe të fortë, një dush ripërtëritës, e do të ndihem bisk!
– Në sallën numër 3 po pret një çift të moshuarish. – më njofton njëra nga infermieret.
– Duhet t’i shoh tani, me doemos?!
– Do të fitonim kohë. – ngul këmbë ajo. – Pa eliminuar ndonjë çrregullim somatik, nuk ia përcjellim dot kartelat psikiatrit që arrin në orën 8.00.
– Psikiatrit?! … E përse?!
– Fqinjët i kanë parë të dalin nga apartamenti të veshur si për në Polin e Veriut dhe kanë dhënë alarmin.
– Një minutë, ku është problemi?! – vazhdoj të çuditem.
– Në mes të shtatorit me gunë, doktoresha?! … Mos u shtirni naive, se nuk ju ka hije. – më qorton.
– Është e ndaluar të vishesh trashë për të shkuar në Polin Verior?! – ia kthej, gjithë duke menduar se ditët kanë ndonjëherë një gjysmëorësh të tepërt që të le gojëhapur.
Ndalet një çast ndërdyshtas e kapsallit sytë. Më peshon nga koka tek këmbët me një vështrim mosbesues. Pastaj tund kryet dhe fytyra i merr një shprehje të përdëllyer.
– Nata paska qenë e vështirë, me sa po kuptoj. Jua qaj hallin. … Një gjumë i mirë do t’jua ftillonte idetë. – më pëshpërit pranë veshit.
– Po, po, e kam në plan. – e siguroj. – Por desha të di, përse përfunduan në spital dy të moshuarit?
– Sepse u aktivua zinxhiri i Solidarësisë Qytetare, doktoresha! – më përgjigjet duke i rënë me gisht tëmthit të vet si për të më thënë: “thirrini mendjes!”.
– Ouu?!
– Me të marrë sinjalizimin e komshijve, dezhurni i Mbikqyrjes Shëndetësore ka lajmëruar menjëherë Policinë. Policia, nga ana e saj, ia ka raportuar situatën Qendrës së Ndihmës së Shpejtë. Qendra i ka telefonuar në çast Kazermës së Zjarrfikësve, që ka dërguar në vend një skuadër të specializuar. I kanë nxjerrë pleqtë urtë e butë nga pallati dhe pastaj kanë thirrur një ambulancë për t’i sjellë në spital, siç e parashikon protokolli. Kaq.
Më duket sikur po dëgjoj përrallën e Miu Kocomiut që shkoi tek lopa për t’i kërkuar qumësht. Lopa iu përgjigj se, për të bërë qumësht, duhej të hante shumë bar. Miu shkoi tek livadhi që i shpjegoi se bari, për t’u rritur, kishte nevojë për shumë ujë. Prandaj iu lut çezmës që i tha se, për të pasur ujë me bollëk, duhej t’i drejtohej lumit. Lumi i rrëfeu që ia kishte dërguar rrjedhën detit… Për t’i rënë shkurt, Miu Kocomiu hipi në një ambulancë dhe u paraqit tek Urgjencat ku, fatmirësisht atë mëngjes, kishte ujë, qumësht dhe… kafe. (Ishte një e dielë e begatë shtatori, me një diell përvëlues që në lindje.)
– Ah, se harrova! Jetojnë vetëm; nuk kanë as fëmijë e as ndonjë familjar tjetër të afërt.
– E ç’i duan?! Sa kohë që do të kenë komshij të pagjumë dhe vigjilues, nuk i gjen gjë.
– Po talleni, doktoresha?
– S’kam qenë kurrë më serioze se sot. – i përgjigjem, me plogështinë e dikujt së cilës nata e shërbimit ia ka mjelur energjitë pikë pas pike.
– Ohuu! Paskeni nge për gallatë… Si lum ju! – dhe më kthen kurrizin.
Salla numër 3 mban erë naftalinë. Pacientja eglendiset mbi një stol rrotullues që ulet e ngrihet me anë të një pistoni pneumatik. Fip-fup, fup-fip, viu-viu-viu… Fip lart, fup poshtë, pastaj viiuuuuu – një rrethrrotullim të plotë. Lëshon britma fëminore. Bashkëshorti-spektator qëndron në këmbë. Kur ajo ngazëllohet, ai duartroket. Kanë nxjerrë nga sepeti takëmet dimërore. Gruaja i ka mbledhur flokët në një shall të stërmadh vishnjak me temina. Ka mbathur gete të trasha leshi e një palë shoshone me qafë të gjatë, të veshura nga brenda me pambuk. Peliçen e bardhë me pulla të zeza ia shtrëngon në bel një rrip me tokëz metalike. Nga xhepi i majtë i varen një palë doreza të thurrura me shtiza, me të njëjtin fill si shalli.
– Peliçe sintetike! – më informon.
