Në Gjermani, politika kujton historinë

Nga George Friedman

Gjatë 13 viteve të saj në zyrën më të lartë të Gjermanisë, Kancelarja Angela Merkel ka qenë nyja e  politikës gjermane. Duke pasur parasysh përparësinë e Gjermanisë në Bashkimin Europian, ajo është padyshim edhe nyja kryesore e politikës evropiane, gjithashtu, duke shëtitur  vendin e saj përmes krizës pas krizës. Nga kriza financiare e vitit 2008 erdhi një krizë ekonomike, e cila nga ana e saj çoi në një krizë sociale dhe më pas në një krizë politike. Bashkimi Europian, dikur një shenjë bashkëpunimi dhe progresi, është plot me partitë politike që kundërshtojnë shumë nga gjërat që BE mishëron – transnacionalizmi, elita teknokratike etj.

Këto probleme janë krejtësisht kulturore, pasojë e tërheqjes së moshuar të luftës mes elitës së re që mendohet se i ka braktisur vlerat e caktuara dhe roja e vjetër që u ngjitet atyre. Është në këtë kontekst që emigracioni është bërë një çështje kaq përçarëse. Roja e vjetër beson se transformimi i mundshëm i vlerave që vijnë nga emigracioni është i parëndësishëm. Elita e re beson se transformimi i vlerave është pika. Është koha jo vetëm e mosmarrëveshjes, por e përbuzjes së thellë dhe reciproke.

 

Gjatë dekadës së fundit, Gjermania ka qenë bastioni për elitën e vjetër. Me ekonominë më të madhe në Evropë dhe me të katërtën më të madhe në botë, ishte e fuqishme. Ajo kërkoi unitet dhe një angazhim për projektin evropian. Ajo ishte thellësisht e angazhuar për multilateralizmin dhe transnacionalizmin e Bashkimit Evropian. Ajo besonte se Evropa kishte një detyrim moral për të pranuar emigrantët dhe se Bashkimi Evropian duhet të ketë fuqinë për të përcaktuar nivelet dhe shpërndarjen e imigracionit. Gjermania ishte Bashkimi Europian, të paktën se si u hartua në vitin 1992. Që atëherë, Mbretëria e Bashkuar ka votuar për t’u larguar nga BE, anëtarët e tjerë kanë kundërshtuar dekretet e BE dhe lëvizjet separatiste në disa vende janë bërë një shqetësim serioz.

Këto ndjenja “anti-evropiane” u depërtuan në Gjermani dhe u bënë të njohura në zgjedhjet e fundit. Alternativa për Gjermaninë, ose AfD – një parti skeptike e Bashkimit Evropian, përbuzëse e elitës Eurokratike dhe e angazhuar për idenë e ruajtjes së kulturës gjermane kundër emigracionit – shkoi nga asgjë në partinë e tretë më të madhe në parlament, duke kundërshtuar parimet e përcaktuara poshtë nga Merkel, sekretari i BE në Berlin, dhe duke kërkuar anëtarët e Bashkimit të saj Kristian Demokrat dhe partinë e saj motër në Bavari, Bashkimi Kristian Social. Ajo ishte në gjendje të formonte një qeveri duke negociuar me Partinë Social Demokrate, por ishte një qeveri e brishtë, e cila e izolonte AfD-në.

Ndjenja anti-evropiane do të depërtojë vetëm më tej në Gjermani. Në javët e fundit, CSU njoftoi se mund të ndahet me CDU përveç nëse Merkel kufizon imigracionin në Gjermani. Ata po punojnë për një zgjidhje dhe ndoshta do të jenë të suksesshëm.

Për të qenë të sigurt, Gjermania ka çështje që duhet të zgjidhë. Njëra është ekonomia. Gjermania i duhet Bashkimit Europian të konsumojë një pjesë të madhe të eksporteve gjermane, pasi kapaciteti industrial i Gjermanisë tejkalon oreksin e saj të brendshëm për mallra. Gjermania ka nevojë për një zonë të tregtisë së lirë, si dhe një monedhë të përbashkët.

Një çështje tjetër është e kaluara e saj. Sjellja e Gjermanisë në Luftën e Dytë Botërore ishte e tmerrshme. Ajo erdhi për të parë BE si një çelës për rehabilitimin e saj. Gjermania e pasluftës do të bëhet një fuqi e madhe ekonomike, por jo një ushtri. E ardhmja e saj do të përcaktohej jo nga vendimet e saj, por nga ato të një Evrope të bashkuar, nga të cilat ajo ishte vetëm një nga anëtarët e shumtë. Bashkimi Europian, pra, është një simbol i shpengimit të Gjermanisë dhe besnikëria e Berlinit ndaj saj nuk është vetëm një përpjekje për të forcuar Evropën, por një mjet për të ekzorcencuar demonët e vet. Ndërsa Gjermania naziste ishte nacionaliste, Gjermania e BE do të ishte evropiane. Ndërsa Gjermania naziste ishte ksenofobike, Gjermania e BE do t’i mirëpriste të gjithë të huajt. Ndërsa Gjermania naziste ishte militariste, Gjermania e BE do të ishte paqësore. Gjermania e BE-së do të thoshte vetëm për të udhëhequr Evropën, jo për ta pushtuar atë.

