Shqipëri: Riintegrimi i ish-emigrantëve jo i lehtë

Kthim me mentalitet të ri, shprehi gjermane pune

Riintegrimi i ish-emigrantëve, legalë, ilegalë apo azil-kërkues, të kthyer në Shqipëri, nuk është i lehtë. Pas vitesh jete dhe pune në Gjermani ata kanë vështirësi me mentalitetin vendas, nuk gjejnë punë, përballen me paga të ulta, mungesën e rregullave të lojës, administratën publike jo efikase dhe korrupsionin, vë në dukje studimi i mbështetur nga GIZ.

Prof. Dr. Kosta Barjaba, që drejtoi këtë studim, sociolog, ekspert për emigracionin, thotë për DW se në përpjekjet për t’u ri-integruar ata kanë disa veҫori dalluese nga emigrantët e kthyer nga vende të tjera të BE, kryesisht nga Greqia apo Italia.

“Të kthyerit nga Gjermania kanë një fuqi më të madhe tërheqëse në tregun e punës, janë  të zotët të lundrojnë në det të hapur” dhe të krijojnë sipërmarrjet e tyre. Ata kanë pasur vështirësi të mëdha për t’u integruar në Gjermani, të cilat i kanë bërë të jenë më konkurrues. Sa më i vështirë integrimi në Gjermani, aq më të mëdha eksperiencat dhe aftësitë sipërmarrëse që kanë fituar. Ata kanë kuptuar që betejat që duhet të zhvillojnë me tregjet shqiptare, me mjedisin shqiptar janë më të ashpra pasi shpejtësia e lëvizjes  së tyre është më e madhe se e shoqërisë shqiptare. Ata janë bërë pothuajse gjermanë, europianë në mentalitet, shprehitë dhe kulturën e punës”, thotë për DW, Prof.Dr.Barjaba.

Gjermania – magnet emigracioni

Ekonomia e fortë dhe shkalla e ulët e papunësisë e bëjnë Gjermaninë një magnet që tërheq shqiptarët për të emigruar atje. Për më tepër që Gjermania priret të ketë një “politikë relativisht të dyerve të hapura ndaj emigrantëve duke qenë vendi që pranon emigrantë me më shumë dëshirë se vende të tjera të BE”, vë në dukje studimi. Shumë nga ish azil-kërkuesit, sidomos të rinjtë, synojnë të emigrojnë sërish në Gjermani, tanimë në mënyrë ligjore. Ata po përmirësojnë njohuritë e tyre në gjuhën gjermane, po ndjekin kurse profesionale dhe po marrin informacion nga autoritetet vendase dhe ato gjermane lidhur me emigracionin legal. Ka edhe një kategori tjetër që po synon Gjermaninë: rinia studentore, e diplomuar për Mjekësi dhe Infermieri po studion gjuhën gjermane si kushti i domosdoshëm për të gjetur një kontratë pune në Gjermani. Sipas informacionit për DW nga Ambasada Gjermane në Tiranë, vitin e kaluar tre mijë qytetarë nga Shqipëria morën vizë pune dhe emigruan në Gjermani për të punuar dhe jetuar atje.

A po ikën truri i Shqipërisë në Gjermani?

Jo, thotë për DW, Kosta Barjaba: “Në Shqipëri ka një perceptim të gabuar lidhur me emigrantët e ligjshëm, që mundëson Gjermania për Shqipërinë dhe vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor. Vërtet Gjermania është e hapur për të marrë elitat nga ҫdo vend i rajonit apo më gjerë. Por në rastin konkret Gjermania kërkon njerëz për shërbime në sistemin shëndetësor, kryesisht për të moshuarit. Sistemi shëndetësor dhe ai social gjerman kanë shumë profesione të ndërmjetme që u ofrojnë pacientëve shërbime, kanë një gamë të gjerë pozicionesh pune që nuk  i plotëson dot vetë për arësye të ndryshme dhe për të cilat ka uri tregu  gjerman i punës. Prandaj Gjermania është magnet për momentin, shkurt Gjermania nuk kërkon trurin, por profesionistë për shërbime të caktuara. Trurin e kërkon dhe po e merr p.sh.  Kanadaja, që ka një sistem përzgjedhjeje të emigrantëve të superkualifikuar”, thekson ai.

Lëvizja e ngadalshme e shoqërisë në krahasim me individin

Profesionistët për shërbime ndërmjetëse në sistemin shëndetësor që kërkon Gjermania, tani për tani nuk i duhen Shqipërisë, sepse sistemi i saj shëndetësor nuk i ka këto shërbime. Por edhe kur t’i ketë, përsëri dëshira për të emigruar do të jetë e madhe. “Gjithmonë do të ketë njerëz, të rinj dhe të reja, që do të duan të ikin nga Shqipëria. Kjo pasi shpejtësia e lëvizjes përpra, shpejtësia e ndryshimit e shoqërisë është shumë e ngadalshme në krahasim me shpejtësinë e individit nga njëra anë, dhe të shoqërisë në vendet e BE-së apo Perëndimit, nga ana tjetër”, thotë për DW, Kosta Barjaba.