Burri ka ngjeshur një kokore alpinistësh në strehën e së cilës është qëndisur numuri 1 32 08 75 893 46. S’merret vesh se çfarë përfaqëson. Numrin e amzës, të sigurimit shoqëror, apo të regjistrimit në ekspeditën polare? Ka veshur një pallto me stof leshi të ashpër e një palë kominoshe mushamaje me astar pelushi, këmbëzat e të cilave i ka rrasur në çizmet e rënda.
– Mirëmëngjes! – i përshëndes. – Jam mjekja e rojes.
Teksa prezantohem, u hedh një sy vlerave të parametrave jetësore të regjistruara në kompjuter nga infermierja. Ka bërë batërdinë! Përveç oksigjenimit të gjakut, pulsit, tensionit dhe temperaturës, ka menduar edhe t’i peshojë, t’u masë gliceminë, t’u kontrollojë hemoglobinën, t’u kërkojë të fryjnë në gypin e alkotestit e të urinojnë! (Më zileps hovi i saj mëngjesor.) Matematikisht, gjithçka duket në rregull. Më duhet t’i ekzaminoj, por s’di nga t’ia nis. Nuk shprehin asnjë ankesë shëndetësore.
– A e kuptuat përse ju kanë sjellur këtu? – i pyes.
– Për të fituar pare. – më përgjigjet burri e më shkel syrin.
– Turp të kenë! – shton zonja, e zemëruar. – Na ngarkuan në furgonin e ambulancës pa na pyetur a pranonim të hipnim, apo jo. … Ehh, s’gjen më profesionistë të ndershëm, o bijë. Kriza i ka korruptuar të gjithë.
Nuk më duken aspak të matufosur. Megjithatë, jam e detyruar t’u bëj testin e tri pyetjeve standarte: kur, ku, kush?
– A e dini se ç’datë jemi sot, zonjë?
– E dielë, 16 shtator 2018. – më përgjigjet, tak-fak.
– Jeni dakort me përgjigjen e gruas tuaj, zotëri?
– Gjithmonë! – pohon ai në qëndrim “gatitu!” dhe përplas takat e çizmeve.
– Shumë mirë. Tani, a mund të më thoni se ku ndodhemi?
– Ho, ho, ho! Në pavijonin e Urgjencave. Ku tjetër?!
– Pse, nuk e dije ti, doktoresha?! Prisje të ta thonim ne? – më qesëndis gruaja.
– Ju faleminderit.
E dyta përgjigje e saktë. Kush kishte qenë ai zelltar që i kishte marrë për të lajthitur?!
– Pyetja e fundit: si e ka emrin Presidenti i Republikës?
– Emanuel Makaron! Hi, hi, hi!! – gajaset ajo.
Gajasem edhe unë. Shkëmbimi ynë humoristik (për të mos e quajtur qesharak) më bën efektin e dushit ripërtëritës. Po rigjej pak nga pak energjitë e nevojshme për të vozitur e notuar gjer në mesditë. Është një kohë ideale për plazh. Nxehtësia e diellit i tejkalon të gjitha parashikimet e statistikat meteorologjike. Këtë vit, vjeshta udhëton me rroba banje.
– Ku jeni përgatitur të shkoni të veshur në këtë mënyrë? – ua lëshoj si bombë pyetjen “fatale”.
– Në pazarin fshatar. – më përgjigjet burri. – Ngrihemi herët çdo të dielë se na pëlqen të jemi klientët e parë. Zgjedhim çfarë na duhet me qetësi. Shitësit na njohin, tashmë…
– Ne hajmë vetëm ushqime bio, doktoresha. Pa helme agrokimike! – saktëson gruaja.
– Mundohem edhe unë, por nuk ia arrij gjithnjë. – u pohoj me gjysmë goje, si e zënë në faj. – Shumë herë i bie shkurt dhe blej ç’më kap dora.
– Gjynah.
– A e dëgjuat lajmin e tmerrshëm? – më pyet i shoqi dhe fytyra i zhubroset nga angështia.
– Jo. Ç’ka ndodhur? – interesohem të di.
– Sot në mesditë priten ngrica të ashpra. Minus 30 gradë, thonë. Duhen nxjerrë skitë e slitat, se makinat s’do mund të qarkullojnë dot.
– Bërrr… – ngjethet e shoqja duke u kruspulluar mbi stol.
– Dëborë në mes të shtatorit?! Për ç’zonë bëhet fjalë?
– Këtu tek ne, doktoresha! – më nduk krahun ajo. – Të duket e pabesueshme, ëëhh?
– Së shpejti, s’do të ketë më stinë. – profetizon burri. – Do të biem për të fjetur me fanellë leshi e do të gdhihemi të pjekur kukurec. Mirë të na bëhet!