Kishte një paradoks të qartë. Vende të tjera nuk kanë ndarë fajësinë e Gjermanisë. Ata nuk kishin frikë nga nacionalizmi i tyre. Ata kishin frikë nga fuqia e BE-së, e mbështetur nga Gjermania, dhe përpjekja e saj për të imponuar vullnetin e saj mbi karakterin kombëtar të kombeve të tjera. Një nga konfrontimet më interesante ishte midis Brukselit, i mbështetur siç ishte nga Berlini dhe Polonia. Pasi nazistët shkatërruan Poloninë, Bashkimi Sovjetik e zuri menjëherë atë. Polonia ka qenë një komb sovran për vetëm dy dekada në shekujt e fundit, falë pjesërisht nazistëve dhe më pas, pjesërisht, sovjetikëve. Kultura polake u kthye në jetë në mënyrë të pashmangshme, ratifikuar nga zgjedhjet e një partie nacionaliste. Nuk është befasi, atëherë, që Polonia filloi të paguajë direktivat e BE. Nga këndvështrimi polak, Gjermania po përpiqet përsëri të mbizotërojë Poloninë, këtë herë në emër të liberalizmit, jo të fashizmit. Ideologjia ka ndryshuar, por kënga mbetet e njëjtë.

Nuk është rastësi që polakët besonin se kultura e tyre ishte nën kërcënim. Në fund të fundit, Bashkimi Europian u krijua për të zbutur nacionalizmin që e kishte shkatërruar Evropën dhe nacionalizmi është pjesë përbërëse e shumicës së kulturave. Por BE tani ka zhvendosur nacionalistët nëpër kontinent, shumë prej të cilëve kanë frikë se do të humbasin kulturën e tyre. Për Gjermaninë, kjo ishte pika.

Kjo është arsyeja pse ngjarjet e fundit politike në Gjermani duhet të shihen ndryshe nga Polonia, Britania ose Italia. Ka lëvizje të ngjashme që sjellin përfitime të ngjashme, por kërcënimi i CSU për t’u larguar nga koalicioni qeverisës i Berlinit – mbi çështjen e emigracionit, jo më pak – është simptomatike e ksenofobisë Merkel mendonte se po luftonte në vende të tjera. Tani mund të çojë qeverinë e saj poshtë.

Për këtë brezit të evropianëve ekziston një besim i fortë dhe i arsyeshëm se nazizmi është pak më shumë se një gjë e së kaluarës. Por jo të gjithë ndajnë këtë besim. Kur udhëton në Evropë dëgjon shumë gjëra të pakëndshme për gjermanët. Pjesa më e madhe ka të bëjë me praktikat aktuale të biznesit, por kur vazhdon të flasësh, zbulon se ka një dimension të fortë historik ndaj antipatieve të tyre. Ndjenja anti-gjermane është vënë në pritje. Nuk është pezulluar tërësisht.

Kjo do të thotë që Evropa mund të shohë ngritjen e një lëvizjeje nacionaliste në Gjermani ndryshe nga mënyra se si gjermanët e shohin atë. Nëse shqetësimi i përgjithshëm për imigracionin shndërrohet në një festë të kulturës gjermane, siç është rasti në shumë vende, ajo do të përshpejtojë nacionalizmin midis kombeve të ndryshme evropiane, gjithmonë të gatshëm të jenë në mbrojtje rreth Gjermanisë.

Shumica e gjermanëve sot kanë ëndrra modeste. Ata ëndërrojnë për prosperitet dhe për të jetuar mirë, duke mirëpritur emigrantët në nevojë. Por për ata që luftojnë për të jetuar në të gjitha, bujaria e elitës bëhet bezdisëse.  Ajo bëhet gjithnjë e më i vështirë dhe më e vështirë për t’u mbajtur në atë bujari. Nuk mendoj se kufijtë e hapur të Merkel mund të mbijetojnë, as mund të jetë Merkel. Gjermania është pjesë e Evropës dhe po i përgjigjet të njëjtit presion. Por duket ndryshe nga gjermanët dhe polakët do ta shohin ndryshe. Nuk mund të imitojë një përsëritje të historisë gjermane. Por sigurisht kujtimi do të jetë atje./ Artikulli u botua së pari në Geopolitical Futures

Fraksion.com