SPS: Ende mjaft tërheqëse dhe e zgjuar @60

Nga Dr. Antonio Missiroli

Pikërisht 60 vjet më parë, më 29 mars 1958, Këshilli i Atlantikut të Veriut u mblodh në Paris, ku 15 ambasadorët e NATO-s zyrtarisht shpallën krijimin e  Komiteti të Shkencës të NATO-s dhe pozitën e një Këshilltari Shkencor të Sekretarit të Përgjithshëm. Profesor Norman F. Ramsey, një fizikan i njohur amerikan nga Universiteti i Harvardit, që dikur kishte punuar në Projektin Manhattan, u emërua Këshilltar i Shkencës dhe kryesoi takimin e parë të Komitetit të Shkencës të NATO-s, duke shënuar themelet e Programit të Shkencës të NATO-s. Në sfondin e fillimit të Sputnik1 nga Bashkimi Sovjetik, një nga qëllimet kryesore të Programit ishte të nxiste trajnimin e shkencëtarëve brenda vendeve të NATO-s për të lehtësuar shkëmbimet, për të ndërtuar rrjete dhe për të rritur kthimet në investimet kërkimore.

Që atëherë, Programi ka bërë një rrugë të gjatë, duke iu përshtatur vazhdimisht kërkesave në ndryshim. I njohur që nga viti 2006 si Programi për Shkencën për Paqen dhe Sigurinë (SPS), ofron mënyra unike për angazhimin e kombeve dhe partnerëve të NATO-s në një bashkëpunim kuptimplotë dhe praktik me rezultate dhe rezultate të prekshme. Sot rreth 150 projekte të vazhdueshme të SPS, workshop-et dhe kurset e trajnimit ndihmojnë në ndërtimin e kapaciteteve në vendet partnere, mbështesin përpjekjet e NATO-s në luftën kundër terrorizmit, lehtësojnë zhvillimin e teknologjive të avancuara të sigurisë dhe nxisin rrjetet e ekspertëve për të adresuar çështjet lidhur me mbrojtjen kibernetike dhe rolin e grave në paqe dhe siguri.

Ndërsa Programi SPS feston përvjetorin e 60-të, me krenari kthehemi në arritjet dhe ndikimet e saj të kaluara. Për shembull, një konstante gjatë gjashtë dekadave të fundit ka qenë kontributi i Programit dhe theksimi në inovacionin dhe përsosmërinë shkencore. Më shumë se 20 shkencëtarë që ishin përfshirë në Programin e Shkencës morën një Çmim Nobël. Kjo përfshinte dy zotërinj të cilët ishin të përfshirë fort në krijimin e Programit në fund të viteve 1950: Norman Ramsey, Kryetari i Komitetit të parë të Shkencës të NATO-s, u nderua me Çmimin Nobel për Fizikë në vitin 1989 për shpikjen e një metode që kishte aplikime vendimtare në ndërtimin e orëve atomike. Lester Pearson, një prej tre burrave të mençur që sugjeronte të rriste bashkëpunimin e NATO-s në fusha jo-ushtarake si shkenca në radhë të parë, mori Çmimin Nobel për Paqe në vitin 1957 për të kontribuar në një zgjidhje paqësore të krizës së Suezit.

Në 60 vjetorin e saj, SPS është larg që të marrjë në konsideratë pensionin. Jam i bindur se Programi do të mbetet në një rrugë të suksesshme dhe do të vazhdojë të promovojë objektivat strategjike të NATO-s dhe partneritetet dhe të demonstrojë fleksibilitetin e saj në të ardhmen e parashikueshme./ Burimi :NATO

Dr. Antonio Missiroli
Ndihmës Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s për Sfidat e Sigurisë në Zhvillim