Pse është ende në pushtet Bashar al-Asad?

Presidenti i Sirisë Bashar al-Assad i ka mbijetuar shtatë vjet të një lufte shkatërruese dhe presion të madh ndërkombëtar për tu mposhtur.

Ndërsa sulmet ajrore të  shtunën në objektet e qeverisë siriane ishin një goditje ndaj përpjekjeve të tij për të bashkuar Sirinë nën sundimin e tij, edhe pse  ende nuk dihet nëse ato synojnë t’i japin fund presidencës së tij.

Pas fitoreve të shpejta rebele në vitet e para të kryengritjes kundër sundimit të tij autoritar, mundësia që ai të bashkohet me një listë në rritje të sundimtarëve arabë të rrënuar ishte e vërtetë.

Por sot rebelët  janë një hap prapa, pasi kanë humbur fortesat kryesore brenda kryeqytetit sirian, Damask, dhe në qytetin verior të Alepos.

Edhe diplomatë të lartë nga shtetet kundër qeverisë së tij, të tillë si ministri i Jashtëm britanik Boris Xhonson, kanë thënë se Assadi mund të vazhdojë të kandidojë për zyrën më të lartë të Sirisë.

Po sjellim disa nga arsyet pse ai ka zgjatur kaq shumë kohë:

Mbështetja e huaj

Në verën e vitit 2012, ishin rebelët që kishin përparësi. Një shpërthim bombe në Damaskun qendror kishte vrarë zyrtarë të lartë sirianë duke përfshirë ministrin e mbrojtjes të vendit dhe kunatin e Asadit, Assef Shawkat.

Rebelët mendonin se fitorja ishte afër.  “Ushtria siriane i kishte pasur të gjitha, por u rrëzua”, tha komandanti i ushtrisë siriane, Bashar al-Zoubi, për Al Jazeera, atëhere.

Rreth kësaj kohe Irani e përforcoi ndërhyrjen e tij në vend, duke ofruar trajnime, komandantë me përvojë dhe ushtarë këmbësorë në formën e milicive Shia.  Mediat iraniane kanë  thënë për numrin e luftëtarëve që Teherani i ka dhënë qeverisë siriane, se është në dhjetëra mijëra.

Forcat iraniane të Forcave të Armatosura,  të Forcave të Mbrojtjes Kombëtare, kishin një forcë të madhe prej 90,000 luftëtarësh dhe u vlerësuan gjerësisht për kthimin e valës së luftës.

Për Iranin, Assad është një aleat i rëndësishëm, por dhe i rëndësishëm për mbrojtjen e interesave të tij në rajon.

Por, ndërsa kontributi i Iranit ka ardhur kryesisht në formën e “çizmave në terren”, janë rusët që kanë siguruar Assadin me padyshim rritjen e tij më të madhe.  Duke filluar në shtator të vitit 2015, Moska filloi sulmet ajrore kundër objektivave rebelë siriane.

Fushata e tyre ajrore  bëri që rebelët sirianë të braktisnin fortesat e tyre në Aleppo, si dhe në Ghouta Lindore.

Ndarjet e rebelëve

Asadi ka përfituar nga ndarjet brenda radhëve të rebelëve, pasi Ushtria e Lirë Siriane u shpërnda në fraksione rivale dhe grupet më të forta të linjës morën çështjen anti-qeveritare.

Grupet e opozitës fillimisht përshëndetën mbështetjen e shtetit të ri islamik të Irakut dhe të grupit Levant (ISIL, gjithashtu i njohur si ISIS), por shpejt e gjetën veten duke e luftuar atë, duke tërhequr burimet dhe luftëtarët larg fushatës kundër Asadit.

ISIL fitoi kundër rebelëve në qytete kryesore, të tilla si Raqqa, dhe e detyroi opozitën të lëshonte territore të mëdha të vendit.

E ndërsa grupet rebele rifitonin disa territore nga ISIL, ish-territori rebel u rimorr nga grupi nga luftëtarët kurdë dhe forcat qeveritare.

ISIL nuk ishte e vetmja e keqe në anën e rebelëve, sot ka dhjetra fraksione rebele, të cilat janë të ndara në lidhje me përkatësinë rajonale, identitetin etnik, qëndrimin politik dhe përkatësinë fetare.

Qëndrimi ndërkombëtar

Ndërsa vendet perëndimore dhe fuqitë rajonale, si Turqia dhe Arabia Saudite, kanë qenë të zëshëm në kundërshtimin e tyre ndaj Asadit, asnjëri nuk ka ndërmarrë veprime vendimtare për të larguar udhëheqësin sirian.

Pavarësisht apeleve rebele, SHBA ka shmangur llojin e ndërhyrjes ushtarake që ajo nisi në Libi, gjë që i ndihmoi rebelët atje të rrëzonin sundimtarin e gjatë Muamar Gadafi.

Armët që kanë ardhur deri te grupet rebele, udhëheqësit e opozitës thonë se ato janë të pamjaftueshme për të kundërshtuar kërcënimin e fuqisë ajrore të qeverisë siriane.

Vendimi i SHBA-së për të mos furnizuar me armë për këtë, ndikohet nga frika se ato mund të bien në duart e grupeve si ISIL dhe, më vonë, të përdoren kundër interesave perëndimorë.

Derisa lufta është zvarritur, një numër gjithnjë e më i madh i zyrtarëve në Perëndim e kanë zhvlerësuar rëndësinë e largimit të Asadit.

Në mars të vitit 2017, ambasadorja amerikan në OKB Nikki Haley tha se heqja e Asadit nuk ishte më fokusi kryesor i politikës amerikane.

Dy muaj më parë, Ministri i Jashtëm britanik Boris Xhonson tha se Assadi mund të qëndronte si pjesë e një marrëveshjeje paqeje.

Mbështetja e brendshme

Megjithë kundërshtimin e gjerë ndaj sundimit të tij, Asad vazhdon të mbajë nivele të konsiderueshme të mbështetjes brenda Sirisë.

Një mbështetje e tillë shtrihet përtej bashkësisë së tij Alawite, dhe gjithashtu përfshin pjesëtarë të komunitetit suni që kanë përfituar financiarisht gjatë sundimit të tij dhe kanë pak interes në ndryshimin e status quos.