Kina, Tregtia dhe Ishujt Artificialë

Nga George Friedman

Kina dhe Shtetet e Bashkuara kanë rënë dakord të zvogëlojnë ndjeshëm zhbalancimin masiv të tregtisë ndërmjet dy vendeve, sipas një deklarate të përbashkët të lëshuar gjatë fundjavës. Gjithashtu gjatë fundjavës, Kina thuhet se uli aeroplanë ushtarakë në ishujt artificialë që u ndërtuan në Detin e Kinës Jugore. Edhe pse këto çështje nuk duken të lidhura, ato janë: Të dyja kanë të bëjnë me fuqinë relative të Kinës dhe Shteteve të Bashkuara, dhe të dyja merren me perceptimet më shumë sesa realiteti.

Që nga zgjedhjet e presidentit Donald Trump, Shtetet e Bashkuara janë thellësisht të shqetësuara për balancën e tregtisë me Kinën. Për Shtetet e Bashkuara, tregtia është një çështje sociale. Rritja e tregtisë me Kinën ka ndihmuar ekonominë amerikane në tërësi duke zhvendosur prodhimin e mallrave të caktuara në ekonominë e ulët të Kinës. Por ajo gjithashtu ka krijuar stres të rëndë social midis atyre që mbeten të papunë ose të nënpunësuar, një pjesë e rëndësishme e shoqërisë amerikane.

Për kinezët, duke përdorur mjedisin e tyre me paga të ulëta për të tërhequr bizneset perëndimore për të transferuar prodhimin në Kinë, ishte një element themelor i strategjisë së tyre kombëtare ekonomike. Ai  e rriti  ekonominë kineze, por e la atë të pambrojtur ndaj orekseve të vendeve të tjera, veçanërisht Shteteve të Bashkuara, për mallrat e tyre në një kohë të stagnimit global dhe intensifikimit të konkurrencës midis prodhuesve me paga të ulëta.

Një luftë tregtare do të dëmtonte pjesë të ekonomive të dy vendeve, por në tërësi, Kina ka nevojë për këtë tregti më shumë se Shtetet e Bashkuara. Prandaj, qëndrimi agresiv amerikan çoi në mënyrë të pashmangshme që Kina të binte dakord të reduktonte mosbalancimin e tregtisë. Por pajtimi për të zvogëluar mungesën e mosbalancimit nuk do të thotë që Kina në të vërtetë do. Është ende e paqartë se si do të kufizoheshin eksportet kineze apo se si do të rriteshin blerjet kineze të mallrave amerikane për të krijuar tregti më të balancuar. Qeveria kineze mund të rrisë kontrollet e saj mbi mekanikën e tregtisë shumë më lehtë se amerikanët.

Të dyja palët kanë interes për të shpallur fitoren  dhe vazhdojnë të bëjnë biznes si zakonisht. Kinezët nuk janë në gjendje të heqin dorë nga tepricat e tyre tregtare me klientët e tyre të mëdhenj, as nuk mund të përballojnë ortekët e vendeve të tjera që bëjnë kërkesa të ngjashme. Por kinezët e kuptojnë politikën amerikane: Ata e dinë se administrata e Trump dëshiron një fitore, dhe ata ka të ngjarë të llogarisin se Trump  është ai që do të vendoset për shfaqjen e fitores. Kjo mund të jetë e vërtetë, por meqenëse kundërshtarët politikë të Trump ka të ngjarë të theksojnë se perandori nuk ka rroba, Trump do të duhet ta shtyjë këtë çështje dhe kinezët kanë bërë atë që është për ta një koncesion i madh. Presioni do të vazhdojë nga SHBA, dhe marrëdhëniet do të përkeqësohen, por është e vështirë të shihet se si Kina ka shumë hapësirë ​​për të manovruar për këtë. Sidoqoftë, të dyja palët kanë ‘blerë’ kohë.

