Identiteti: 90 përqind e maqedonasve janë kundër ndryshimit të emrit; Diaspora letër Shefit të NATO-s
Diaspora maqedonase në SHBA është duke punuar aktualisht për të gjetur një zgjidhje alternative ndaj bllokimit që i bëhet Maqedonisë nga Greqia.
Diaspora po punon me një letër të nënshkruar nga 30 kongresmenë amerikanë, që i drejtohet Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg ku i kërkohet që të mos lejohet Greqia të bllokojë anëtarësimin e Maqedonisë në NATO.
Metodija A. Koloski që drejton “United Macedonian Diaspora” në Uashington thotë për DW: “Për fat të keq ne na duhet të ndryshojmë emrin për të qenë pjesë e NATO-s. Gati 90 përqind e maqedonasve janë kundër ndryshimit të emrit. NATO si organizatë nuk duhet të lejojë një vend të bllokojë pranimin e një vendi tjetër në organizatë. Ne jemi të shqetësuar për involvimin rus në Maqedoni si dhe në Greqi”.
Ndikimi i huaj në Maqedoni
Edhe Tanya Domi flet për ndikimet e huaja në Maqedoni. Akademikja ka rreth 30 vjet që merret me me të drejtat e njeriut dhe marrëdhëniet ndërkombëtare në Ballkan. “Unë u çudita kur hapa emailat dhe pashë që më kishin ftuar për të dhënë mësime për Ballkanin në Kinë. Kina ka një departament akademik për Ballkanin Perëndimor. Kina shpenzon para, që nuk i lidh me kushte. Po ashtu edhe Turqia, e cila eksporton autokraci në rajon. Shtetet e Gjirit Persik duan po ashtu të ushtrojnë ndikim në Ballkan. Ato janë duke bërë shumë investime në Serbi, me shoqërinë ajrore dhe fonde zhvillimi që janë jo transparente.”
Ministri për Diasporën, Edmond Ademi në bisedime me Metodija A. Koloski, president i Diasporës së Bashkuar Maqedonase
Për ndikimin rus në Maqedoni flet edhe Edmond Ademi, ministër për Diasporën në qeverinë e Maqedonisë. Më parë, në vitin 2001 për shembull në Maqedoni nuk dëgjohej të thuhej asgjë nga Rusia, as nga ambasadori, as nga Ministria e Jashtme. “Duke filluar nga 2015, ne kemi shumë reaksione nga Moska, që tregojnë për pozicionin e saj në mbrojtje të forcave të caktuara në Maqedoni, që i bëjnë presion qeverisë aktuale. Ne kemi një ambasador rus, që del para ambasadës ruse dhe mbledh rreth 50 veta që janë pro rusë dhe demostron jashtë çdo rregulli diplomatik. Ju shihni çdo ditë se si ambasada ruse në Shkup komenton aktivitetet e qeverisë. Ata kanë trefishuar stafin e ambasadës. Unë jam një nga personat non grata të ambasadës ruse, sepse ftohet nga ambasadat e vendeve perëndimore.”
Çështja e emrit
Identiteti maqedon është i pandarë nga gjuha, thotë Edmond Ademi. Kjo është përgjigjja që Maqedonia i ka dhënë Greqisë në atë që quhet “grindje për emrin”. Maqedonia ka rënë dakord për të ndryshuar emrin e vendit. Por, Greqia kërkon që qytetarët e Maqedonisë të mos quhen maqedonas dhe gjuha të mos quhet maqedonase.
Edmond Ademi, thotë “Ne duam të arrijmë një zgjidhje që mbron qytetarët maqedonas dhe gjuhën maqedonase. Greqia e ka kuptuar që nuk mund të vazhdojë më si deri më parë. Ngadalë por me hap të sigurt ne jemi duke ia marrë kartat nga duart Greqisë. Kartat negative që Greqia ka përdorur për të bllokuar Maqedoninë”.
Maqedonia bëri disa hapa që treguan se është e gatshme për kompromis. Autostrada quhet tani e miqësisë, po ashtu aeroportit iu ndryshua emri. Nga ana e saj Greqia zhbllokoi fazën e dytë të stabilitim asociimit me BE. Greqia pranoi që Maqedonia të jetë pjesë e nismës Adriatiko joniane, një nisme ekonomike me vendet e rajonit. “Unë mendoj se ne e vendosëm Greqinë në pozicion që të thonë “lëri të kenë atë që duan,” thotë Ademi.
Diaspora
Dhe Metodija A. Koloski, ekspert në të drejtën e Maqedonisë për të pasur emrin e vet dhe të drejtat e minoriteteve nga Uashingtoni mendon se diaspora mund të luajë një rol në Maqedoni dhe nuk duhet të keqpërdoret nga partitë ose etnitë. Ne nuk kemi pasur homeland, atdhe, si maqedonas. Është hera e parë që ne të diasporës kemi një atdhe, Maqedoninë.” Për diasporën është e rëndësishme krijimi i mundësisë për votimin elektronik.