– Keni plotësisht të drejtë. Po e përdhosim këtë planet pa pikë përgjegjësie. – flas mendueshëm.
– Kazan plehrash e kemi bërë! I keni parë ajsbergët? Po shkrijnë si kubikë akulli në një tas me çaj. – vazhdon ai. – Ç’ishte nën ujë, po teret në diell. Ndërkaq, ujërat po përmbysin malet.
– U bënë moçalet oqeane. – deklamon e shoqja. – Harbutëria e njeriut mbi natyrën s’njeh kufi, o bijë.
– Për fat të keq, po… – i përgjigjem, teksa shkruaj në kompjuter përmbledhjen e vizitës.
“Examen somatique: RAS”, dhe fus kartelat nën sqetull. Shigjetëzat e orës së murit shënojnë 7 e 59 minuta.
– Të falenderojmë nga zemra që na dëgjove, por ne duhet të ikim tani. – thotë ai duke më zgjatur dorën për të më përshëndetur. – Shumë qëndruam, bile. Apo jo, shpirt? – i kthehet së shoqes.
– Po, po! Të kthehemi në shtëpi, sa nuk kanë ngrirë lumenjtë. – e miraton ajo. – A ke zinxhira bore për rrotat e makinës? – më pyet me përkujdesje.
– Ëëhh…, pritni edhe dy minuta. – u lutem dhe bëj të dal nga salla. – Zotëri, çfarë përfaqëson ai numër mbi strehën e kokores? – e pyes kur jam në prag të derës.
– Nuk ju shpëton asnjë hollësi, doktoresha. – buzëqesh ai duke më tundur gishtin tregues. – Kemi fituar llotarinë për emigrim klimatik.
– …??!!
Ndihem e trullosur. Jam e fjetur, apo në zhgjëndërr? Fajin e ka përvëlimi agimor. Gjysmëorëshi i fundit i shërbimit po më duket i pambarim. I rrezikshëm, madje. Po më lëkund siguritë intelektuale e profesionale. Dëgjoj një zë të njohur prapa supit.
– Si të shkoi roja? – më pyet kolegu psikiatër, i sapoardhur. – Ke ndonjë pacient për mua?
– Mirëmëngjes! Jo një, por dy. – i përgjigjem. – Protokolli i Solidarësisë Qytetare, i aktivuar nga fqinjët e pacientëve. Me siguri ndonjë keqkuptim, megjithatë… Salla 3. – dhe i zgjas kartelat.
– Hahaaa! Çifti Morel? I njoh shumë mirë. – më informon. – Janë që të dy meteokondriakë.
– Çfarë?!
– Po, po, meteokondriakë të pakorrigjueshëm!
Njoh diagnozën hipokondri (angështi e tepruar e dikujt në lidhje me shëndetin e vet), di se ç’është një mitokondri (organele në të cilat zhvillohet procesi i frymëmarrjes qelizore) dhe ja tek e pasuroj fjalorin edhe me një përkufizim të ri: meteokondri!
– Shqetësim i pajustifikueshëm kundrejt fenomeneve meteorologjike që krijon tek individët e prekur nga sindromi në fjalë një ankth të jashtpërmasshëm. – më shpjegon bujarisht kolegu i gjithëditur. – Meteokondriakët janë ithtarë të një mënyre jetese arkaike. I kundërvihen përparimit teknologjik e industrial me pretekstin se bastardohet mjedisi. Nuk e dije?!

* * *

Plazhi bregalohet kollotumbthi i shtyrë nga moti i duhishëm. Dallgët shkumëzojnë kërcënueshëm. Brinjuar mbi ranishtë, një barkëz me vela më kujton balenën e ngecur në cektësirë në fillim të verës. U përpëlit në agoni për një javë të tërë, në pritje të një mrekullie baticore. Deti nuk mundi ta shpëtonte. I mungonin mijëra milionë tonë ujë, të kthyer në avull.
– Bërrr! – kërcet dhëmbët një fëmi.
Rreth belit ka një kamardare të kuqe. E ëma vrapon ta mbështjellë me një peshqir. Është e veshur me pallto. I cipëruar nga një brymë e papandehur, dielli shpërbëhet në rruzuj akulli. Po breshëron. Për fat, jam veshur trashë. Tamam si për një ekspeditë në Polin e Veriut.
– E pabesueshme! – çirret një burrë i zënë në grackë brenda makinës së vet që nuk i bindet më.
Rrugët janë bllokuar. Në thellësi të horizontit, shquhen ca forma të frikshme që zhvendosen të hipura mbi slita. Janë kodrinat e plehrave urbane. Kanë marrë të tatëpjetën. Nën këmbët e tyre, një qytetërim i ri. I shkujdesur dhe mospërfillës.
Bërrr…

E shtunë, 29 Shtator 2018