Ndërkohë, Kina vazhdon të zhvillojë aftësitë e saj ushtarake në Detin e Kinës Jugore. Muajin e kaluar, US Navy Adm Philip Davidson i tha Komitetit të Shërbimeve të Armatosura të Senatit se Kina tani mund të kontrollojë Detin e Kinës Jugore “në të gjitha skenarët pa luftë me Shtetet e Bashkuara” për shkak të pranisë së saj ushtarake në rritje atje. Kina njoftohet se filloi të bazojë disa avionë, duke përfshirë bombarduesit dhe sistemet raketore në ishujt artificialë në rajon, duke shkaktuar shqetësim midis vendeve të tjera të Azisë Juglindore.

Disa e shohin këtë zhvillim si një avantazh të madh për Kinën, por është e vështirë të kuptohet pse. Bombarduesit kinezë të vendosur në këto ishuj do të përdoreshin vetëm në rastin e luftës. Dhe nëse një luftë shpërthen, këto ishuj do të shndërrohen në kratera. Ata nuk ndikojnë në fuqinë detare të SHBA, sepse ato janë të vogla dhe vendndodhja e tyre është e njohur. As satelitët as automjetet pa pilot nuk do të nevojiten për t’i gjetur ato. Raketat e lundrimit të lëshuara nga ajri, deti ose toka mund të neutralizojnë me shpejtësi ishujt. Sigurisht, kinezët mund të ndërtojnë mbrojtje ajrore, por siç e kemi parë në Siri, hedhja e raketave të lundrimit nuk mbron pozicionin. Meqenëse çdo sistem mbrojtës ajror mund të jetë i ngopur nga shumë raketa, një forcë sulmuese mund të llogarisë sa raketa do të duhej të depërtonte në sistem. Dhe që nga raketat e lundrimit janë të pa pilotuar, SHBA nuk do të mbajë nga frika e marrjes së viktimave në mënyrën se si mund të neutralizojë pozicionet kineze të kërkuara nga avionët e manovruar.

Në sipërfaqe, këto ishuj janë të vështira për t’u parë si baza ushtarake. Duke marrë parasysh madhësinë e Detit të Kinës Jugore, Kina mund të nisë sulme ajrore duke përdorur automjete me njerëz ose pa pilot nga bazat në kontinent. Ngritja e avionëve në këto ishuj mund t’i japë Kinës një kohë më të shkurtër për të arritur disa objektiva nëse ka filluar konflikti, por ky  avantazh do të zhduket shpejt. Ishujt janë të vegjël, numri i avionëve që mund të vendosen në to është i kufizuar dhe përgjigja e parë amerikane do t’i eliminonte ato.

Ka një pikë më të gjerë rreth realitetit strategjik këtu. Pas viteve të përpjekjes për të ndryshuar balancën e pushtetit në Detin e Kinës Jugore duke marrë kontrollin e ishujve kryesorë, kinezët  kanë dështuar ta bëjnë këtë. Ata kanë ndërtuar ishujt artificialë për të kompensuar dështimin e tyre. Avantazhi që kjo vendosje u jep atyre do të ishte ushtarakisht e parëndësishme në kohën e luftës. Vlera e saj është psikologjike, përmirëson prestigjin ndërkombëtar të Kinës si një fuqi në rritje dhe është e dobishme për konsumin e brendshëm kinez. (Megjithëse ky lloj avantazhi kërkon shumë mbivlerësim të rëndësisë së këtyre ishujve.) Ndërsa Kina duhet të vendosë akomodimin në çështjet tregtare, ajo duhet të tregojë drejt fuqizimit të saj ushtarak në rritje.

Fuqia e Kinës në të dyja çështjet është më pak se sa duket, të paktën në këtë pikë. Marrëveshja kineze për të ulur zhbalancimin e tregtisë hap shumë mundësi për dështim. Vendosja kineze e aeroplanëve në ishuj artificialë që janë të vështirë për t’u mbrojtur hap dobësi të reja ndaj kinezëve. Në të dy rastet, gjestet kineze kanë disa rëndësi. Secili mund të bëhet më i rëndësishëm se sa është tani, por as nuk është aq i rëndësishëm sa duket./Geopolitical Futures

Fraksion.com