Skandali seksual: Shtyn çmimin Nobel për Letërsinë, që pas Luftës së Dytë Botërore

Institucioni që çmon çmimin Nobel për Letërsinë është i zhytur në një skandal seksual dhe financiar aq të thellë sa çmimi i këtij viti mund të shtyhet për herë të parë në më shumë se shtatë dekada.

Në javët e fundit, gjashtë anëtarë të Akademisë Suedeze, një nga organet kulturore më të respektuara të Suedisë e, kanë braktisur atë, përfshirë kreun e institucionit, Sara Danius.

Tërheqja është potencialisht katastrofike për akademinë 230-vjeçare, anëtarët e të cilës, të zgjedhur me votim të fshehtë, duhet të miratohen nga Mbreti dhe tradicionalisht të mbajnë qëndrimet e tyre për jetë.

Me vetëm 10 anëtarë aktivë të mbetur, grupi është planifikuar të takohet të enjten për të diskutuar fatin e çmimit të letërsisë këtë vit, edhe pse historikisht 12 anëtarët janë kërkuar për një kuorum.

Në vitin 1943, hera e fundit që çmimi i letërsisë u shty, ishte shkaku i Luftës së Dytë Botërore dhe nazistët sunduan pjesën më të madhe të kontinentit evropian.

Kësaj radhe, kriza qendron  te Jean-Claude Arnault, një fotograf francez dhe burri i poetes Katarina Frostenson, një nga gjashtë anëtarët e akademisë që largohet.

Arnault, një figurë kryesore kulturore në Suedi, po përballet me akuza të shumta për sulme dhe ngacmime seksuale, të raportuara së pari në gazetën suedeze Dagens Nyheter në fund të vitit të kaluar.

Në një deklaratë me email në CNN, avokati i Arnault, Bjorn Hurtig, tha se klienti i tij mohon të gjitha akuzat.

Akademia është gjithashtu nën shigjeta  për shkeljen e rregullave të veta të konfliktit të interesit, duke siguruar fonde për Forumin Kulturplats, një qendër kulturore të drejtuar nga Arnault dhe Frostenson.

 

‘Intimiteti i padëshiruar’

Skandali, duke arritur në zemrën e një institucioni të respektuar global dhe i rrënjosur në një vend të përshëndetur si një model për barazinë gjinore, ka dërguar tronditje në të gjithë botën.

Nëntorin e kaluar, kur lëvizja #MeToo mori vrull, 18 gra dolën përpara për të akuzuar një njeri, më vonë të identifikuar si Arnault, për një sërë sjelljesh të pahijshme seksuale midis 1996 dhe 2017.

Dy nga 18, Gabriella Hakansson dhe Elise Karlsson, folën për rekord. CNN nuk ka verifikuar në mënyrë të pavarur pretendimet e grave.

Ditën tjetër, sekretari i përhershëm i Akademisë Sara Danius tha se institucioni kishte ndërprerë të gjitha lidhjet me Arnaultin në dritën e akuzave të raportuara dhe pretendimeve shtesë se disa nga stafi akademik dhe të afërm të anëtarëve kishin përjetuar “intimitet e padëshiruara” në duart e Arnault.

Duke folur më 23 nëntor 2017, Sara Danius i tregon medias se Akademia kishte ndërprerë lidhjet me Arnaultin.

Një hetim i pavarur i kryer nga një firmë ligjore suedeze në muajt në vijim konstatoi se rregullat financiare ishin shkelur në financimin e forumit kulturor të Arnault dhe zbuloi se “sjellja e papranueshme nga (Arnault) në formën e intimitetit të padëshiruar në të vërtetë kishte ndodhur, por njohuria nuk ishte e përhapur gjerësisht në Akademi “.

Por ekipi i avokatëve gjithashtu zbuloi se akademia kishte marrë një letër në vitin 1996 duke përshkruar sulmin e dyshuar seksual në forumin kulturor të Arnault, duke treguar se nëntori nuk ishte hera e parë që të paktën disa anëtarë të Akademisë ishin të vetëdijshëm se emri i fotografit ishte lidhur me sjellje të pahijshme.

Në deklaratën e saj, organizata tha se “është thellësisht keqardhje që letra është hedhur poshtë dhe nuk janë marrë masa për hetimin e akuzave”.

Ebba Witt-Brattstroem, ish-bashkëshortja e Horace Engdahl, sekretare e përhershme e akademisë nga viti 1999 deri në vitin 2009 dhe aktualisht anëtare e Komitetit Nobel për Letërsi, ka hedhur dyshime edhe në pretendimin se anëtarët e saj nuk ishin në dijeni të sjelljes së keqe të Arnault.

“Të gjithë e dinin dhe ju nuk duhet të mendoni asgjë për këtë,” tha ajo për CNN.

Ajo nuk ishte aspak e habitur kur lexoi për akuzat në nëntor. “Ishte shumë e njohur për të gjithë në fushën kulturore. Njerëzit e dinin se gratë e reja nuk duhej t’i afroheshin atij”./Fraksion.com